Laboratoriya mashg`uloti Mavzu: Operatorlar: boshlash va tugallash, o`zlashtirish, kiritish, bosib chiqarish

Laboratoriya mashg`uloti

Mavzu: Operatorlar: boshlash va tugallash, o`zlashtirish, kiritish, bosib chiqarish.

Maqsad: Dasturlash texnologiyalarini o`rganish.
Texnik va dasturiy ta’minot : Kompyuter va uning qo`shimcha qurilmalari, Windows OS, Turbo Pascal dasturi, PascalABC dasturi.
Amaliy mashg`ulot rejasi:
1. Operatorlar: boshlash va tugallash, o`zlashtirish, kiritish, bosib chiqarish.
2. Sodda chiziqli dasturlar tuzish.


Amaliy mashg`ulot mavzu bayoni:
1. Operatorlar: boshlash va tugallash, o`zlashtirish, kiritish, bosib chiqarish.
Masalaning echish uchun paskal tilidagi buyruqlar ketma-ketligi begin dan keyin yoziladi. Dasturdagi har bir ko‘rsatma yoki buyruq boshqalaridan «;» belgisi bilan ajratiladi. Dasturdagi oxirgi end dan keyin nuqta qo‘yiladi.
Qiymat berish buyrug‘i
O‘zgaruvchilarning qiymatlarini o‘zgartirish uchun ularga qiymat beriladi. Bu ishni qiymat berish buyrug‘i, ya’ni yordamida amalga oshiriladi. Buyruqning umumiy ko‘rinishi quyidagicha:

Bu erda -qiymat olayotgan o‘zgaruvchi, esa qiymati ga beriladigan sonli, arifmetik, mantiqiy yoki xarfiy ifoda. Bu buyruqning ma’nosi quyidagicha: ifodaning qiymati hisoblanadi va bu qiymat ga beriladi, ya’ni EHM xotirasidan uchun ajratilgan yacheykaga yozib qo‘yiladi. Masalan:

Bu buyruqlar bajarilganidan so‘ng, x-o‘zgaruvchi 20,25 ni, u-esa 42 ni, xarfiy a1 o‘zgaruvchi esa «paskal tili» degan qiymatlarni oladi. Demak, bu o‘zgaruvchilar uchun ajratilgan yacheykaga ana shu qiymatlar yozib qo‘yiladi.
Agar zarur bo‘lsa, qiymat olayotgan o‘zgaruvchi qiymat berish buyrug‘ining o‘ng tomonida ham kelishi mumkin. Bu holda o‘ng tomondagi ifodaning qiymatini hisoblash uchun uning «eski» qiymatidan foydalaniladi. Ifodaning qiymati hisoblab bo‘linganidan keyin yacheykadagi «eski» qiymat o‘chiriladi va uning o‘rniga «yangi» qiymat yozib qo‘yiladi. Masalan:

buyruqlari bajarilganidan keyin, alfa ning qiymati 30 ga teng bo‘lib qoladi.
Eslatma: Qiymat berish buyrug‘ining o‘ng tomonidagi ifodada qatnashayotgan har bir o‘zgaruvchining qiymati oldindan aniqlangan bo‘lishi lozim.