Laboratoriya ishi: 6 Fosfor va uning birikmalari. Fosfor (V)-oksidini olinishi va xossalari. Meta- va ortofosfat kislotalarning olinishi

Fosforning allotropiyasi

(ish mo‘rili shkafda o‘tkazilsin)
1-tajriba. Probirkaga ozgina quruq qizil fosfordan soling, og‘zini paxta bilan berkiting. Shtativga qiya qilib o‘rnatib, past gaz alangasida qizdiring. Probirkada chiqayotgan fosforning bug‘lari yonib ketmasligi uchun, ehtiyotlik bilan qizdiring.
Probirkani sovuq qismlarida oq fosfor hosil bo‘lishini kuzating. Probirkani qorong‘i joyga qo‘yib oq fosforning nurlanishini kuzating. Shisha tayoqcha bilan probirkadan ozgina oq fosfor oling. Nima kuzatiladi? Sodir bo‘lgan reaksiya tenglamasini yozing. Bajarilgan tajribaga asoslanib, fosforning qaysi allotropik shakli kimyoviy faol ekanligi haqida xulosa qiling. (Tajribadan so‘ng probirkani laborantga topshiring).
2-tajriba. Bu tajribani olovdan uzoqroqda bajaring. Filtr qog‘oz bilan quritilgan ozgina oq fosforni probirkada 1 ml uglerddisulfidda eriting. Filtr qog‘oz bo‘lagini hosil bo‘lgan eritma bilan namlang. Filtr qog‘ozni qisqich bilan tunika yaprog‘i ustida ushlang, uglerddisulfidning bug‘lanishini va oq fosforni alangalanishini kuzating (eritmali probirkani laborantga topshiring). Qizil fosforni ham uglerddisulfidda erishini sinab ko‘ring, oq va qizil fosforning eruvchanligini solishtiring.