Лаборатория маш\улоти №1

Адабиётлар 
1.
Азимов И.Г., Ҳамроқулов А.К., Собитов Ш.С. Умумий ва спорт 
физиологиясидан амалий машғулотлар. Т., Ўқитувчи, 1992, 48-49-б. 
2.
 
Гуминский А. – Руководство к лабораторным занятиям по общей и
возрастной физиологии. М., 1990, -184-187 с. 
 
 
Лаборатория машғулоти №26 
Мавзу: Экстрасистола ва компенсатор пауза ҳосил қилиш. 

Ишнинг мақсади
: Юрак мускулларининг рефрактерлик хусусияти, 
аҳамияти. Систола, диастола, пауза, экстрасистола ва компенсатор пауза ҳақида 
тушунчага эга бўлиш. 
Идентив - ўқув мақсади: 
1.
Экстрасистола ва компенсатор пауза ҳақида тушунчага эга бўлади. 
2.
Бақа юрагининг рефрактерлик хусусиятини тушунтириб бера олади. 
 
Керакли жиҳозлар ва материаллар: 
бақалар, пўкак тахтачалар, игналар, 
қайчи, пинцет, пахта, Рингер эритмаси, кимограф ва электрокардиограф 
асбоблари. 
Ишнинг бажарилиши 
 
А). Юрак ҳаракатларини ёзиб олиш – кардиография. 
Бақани олиб орқа 
миясини игна билан фалажлаймиз. Тахтачага елкаси билан чалқанчасига ётқизиб, 
кўкрак қафаси қайчи ёрдамида очилади. Бақанинг юраги топилиб, халтасидан, 
юрак тутқичидан ажратилади. Юракнинг учки қисми қисқичга маҳкамланиб, 
ёзувчи перога уланиб, кимографга ёзилади. Юрак қуриб қолмаслиги учун унга ҳар 
2-3 дақиқада Рингер эритмасидан томизилади. Олинган ишларга қайднома 
ёзилади ва кардиограмма чизилади. 
Б). Орқа мияси шикаслантирилиб, ҳаракатсизлантирилган бақа тахтачага 
ётқизилади. Кўкрак қафаси очилиб, юракнинг учки қисмидан қисқичга 
маҳкамланади. Қисқич ип орқали пшангга уланади. Пишангнинг иккинчи учига 
перо қўйилиб, кимограф ноғорасига ёзилади. Меъёрдаги юрак уриши ёзилгач, 
юракнинг диастола фазасига таъсирот берилади, натижада экстрасистола ҳосил 
бўлади. Бу жараёнларнинг барчаси кимографда қайд этиб борилади. Тажриба 
тугагач олинган натижалар дафтарга ёзилади ва чизилади.