|
LABORATORIYA ISHI № 8
Bajarish muddati:
Mashg’ulot uchun ajratilgan soat: 2soat.
Laboratoriya jihozlari: Microsoft Access dasturi.
Mavzu: Ma’lumotlar bazasini to’ldirish. Ma’lumotlarni formalar yordamida kiritish.
I. Ishning maqsadi: Microsoft Access dasturidan ma’lumotlar bazasi yaratish bo’yicha ko’nikmalar hosil qilish.
II. Nazariy qism:
Hozirgi kunda inson faoliyatida ma’lumotlar bazasi (MB) kerakli axborotlarni saqlash va undan oqilona foydalanishda judaa muhim rol o’ynamoqda. Sababi: jamiyat taraqqiyotining qaysi jabhasiga nazar solmaylik o’zimizga kerakli ma’lumotni olish uchun , albatta, MBga murojaat qilishga majbur bo’lamiz. Demak, MBni tashkil qilish axborot almashuv texnologiyasining eng dolzarb hal qilinadigan muammolaridan biriga aylanib borayotgani davr taqozasidir.
Ma’lumki MB tushunchasi fanga kirib kelgunga qadar, ma’lumotlardan turli ko’rinishda foydalanish juda qiyin edi. Dastur tuzuvchilar ma’lumotlarini shunday tashkil qilar edilarki, u faqat qaralayotgan masala uchungina o’rinli bo’lar edi. Har bir yangi masalani hal qilishda ma’lumotlar qaytadan tashkil qilinar va bu hol yaratilgan dasturlardan foydalanishni qiyinlashtirar edi.
MBni yaratishda ikkita muhim shartni hisobga olmoq zarur:
Birinchidan, ma’lumotlar turi, ko’rinishi, ularni qo’llaydigan programmalarga bog’liq bo’lmasligi lozim, ya’ni MBga yangi ma’lumotlarni kiritganda yoki ma’lumotlar turini o’zgartirganda, programmalarni o’zgartirish talab etilmasligi lozim.
Ikkinchidan, MBdagi kerakli ma’lumotni bilish yoki izlash uchun biror programma tuzishga hojat qolmasin.
Shuning uchun ham MBni tashkil etishda ma’lum qonun va qoidalarga amal qilish lozim. Bundan buyon axborot so’zini ma’lumot so’zidan farqlaymiz, ya’ni axborot so’zini umumiy tushuncha sifatida qabul qilib, ma’lumot deganda aniq bir belgilangan narsa yoki hodisa sifatlarini nazarda tutamiz.
Ma’lumotlar bazasini yaratishda, foydalanuvchi axborotlarni turli belgilar bo’yicha tartiblashga va ixtiyoriy belgilar birikmasi bilan tanlanmani tez olishga intiladi. Buni faqat ma’lumotlar tizilmalashtirilgan holda bajarish mumkin.
Tizilmalashtirish – bu ma’lumotlarni tasvirlash usullari haqidagi kelishuvni kiritishdir. Agar ma’lumotlarni tasvirlash usuli haqida kelishuv bo’lmasa, u holda ular tizilmalashtirilmagan deyiladi. Tizilmalashtirilmagan ma’lumotlarga misol sifatida matn fayliga yozilgan ma’lumotlarni ko’rsatish mumkin.
III. Topshiriqlar:
1. Microsoft Access dasturida Создание meyusi yordamida jadval yarating.
2. Главная menyusi Режим bo’limi orqali Конструктор buyrug’i yordamida jadval ko’rinishini tanlang.
3. Конструктор oynasida Типданных maydoniga Мастердопстановок... orqali boshqa jadvallar bilan bog’lang va Маскаввода yordamida kiritilayotgan ma’lumot uchun forma yarating.
4. Guruhdagi o’n nafar talabalar haqida ma’lumotlar bazasi yarating.
IV. Topshiriqlarni bajarilishi:
Microsoft Access dasturiga kirib yangi oyna ochamiz. Создание menyusiga kirib, Конструктор таблиц bo’limaga kirib jadval yaratamiz.
Yaratilgan jadvalga jadvalimizda qanday bo’limlar bo’lishini yozib chiqamiz.
Jadval to’ldirgandan so’ng, Главная menyusidagiРежим buyrug’iga chertish orqali quyidagi jadvalni hosil qilamiz.
Endi yana yuqorida bajarilgan ishlarni amalga oshirib 3 ta tablitsa yaratamiz va ularni millatlar, viloyatlar, tumanlar deb nomlaymiz.
Jadvallarimizni hosil qilib olgandan so’ng, umumiy jadvalimizdan Конструктор bo’limiga o’tib, viloyatlarni tanlab chertamiz va Мастерподстоновокbo’limiga kiramiz.
Bu bo’limda quyidagi ishlarni amalga oshiramiz:
Mana biz shu bilan viloyatlar jadvalini umumiy jadvalga bog’ladik.
Qolgan 2 jadvalimizni ham xuddi shu tarzda umumiy jadvalga bog’laymiz.
Yuqorida hosil qilgan va bog’lagan 3 jadvalimizdan foydalanib umumiy jadvalimizni to’ldiramiz.
XULOSA
Men bu laboratoriya mashg’ulotida Access dasturida jadval yaratishni o’rgandim. Bu dasturning imkoniyatlari bilan tanishdim. Microsoft Access dasturining Exceldan ancha avfzallik tomoni bor ekanliklarini bilib oldim. Access dasturida bir vaqtning o’zida bir emas bir nechta jadval yaratish imkoni borligi bilan tanishdim. Bitta jadvalga boshqa jadvallarni bog’lash imkoni borligini bilib oldim. Bu dastur ancha qulayliklar yaratdi. Bugungi olgan bilimlarim kelajakda qo’llashga keng imkoniyat yaratdi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI
“Kompyuter grafikasi” U.S. Jo’rayev, D.B. Abdurahimov uslubiy qo’llanma. Guliston 2016.
Internet ma’lumotlari:
Ziyo izlagan qalblar uchun kutubxona.
M. Aripov, B. Begalov, U. Begimqulov, M. Mamarajabov “Axborot texnologiyalari”, Toshkent – “Noshir” – 2009
Internet saydlari: google.com
Do'stlaringiz bilan baham: | 
