Laboratoriya jumısı №5. Informaciya sistemasınıń turmıs aylanıwın islep shıǵıw

Laboratoriya jumısı №5.
Informaciya sistemasınıń turmıs aylanıwın islep shıǵıw.

Laboratoriya jumısınıń maqseti: turmıs ciklınıń basqıshlarına kóre biznes sistemaların rawajlandırıwdı joybarlaw boyınsha ámeliy kónlikpelerdi qáliplestiriw hám zárúrli rawajlanıw waqtın esaplaw qábileti.

Qısqasha teoriyalıq maǵlıwmatlar :
Sistemalardıń turmıslıq ciklı - bul sistemanıń túrli jaǵdayların qamtıp alıwshı, bunday sistemaǵa mútajlik payda bolǵan waqıttan baslap jáne onıń tolıq paydalanıwdan shıǵarılıwı menen juwmaqlanǵan processtiń basqıshları.
Turmıslıq cikl ámelde barlıq dáwiri emes, bálki tuwındılıq tásirinler túrine qaray jaǵdaydıń izbe-iz ózgeriwi procesi bolıp tabıladı.
Informaciya sistemasınıń turmıs aylanıwı tómendegi tiykarǵı basqıshlardı óz ishine aladı :
• joybar talapların analiz qılıw ;
• dizayn;
• rawajlanıw ;
• sınaq ;
• buzılıwlardı ońlaw ;
• ámelge asırıw hám qollap-quwatlaw ;
Joybarǵa bolǵan talaptı analiz qılıw
Bul basqıshda joybardıń maqset hám wazıypaları qáliplestiredi, tiykarǵı sub'ektler hám olar ortasındaǵı munasábetler yoritiladi. Yaǵnıy, sistemanı keyingi proektlestiriw ushın tiykar jaratıladı.
Bul basqısh sheńberinde tekǵana klienttiń talapları belgilengenler etiledi, bálki olardıń máseleleri de analiz etiledi, zárúr avtomatlastırıw dárejesi anıqlanadı hám avtomatlastırıw ushın eń aktual biznes processleri anıqlanadı.
Talaplardı analiz qılıwda programmalıq támiynattı islep shıǵıw shártleri hám bahası anıqlanadı, T3 qáliplestiredi hám programmalıq támiynattı islep shıǵıw ushın imzolanadi.
Dizayn
Aldınǵı basqıshqa tıykarlanıp, sistemanı proektlestiriw ámelge asıriladı. Bul dizayn metodologiyasi ob'ektti bóleklew, fizikalıq, logikalıq hám dinamikalıq hám statikalıq sistema modelleri ushın dizayn texnikasın birlestiradi. Proektlestiriw processinde til sisteması yamasa ámelge asırıw tilleri isleytuǵın platformani tańlaw ushın dizayn qararları islep shıǵıladı, paydalanıwshı interfeysi ushın talaplar belgilenedi hám eń uyqas DBMS anıqlanadı. AT dıń funktsional specifikaciyası islep shigılıp atır : sistema arxitekturası saylanadı, apparat talapları kórsetilgen, ATni ámelge asırıw ushın zárúr bolǵan shólkemlestirilgen ilajlar kompleksi, sonıń menen birge, odan paydalanıwdı tártipke soluvchi hújjetler dizimi anıqlanadı.
Rawajlanıw
Islep shıǵıw - bul programmalıq támiynattıń funksionallıǵı, sapası hám isenimliligin jaratıw hám saqlawǵa qaratılǵan process. Onıń ushın informatika, joybarlardı basqarıw, matematika, injenerlik hám basqa bilim tarawlarınan texnologiyalar, metodologiya hám ámeliyatlardan paydalanıladı. Islep shıǵıwda, tájiriybe hám analizden paydalanilganda, pútkil sistema jáne onıń bólimleri prototiplari qurıladı.
Prototiplar mashqalanı tereńrek úyreniw hám dizaynning túrli basqıshlarında barlıq kerekli dizayn qararların qabıllaw múmkinshiligin beredi. Sonıń menen birge, qararlar sistemanıń túrli bólimlerine tásir etiwi múmkin: ishki shólkem, paydalanıwshı interfeysi, kirisiwdi basqarıw hám basqalar. Ámelge asırıw basqıshı nátiyjesinde ónimdiń jumısshı versiyası payda boladı.
Ónim sınaqı
Sınaq sistemalardıń proektlestiriw hám islep shıǵıw sıyaqlı basqıshları menen bekkem baylanıslı. Sistemaǵa arnawlı mexanizmler ornatılǵan bolıp, olar sistemanı oǵan qoyılatuǵın talaplarǵa muwapıqlıǵın tekseriw, dizaynni hám zárúr hújjetler kompleksi bar ekenligin tekseriw imkaniyatın beredi.
Buzılıwlardı ońlaw. Buzılıwlardı ońlaw ónimdi sınaqtan ótkeriwde tabılǵan qáteler sebebin tabıwǵa hám olardı saplastırıwǵa járdem beredi. Buzılıwlardı ońlaw nátiyjesi sistemanıń barlıq kemshiliklerin saplastırıw jáne onıń sapası haqqında juwmaq shıǵarıw bolıp tabıladı.
Ámelge asırıw hám qollap-quwatlaw
Sistemanı ámelge asırıw ádetde tómendegi basqıshlardı óz ishine aladı :
• sistemanı ornatıw
• paydalanıwshılardı oqıtıw
• ekspluataciya
Hár qanday islenbege tolıq hújjetler kompleksi qosımsha etiledi, ol jaǵdayda paydalanıwshı qollanbası sisteması hám jumıs algoritmları xarakteristikası bar.
Informaciya sistemasınıń turmıs aylanıw modelleri
Turmıslıq cikl modeli (LC) ATning ayriqsha qásiyetlerine hám ekinshisi jaratılǵan hám iskerlik júrgizetuǵın sharayatlardıń ayriqsha qásiyetlerine baylanıslı. Onıń qaǵıydaları turmıs ciklı modelleri, metodologiyalari hám texnologiyaları hám islep shıǵıw texnologiyaları ushın ulıwma bolıp tabıladı.
Búgingi kunga kelip, tómendegi eki tiykarǵı turmıs ciklı modeli eń keń tarqalǵan :
kaskad modeli (70-80-jıllar );
spiral model (86 -90 );
Daslep ámeldegi bir hil ATda hár bir qosımsha bir pútin edi. Bul túrdegi qosımshalardı islep shıǵıw ushın kaskad usılı isletilingen. Onıń tiykarǵı ózgesheligi pútkil rawajlanıwdıń basqıshlarǵa bóliniwi hám bir basqıshdan ekinshisine ótiw tek ámeldegi basqısh daǵı jumıs tolıq tawsılǵannan keyin júz boladı. Hár bir basqısh basqa islep shıǵıw toparı tárepinen islep shıǵıwdı dawam ettiriw ushın etarli bolǵan tolıq hújjetler kompleksin shıǵarıw menen juwmaqlanadı.
Kaskadli jantasıwdı qóllawdıń unamlı tárepleri tómendegilerden ibarat :
• hár bir basqıshda tolıqlıq hám izbe-izlik kriteryalarına juwap beretuǵın joybar hújjetleriniń tolıq kompleksi qáliplestiredi;
• logikalıq izbe-izlilikde atqarılatuǵın jumıs basqıshları barlıq islerdi juwmaqlaw múddetlerin hám tiyisli ǵárejetlerdi joybarlaw imkaniyatın beredi.