Лаборатория мавзулари 1, 2, Вирусларни юқтириш усуллари

5.Қовун ва бодринг ўсимликларида "бодринг мозаикаси вируси" учрайди. Иккала ўсимликда ҳам мозаика симптомлари кузатилади. Бу вирус қовоқсимонлар, мураккабгулли ўсимликлар ва дуккаклиларда учрайди.
6.Беда ўсимлигида "беда мозаикаси вируси" учрайди, касалланган ўсимлик баргида доира шаклдаги доғлар хамда мозаикали баргларнинг жингалакланиши кузатилади.
7.Жўхорининг "жўхори пакана мозаикаси вируси" касаллантиради. Баргларида чизиқ-чизиқ шаклли сариқ мозаика кузатилади, ўсимлик ўсишдан қолади, жўхори сўталарида дон миқдори ўта камайиб, 20-30% гина қолади. Айниқса ўсимликни вирус билан жуда эрта касаллантирса вируснинг зарари жуда катта бўлади, жўхори дони майдалашади, олинган уруғнинг униши ўта пасаяди.
Юқорида кўрсатилган касаллик аломатларини эътиборга олган ҳолда машғулотда бериладиган табиий ва гербарий материалларни гурухларга ажратиш, улар ҳақида чуқур билимга эга бўлиш зарур..
8 - лаборатория иши
Одам ва хайвон вирус касалликларида учрайдиган касаллик аломатларини атласлар ва жадваллар асосида ўрганиш

Грипп вирусининг ва хусусиятлари.Тарқалиши: аксирганда, йўталганда ва гапирганда ҳавода тарқаладиган суюқлик томчилари орқали бўлади (6-расм). Грипп вируси – бронхит, плеврит каби “иккиламчи касалликларга” йўл очиб беради .

1-расм. Грипп вирусининг тарқалиши

Морфологик ва культурал хусусиятлари. Грипп вируси шарсимон шаклли, товуқ эмбрионида ва тўқималар культурасида ўсади.
Антигенлик хусусиятлари ва типи. Антигенлик хусусиятига кўра грипп вируси 4 типга (А, В, С, Д) бўлинади. Грипп вирусининг антигени эрувчан хусусиятга эга. Бу антиген узоқ сақланади, у 100⁰С да парчаланиб кетади (Ю. Аҳмаджонов, 1964). Бу антиген рибонуклеопротеиддан иборат бўлиб, вируснинг типига спецификдир, лекин вируснинг антигенлик хусусияти ўзгариб туради.
Агар грипп вирусини кучсизлантириб, у билан иммунизация қилинса, организмда иммун модда - антителолар ҳосил бўлади. Иммун модда касаллик натижасида вируснинг эрийдиган қисми - антигенига қарши ҳосил бўлади.