Laboratoriya ishi №4 uch fazali o‘zgaruvchan tok elektr zanjiriga iste’molchilarini «yulduz» va «uchburchak»

Andijon mashinasozlik instituti
Elektrotexnika fakulteti
Energiya tejamkorlik va energoaudit yo’nalishi
K-97-21 guruh talabasi
Xusanov Maxmudjonning
Elektrotexnika fanidan
4-Labarato’riya ishi
LABORATORIYA ISHI № 4
UCH FAZALI O‘ZGARUVCHAN TOK ELEKTR ZANJIRIGA ISTE’MOLCHILARINI «YULDUZ» VA «UCHBURCHAK» USULLARDA ULASH
Ishni bajarishdan maqsad. 1.Uch fazali zanjirni yulduzcha sxemada ulashni o‘rganish. 2.To‘rtta simli zanjirni va or yuklamalarda va bitta faza uzilganda, qisqa tutashganda tekshirish. 3.Uch fazali to‘rt simli zanjir uchun vektor diogramma qurishni o‘rganish. 4.Iste’molchilari uchburchak sxemada ulangan uch fazali tok zanjirning turli ish rejimlaridagi tekshirish. a) simmetrik aktiv yuklama uchun, b) nosimmetrik aktiv yuklama uchun. с) ayrim fazasi ajratilgan va biron liniya simi uzilgan holatlarda, Tok va kuchlanishlarning vektor diogrammalarini qurishni o‘rganish.
Nazariy tushunchalar.Uch fazali tok zanjirida elektr energiyasining iste’molchilari uch fazali manbaga “yulduz” yoki “uchburchak” sxema bo‘yicha biriktiriladi.
Yulduz sxemada ulangan uch fazali tok zanjiri.
Uch fazali tok manbayiga iste’molchilarni qanday ulanishi ularning har qaysi fazalarining
qarshiliklari miqdorlarini qanday kuchlanishga mo‘ljallanganligiga bogliq.
Ishni bajarish tartibi.
1.Rasmda keltirilgan sxema yigiladi.
2.Lampali reostatni yulduzcha ulab, uch fazali tok manbayiga ulansin.
3.Liniya va faza kuchlanishlarini simmetrik, nosimmetrik yuklamada va iste’molchilarning bitta fazasi
uzilganda tekshirib ko‘riladi. Hamma liniya va faza kuchlanishlari har bir tajribada o‘lchansin.
4.O‘lchov natijalari jadvalga yoziladi. Uch fazali tok zanjiri vektor diogrammasi.

Yuklama rejimlari	Uav B	Uvs B	UasB	UaB	Uv B	UsB	IavA	IvsA	Ias A	Io A
Simmetrik
Nosimmetrik
1 faza uzilganda

Ishga oid nazariy tushunchalar.Iste’molchilarning uch fazali tok manbaiga qanday sxema bo‘yicha ulanishi, iste’molchining alohida fazasi qarshiligini qanday miqdorda nominal kuchlanishga mo‘ljallanganligiga bogliq. Uchburchak sxemada ulanganda faza qarshiliklari Zav ,Zvs, Zas lar tegishli A, В va С liniya simlarining oralariga ulanadi, ya’ni istemolchining birinchi fazasi A va В liniya simlar oraligida, ikkinchi fazasi В va С liniya simlari oraligida va nihoyat uchinchi fazasi С va A liniya simlari oraligida bo‘lishi kerak. Liniya kuchlanishlarining ta’sir etuvchi qiymatlari uchun quyidagi tengliklarni yozish mumkin;Uav=Uvs=Usa=Uf=Ul; Uf=Ul; demak, iste’molchilari uchburchak sxemada ulanganda Uл va Uф kuchlanishlari o‘zaro teng ekan.
Ishni bajarish tartibi.

• Rasmda ko‘rsatilgan sxema yigiladi.
• 2.Lampali qarshilikni uchburc-hak qilib ulab uch fazali tok manbaiga biriktirilsin. Ampermetr uchun mo‘ljallangan rozetkalarga o‘lchov asboblari ulansin.

Uchburchak ulangan uch fazali tok zanjiri
3.Yuklamani uch fazali tok manbaiga ulab quyidagi holatlar uchun liniya va faza toki, kuchlanishlar-ning miqdori o‘lchansin. a) simmetrik faza yuklanishi uchun, b) nosimmetrik faza yuklanishi uchun, v) bitta faza uzilganda.
4.Liniyadagi bironta simni saqlagichdan uzib qo‘yilib uni kuchlanishi va faza bilan liniya
toklari o‘lchansin. a) simmetrik yuklanishda, b) nosimmetrik yuklanishda.

Yuklama rejimi	Uav V	Uvs V	Uas V	Ua V	Uv V	Us V	Iav A	Ivs A	Ias A
Simmetrik
Nosimmetrik
1 faza uzilganda

5.Olingan natijalarni yuqoridagi keltirilgan jadvalga yoziladi.
a) simmetrik b) nosimmetrik
Uchburchak sxemada ulangan zanjir vektor diogrammasi.