Gen injeneriyası jolı menen alınatug`ın vakcinalar. Bul jo`neliste alınatug`ın faktorlar vaktsinalardın` 4 a`wladı bolıp, keyingi 10-15 jıl ishinde rawajlana basladı, bunda biotexnologiya pa`ni erisken tabıslardın` ahmieti ju`da` u`lken esaplanadı. To`rtinshi a`wlad vaktsinalardı alıwda to`mendegilerge a`mel qılınadı: patogen mikroorganizmlerdin` protektiv qa`siyetlerine juwap beretug`ın antigeni anıqlanadı, son` bul antigendi sintez qılıwshı gen ajıratıp alınıp, adam normal mikroflorası quramına kiretug`ın bakteriya genomı (ma`selen ishek tayaqshasına yamasa ashıtqı zamarrıqları) na biriktiriledi. Mikroorganizmnin` ko`beyiw protsessinde kiritilgen gennin` biomolekulalarıda sintez qılınadı, son` bul faktorlar jeke ajıratıp alınıp, basqa bakteriyalardan tazalanadı ha`m vaktsina sıpatında isletiledi. Qazir ashıtqı zamarrıg`ının` genomına kirgizip, alıng`an gepatit V g`a qarsı rekombinat vaktsina ken` qollanılmaqta.
Juqpalı kesellikler profilaktikasında bir neshe quramalı vaktsinalar isletiledi. Ma`selen: monovaktsina bir antigenge qarsı tayarlang`an bolıp, organizmdi sol antigenge ta`n kesellik qozg`atıwshısınan qorg`aydı. (ma`selen, shın sheshek, qutırıw, sil ha`m stolbnyakqa qarsı vaktsinalar), divaktsinalar eki antigen tutadı (buwma ha`m stolbnyak anatoksini), trivaktsinalar u`sh antigennen du`zilgen, AKDS (adsorbtsiyalang`an ko`kjo`tel, difteriya, stolbnyak vaktsinası) ko`kjo`tel, buwma ha`m stolbnyakqa qarsı vaktsina ha`m basqalar.
Assotsiatsiya qılıng`an polivaktsinalar qazir biraz qolay ha`m sıpatlı vaktsinalar esaplanadı, sebebi olar organizmde bir waqıttın` o`zinde bir neshe patogen mikroblarg`a qarsı immunitet rawajlandıradı.
Autovakcina- vaktsinanın` o`zine ta`n tu`ri bolıp, adamnan ajıratıp alıng`an mikroorganizmlerden tayarlanadı. Autovaktsinalar ko`binshe sozılmalı infektsiyalardı, sozılmalı stafilokokk, gonoreya keselliklerin emlewde qollanıladı.
Vakcinalar - teri u`stine, teri astına, muskul arasına, awız arqalı, murın, tamaq silekey qabatlarına, joqarı dem alıw jollarına immunizatsiya qılınadı. Emlew, jasına ha`m epidemiologiyalıq ko`rsetkishlerge ko`re o`tkeriledi. Dene temperaturası ko`terilgende, awır
juqpalı keselliklerden son`, awır keshetug`ın sozılmalı infektsiyalarda, ju`rek jetispewshiligi ha`m ayırım ag`zalar iskerligi buzılg`anda, ha`mledarlıq waqtında, ko`kirek su`ti menen emizip atırg`an waqtında, atopik formadag`ı allergiyalıq jag`daylarda, organizmde immun jetispewshilik gu`zetilgende, stress ha`m basqalarda emlew mu`mkin emes.
Vaktsinalarg`a qarsı ku`shli immunitet payda bolıwı organizmnın` immun sistemasına, vaktsinanın` quramı ha`m sıpatına, tuwrı ha`m jeterli mug`darda jiberilgenligine, vaktsinatsiya ha`m revaktsinatsiya qılıw arasındag`ı waqıtqa baylanıslı.
Uzaq dawam etetug`ın sozılmalı keselliklerdi dawalaw ushın mikroorganizmlerdi o`ltirip tayarlang`an vaktsinalar,anatoksin ha`m mikroorganizm ekstraktları qollanıladı. Ma`selen, gonovaktsina, BTsJ, tuberkulin, stafilokokk, anatoksini, İRS-19, bronxomunal ha`m basqalar. Bular immun sisteması iskerligin ku`sheytiredi ha`m organizmdi sol patogen mikroorganizm antigenlerine salıstırg`anda seziwshen`ligin (desensibilizatsiya) kemeytiredi.
Do'stlaringiz bilan baham: |