Laboratoriya mashg‘uloti Simsiz aloqa tarmoqlarin parametrlarini o’rganish Ishdan maqsad

(fo- 1/to)

fo (fo+ 1/to)

■>f

8.25-rasm. Chastotalar spektrini to‘g‘ri kengaytirish usuli orqali KPSni
shakllantirish
Tashuvchi chastotani sakrashsimon o‘zgarishida, sintezatoming chiqish chastotasi PTKKni shakllantirish qonuniga muvofiq tez qayta sozlanishi amalga oshiriladi (8.26-rasm).

8.26-rasm. Tashuvchi chastotani sakrashsimon o‘zgartirish usuli orqali KPSni shakllantirish

KPSni qabul qilish uchun optimal qabullagich ishlatiladi, u ma’lum parametrli signal uchun quyidagi korrelyatsion integral™ h iso bl ay di: bu yerda X(t) - u_s(t) dastlabki signal va u_Sh(t) shovqin yig'indisidan iborat kirish signali.

Keyin Z qiymat Zq bo‘sag‘a bilan taqqoslanadi. Korrelyatsion integral™ hisoblash korrelyator yoki moslashtirilgan filtr yordamida amalga oshiriladi (8.27-rasm).

27. 
    rasm. KPS korrelyatsion qabullagichi
    

Korrelyatoming funksiyasi keng polosali kirish signalini 1/T polosadan keyingi filtrlashli u(t) etalon nusxaga ko'paytirish yo‘li bilan “siqishdan” iborat. Bu korrelyatoming chiqishida signal/shovqin nisbatini kirishga nisbatan^ marttaga oshirishga imkon beradi.
Korrelyatorga x(t) kirish signali va u(t) tayanch signali kelganida chiqish signalining amplitudasi kamayadi va PTKK elementining davomiyligiga teng surilishda “0” ga teng bo‘lib qoladi. Korrelyator chiqish signali amplitudasini o‘zgarishi korrelyasion funksiya tun orqali aniqlanadi. Kirish va tayanch PTKK orasidagi surilish bo‘lmaganida u AKF avtokorrelyatsion funksiya, surilish bo‘lganida esa O‘KF o‘zaro korrelyatsion funksiya deyiladi. N=151i M-ketma-ketlikning tuzilmasi (a), uning davriy AKFning ko‘rinishi (b) va aperiodik, ya’ni vaqt bo‘yicha davriy takrorlanmaydigan AKF ko‘rinishi (v) 8.28-rasmda keltirilgan.
Keltirilgandan kelib chiqadiki, “yaxshi” avtokorrelyasion” va o‘zar korrelyasion funksiyalarli signaliami tanlash, korrelyasion qayta ishlash (KPS o‘ramalari) yo‘li bilan signallami ajratilishini ta’minlash
mumkin, bu aloqa kanallarini kodli ajratishli tizimlami qurishning asosiy prinsipi hisoblanadi.

R(T)

27. 
    rasm. N =151i M-ketma-ketlikning tuzilmasi (a), davriy AKF (b)
    va aperiodik AKF v)
    

Amalda sotali aloqa tizimlarida asosan spektmi to‘g‘ri kengaytirish yo‘li bilan olinadigan KPS ishlatiladi, kanallami farqlash esa chastotalar spektri polosasini kengaytirish uchun ishlatiladigan psevdo-tasodifiy ketma-ketlik shakli orqali aniqlanadi. Bunday tarzda shakllantirilgan radiosignal fazaviy manipulyatsiyalangan KPS deyiladi.
PTKK turini tanlash signallar anisamblining o‘zaro va avtokorrelyatsion xarakteristiklariga. Uning hajmiga, qabullagichda signallarni shakllantirish va “siqish” (o'rash) qurilmalarini bajarilishining oddiyligiga bog‘liq bo‘ladi. Sanab o‘tilgan shartlami chiziqli M-ketma-ketliklar va ulaming segmentlari qanoatlantiradi, signallar ansamblini kengaytirish uchun esa ko‘pincha Uolsh ketma- ketligi qo'shiladigan tarkibiy PTKKlar ishlatiladi. CDMA standartidagi tizimlami yaratishning asosiy muammosi kichik o‘lchamli, kam iste’mol qiladigan va ko‘p funksiyali KPSlami “siqish” qurilmalarini bajarilishi hisoblanadi. Bu muammo turli firmalar tomonidan ntuvaffaqiyatli hal etilgan, xususan, Qualcomm Amerika firmasining taklifi bo‘yicha AQShda CDMAli MSAT tizimlari uchun IS-95 standard qabul qilingan. Yevropada RACE turli dasturlarida CODI T (code Division testbed) loyihasi ishlab chiqilgan bo‘lib, uning asosiy maqsadi CDMA standartida uchinchi avlod sotali tizimlar uchun IMTS/FPLMTSni ishlatilishi imkoniyatidan iborat

27. 
    rasmda CDMA One sotali aloqa tarmog‘ining ^umumlashtirilgan tuzilish sxemasi keltirilgan.
    

ISDN

8.29-rasm. CDMA One tarmog‘ining arxitekturasi

Bu tarmoqning asosiy elementlari (BS, BSC, MSC, OMS) tarkibi bo‘yicha kanallar vaqt bo‘yicha ajratiladigan sotali tarmoqlarda jshlatiladigan elementlar bilan mos tushadi. Asosiy farq shundan •boratki, CDMA One tarmog‘i tarkibiga sifatni baholash va bloklarni ^tanlash qurilmasi (SU - Selector Unit) kiritilgan. Bundan tashqari, turli kontrollerlar (BSC) boshqaradigan bazaviy stansiyalar orasida yumshoq 4ayta ulash protsedurasini amalga oshirish uchun SU va BSC orasiga uzatish liniyasi (Inter BSC Soft handover) kiritilgan.

Harakatdagi obyektlami kommutatsiyalash markaziga (MSC) °‘zgartirgich - Transkoder (TCE - Transcoder Equipment) qo'shilgan, ^u nutq signali tanlanmalari, ma’lumotlar formatlarini bitta raqamli fonnatdan boshqasiga o‘zgartiradi [4].
CDMA One standartining boshqa standartlar tizimlariga nisbatan afzalliklarini ta’minlovchi asosiy xususiyatlarini ko‘rib chiqamiz:

1.