Laboratoriya mashg’

Nazariy tushuncha. YUqorigi (qo’l) kamar suyaklar organizmda muxim ahamiyatga ega. Ular tufayli odam harakatlanadi.

YUqori kamar suyaklari 2 qismga bo’lib o’rganiladi. elka kamari suyaklari va qo’lning erkin suyaklari.Elka kamari suyaklariga kurak va o’mrov suyaklari kiradi(5-rasm). Kurak suyagi muskullar yordamida botiq yuzasi bilan ko’krak qafasiga qovurg’alar ustiga yopishgan bo’ladi.

O’mrov suyagi (klavikula) lotincha S xarfi shaklida bo’lib bir uchi yumalok 2-uchi yassi, yassi uchi bilan kurak suyagining akromial - ya’ni tojsimon o’simtasiga birikadi. Yumaloq uchi bilan to’sh suyagining dastasiga birikadi.

Qo’lning erkin suyaklari uch qismdan tashkil topgan bo’lib, elka, bilak va panja suyaklarga bo’linadi. Panja suyaklari kaft usti suyaklari (bilakuzuk) kaft va barmoq suyaklaridan tashkil topgan.Ularning ko’pchiligi naysimon suyaklardir. Bilak suyaklari 2 ta naysimon bilak va tirsak suyagidan iborat.

Yuqorigi kamar suyaklarini tuzilishi.

1—barmoq falangalari, 2-kaft suyagi, 3-bilakuzuk (kaft usti) suyaklari, 4-tirsak,5-elka, 6-kurak, 7-o’mrov, 8-bilak

Tirsak suyagi (ulna) qo’lning ichki tomonida joylashgan bo’lib yuqori qismi bir oz keng unda yarim oysimon o’yiq bo’ladi. Tirsak suyagi shu o’yiq yordamida elka suyagiga birikadi, bilak suyagi qo’lning chet tomonida joylashgan bo’lib, yuqori uchi silindrsimon shakldagi boshcha xosil bo’ladi. Boshchaning yuqori qismi botik bo’lib unga elka suyagining sharsimon burtig’iga birikadi.

Tirsak va bilak suyaklari yuqorgi va pastki qismlari bilan silindrsimon bo’g’im xosil qilib birikadi.

Panja suyaklari 3 ga: kaft ustki suyaklari, kaft suyaklari va barmoq suyaklari (falangalarga) bo’linadi.

Kaft usti suyaklari (ossa carpi): 8 ta 4 tadan 2 qator joylashgan. Kaft suyaklari (ossa metacarpalia) 5ta bo’lib kalta naysimon suyaklar. Falangalar kalta naysimon suyaklardir, xar qaysi barmokda 3 tadan: asosiy o’rta, tirnoq, bosh barmokda esa asosiy va tirnoq falangasi bo’ladi.