Laboratoriya mashg’

24-laboratoriya ishi. Ko’zning tuzilishini o’rganish.

Maqsad:Talabalar sezgi a’zolar haqidagi ta’limotni bilishi,sezgi a’zolarini tuzilishini o’quv jihozlar yordamida o’rganish, talabalarning mustaqil ishlashini tashkil etish va baholash.

Jihozlar: jadval, darslik, atlas,mulyaj, va albom.

Nazariy tushuncha: Ko’z kalla suyagining ko’z kosasida joylashgan ko’z soqqasi, ko’ruv nervi va yordamchi ximoya apparati – muskullari, fassiyasi, tomir va nervlardan tashkil topgan. Ko’z soqqasi – fibroz, tomir va to’r pardalardan xamda uning ichidagi nur sindiruvchi ko’z soqqasining yadrosidan iborat.

1. Fibroz qavati tashqi pishiq qavat bo’lib, u 2 qavatdan tashkil topgan.

a) oq parda – sklera biriktiruvchi to’qimadan tashkil topgan. Ko’z ochilganda oq bo’lib ko’rinadigan qismi. Orqa tomonida ko’rish nervi teshigiga ega.

b) shox pardada qon tomirlar bo’lmay, ko’plab sezuvchi nervlar tarmoqlangan. SHox parda orqali yorug’lik nurlari qarshiliksiz ko’z soqqasiga o’tadi.

2. Ko’zning o’rta-tomirli parda – qon tomir, pigmentlarga boy parda bo’lib, oq pardaning ostida yotadi, 3 ta qism (tomirli parda, kiprikli tana, rangdor parda) ga bo’linadi.

3. To’r parda – ko’z soqqasining eng ichki pardasi bo’lib. Uning ichki yuzasi ko’z soqqasi bo’shlig’ida joylashgan shishasimon tanaga qaragan bo’ladi. Tashqi yuzasi esa tomili pardaga yopishib turadi. To’r pardada nerv xujayralarining tayoqcha va kolbacha shaklidagi o’siqlari joylashadi. Tayoqchalar qorong’u paytda, kolbachalar yorug’ paytda ta’sirlanadi.

Ko’zning nur sindiruvchi apparatlari – shishasimon tana yumaloq shaklda bo’lib, ko’z soqqasi ichida joylashgan, tiniq yumshoq moddadan tashkil topgan.

Ko’z gavxari – 2 tomonlama qavariq linzaga o’xshaydi. Gavxarni usti tomonidan birikturuvchi boylamchalar kelib yopishadi. Boylamchalar tortilsa gavxar yassilanib, uzoqni ko’rsatadi, bo’shaganda o’z holiga qaytib, yaqinni ko’rsatadi.