Laboratoriya mashg`ulotlari. Bo’yovchi moddalar laboratoriya ishlarini bajarishdagi xavfsizlik qoidalari

6.
Fenol terini kuydiradi. Agar u teriga tushsa, terining kuygan joyi ko’p miqdordagi suv yoki 
spirt bilan yuviladi. 
7.
Sulfat kislota terini qattiq kuydiradi, uni katta miqdordagi suv oqimida darhol yuvib tashlanadi 
va yara bo’lgan joy 2-3% li natriy bikarbonat eritmasi bilan artiladi. Sulfat kislota suyultirilganda uni 
suvga quyiladi. Agar, aksincha qo’shilsa, sulfat kislota sachrab ketishi mumkin. 
8.
O’yuvchi ishqorlar kuydirgan terini avval ko’p miqdordagi suv bilan yuviladi va 2-3% li sirka 
kislota eritmasi bilan artiladi. O’yuvchi ishqorlar bilan ishlaganda va kontsentrlangan sulfat kislota 
suyultirilganda albatta ko’zoynak taqiladi. 
1.3. Yonuvchan suyuqliklar bilan ishlash qoidalari

---

1
. Yonuvchan erituvchilar (dietil efir, benzol, benzin, uglerod sulfid, spirt, atseton va b.) ni bir 
idishdan ikkinchi idishga olovdan uzoqda quyiladi, to’kib yuborish, qo’l yuvish chanog’iga to’kish va 
ish stolida ko’p miqdorda saqlash man etiladi.
2.
Yonuvchan suyuqliklarni ochiq alangada yoki elektroplitkaga qo’yib qizdirish mumkin emas, 
bu maqsadda elektr bilan qizitiladigan suvli yoki moyli isitgichdan (hammomdan) foydalanish kerak. 
3.
Moyli isitgichni ishlatganda termometrdan foydalanish darkor. Moyni yonish haroratigacha 
qizdirish mumkin emas. Qizigan moyga suv yoki reaktsion aralashma tushishidan asrash lozim, aks 
holda moy sachrab yoki yonib ketishi mumkin.
 
4.
Yong’in chiqsa barcha gaz kranlari berkitiladi, yonuvchan moddalar yong’indan uzoqqa 
olinadi va osoyishtalikka rioya qilinadi. Agar biror idish ichida - suyuqlik yongan bo’lsa, uning og’zi 
asbest yoki latta bilan zich yopiladi. Agar yonayotgan suyuqlik stolga to’kilib ketsa, uni qum, o’t 
o’chirgich kigiz, suyuqlik suvda erisa, suv bilan o’chirmoq darkor. Agar alanga o’chmasa, o’t 
o’chirgichdan foydalaniladi va o’t o’chirish komandasi (navbatchisi) chaqiriladi.