Laboratoriya ishi qoidalari



Download 2,14 Mb.
bet29/41
Sana25.02.2022
Hajmi2,14 Mb.
#461764
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   41
Bog'liq
Ishni bajarish tartibi (4)

16-Laboratoriya
SOVUN OLISH
Oddiy sovun olish uchun xom ashyo sifatida hayvon yog`lari (qattiq) yoki o`simlik (suyuq) yog`lari ishlatiladi. Yog`lar glitserin va yuqori karbon kislotalarning murakkab efirlaridir. Hayvon yog`lari tarkibiga to`yingan karbon kislotalarning (laurin C152H35COOH, palmitin C15H31­COOH, stearin C17H35CCOH), o`simlik yog`lari tarkibiga –to`yinmagan (olein C17H33­COOH, geksadetsen C15H24­COOH, linol C17H29­COOH) karbon kislotalarning aralashmalari bo`ladi,
Hozirgi kunda sovun olish uchun asosiy xom ashyo sifatida o`simlik moylari ishlatiladi, ular oldindan vodorod yordamida katalizator ishtirokida gidrirlanadi (masalan, nikel) va qattiq yog`lar olinadi. Sovun bir nechta bosqichda olinadi:

  1. Gidroliz, 523-573 K va 25 105 va 30 105 Pa bosimda

avtoklavlarda suv bug`i ishtirokida yog`larni parchalash;

  1. Olingan yog` kislotalarini tozalash;

  2. Natriy gidroksidi yoki kaliy gidroksidi ishtirokida kislotalar sovunlash:

Sxematik tarzda sobvun olish quyidagi reaktsiyalar bilan ifodalashimiz mumkin:

R=C11H23; C18H31; C17H31
RCOOH+NaOH RCOONa+H2O
Yuqori yog` kislotalarning natriyli yoki kaliyli tuzlari oddiy suvunlardir.
Natriyli sovun qattiq, kaliylisi suyuq. Sovun navi tarkibidagi yog` kislotalar miqdoriga bog`liq, u foizlarda ifodalanadi.
Yuqori sifatli xo`jalik va atir sovunlariga bo`yovchi moddalar va aromatic moddalarqo`shiladi.
Ishning maqsadi: Oziq-ovqat xom ashyosidan sovun olish va sovun namunasidagi yog` kislotalarining miqdorini aniqlash.
Reaktivlar: yog`, natriy gidroksidi, etanol yoki propanol, natriy xloridning to`yingan eritma ( , atir sovuni, xlorid kislota).
Jixozlar:
1. hajmi 100-150 ml chinni stakan (2 dona),
2. 100-250 ml kolbalar, 3. shisha tayoqcha
Ishni bajarish tartibi. Sovun olish. Yog`lar natriy gidroksidning spirtli eritmasi bilan gidroliz qiladi. Buning uchun 6 g yog` tortib olinadi, chinni stakanga joylashtiriladi va suyuqlanguniga qadar qizdiriladi. Natriy girsoksid eritmasi 2,5 g natriy girsoksidini 6 ml suv va 15 ml etanol yoki propanol-1da orqali tayyorlanadi.Natriy girsoksidning spirtli eritmasi aralashtirib turgan holda suyuqlangan yog`ga quyiladi. Hosil bo`lgan eritma 10-15 minut davomida qaynatiladi, unga 10-15 ml natriy xloridning to`yingan eritmasi solinadi va suvli hammomda sovutiladi. Yuzasida hosil bo`lgan sovun qatlami stakandan chiqarib olinadi, filtr qog`oz bilan quritiladi va tarozida tortib olinadi. Sovunning unumi olingan yog` miqdoriga qarab aniqlanadi.



Download 2,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish