Laboratoriya ishi №4 azotli o`G`itlar ishlab chiqarish va o`G`it tarkibidagi azotning miqdorini formal`degid usulida aniqlash ishdan maqsad

Kerakli reaktivlar:

1. 
   5, 0,5, 0,1 n li natriy ishqori eritmalari;
   
2. 
   25% formal`degidning fenolftalein ishtirokida 0,1n natriy ishqori bilan neytrallangan eritmasi pushti rang paydo bo`lguncha);
   
3. 
   Sul`fat kislotasi, zichligi 1,835 g/sm³ va 0,5 n eritmasi;
   
4. 
   0,5% fenolftalein va 0,5% timolftaleini bor fenolftalein indikatori;
   
5. 
   Fenolftlaein indikator, 1% li spirtli eritmasi.
   

Ishni bajarish tartibi

1 g chamasi o`g`it analitik tarozida, oldindan tortib ko`rilgan usti yopiq byuksda, 0,001 g aniqlikda tortib olinadi va 250 ml hajmga ega bo`lgan Erlenmeyr kolbasiga solinadi. Uni 100 ml distillangan suvda eritiladi, 2-3 tomchi fenolftalein tomiziladi va 1 n NaOH eritmasi bilan biroz pushti rang paydo bo`lguncha neytrallanadi.

Agar karbamid tahlil qilinayotgan bo`lsa, tortib olingan tuz 250 ml hajmli kolbaga yuvib tushiriladi so`ngra kolbaga zichligi 1,835 g/sm³ bulgan 5 ml sul`fat kislotasi solinadi. Hosil bo`lgan eritma yaxshilab aralashtirilib SO₂ ajralib chiqishi kamayguncha asbest to`rli gorelkada yoki elektroplitada qizdiriladi. Eritma qaynash darajasiga etgach SO<sub>2</sub> ajralishi batamom tugaguncha va sul`fat kislotasining oq bug`lari ajrala boshlaguncha davom ettiriladi. So`ngra kolba sovutiladi va unga 50 ml distirlangan suv ehtiyotlik bilan qo`shilib eritma aralashtiriladi, 1-2 tomchi qizil metil tomizilib sul`fat kislotasining ortiqchasi 0,5 n NaOH eritmasi yordamida sariq rang paydo bo`lguncha neytrallanadi. So`ngra pushti rang paydo bo`lguncha 0,5 n sul`fat kislotasi eritmasi tomzilib qo`shiladi.

Shu asosda neytrallangan eritmaga 40 ml formal`degid eritmasi, 5 tomchi indikatorlar aralashmasi tomzilib 1-2 minutdan so`ng hosil bo`lgan kislota 0,5 n NaOH eritmasi bilan eritma oldin rangsizlanib, so`ng yana pushti rangga kirguncha titrlanadi. Ammoniyli azotni quruq o`g`itga aylantirib xisoblash quydagi formula orqali amalga oshiriladi:

, mass %

bu erda:

V-0,5 n NaOH ning titrlash uchun ketgan miqdori, ml

K-0,5 n NaOH ning to`g`irlash koeffitsienti

a- tortib olingan o`g`itning miqdori, g

0,007-1 ml 0,5 n NaOH ga to`g`ri keladigan azot miqdori

Agar tahlil qilinayotgan o`g`it boshqa aralashmasi yo`q bo`lgan ammoniy selitrasi bo`lsa, umumiy azot miqdori ammoniyli azotga nisbatan ikki baravar ko`p bo`ladi, ya`ni

mass %