Laboratoriya ishi №3 Muddati

Sug’urtalanuvchi – sug’urtalovchi bilan aniq sug’urta munosabati o’rnatgan va tegishli sug’urta mukofotlarini to’lovchi yuridik yokijismoniy shaxs.
Sug’urta vositachilari (sug’urta brokerlari)-sug’urtalovchi va sug’urtalanuvchi o’rtasida vositachilik fazifasini bajaruvchi yuridik shaxs. Maqomi bo’yicha vositachi sug’urtalanuvchining manfaatlarini himoya qiladi. Ko’rsatgan xizmatlari uchun vositachi sug’urtalanuvchi emas, balki sug’urta tashkilotidan tegishli vositachilik haqini oladi.¹
O’zbekiston bozorida xizmat ko’rsatuvchi sug’urta kompaniyalar 1991 yilgacha, ya’ni O’zbekiston Respublikasi o’z mustaqilligini e’lon qilgo`nga kadar, mamlakatimizda sug’urta faoliyatini ushbu sohada yakayu-yagona bo’lgan davlat sug’urta organlari (Gostrax) amalga oshirgan. Iqtisodiyotni bozor munosabatlariga o’tkazish bilan bog’liq islohotlar natijasida davlat sug’urta organlariga raqobatda bo’la oladigan turli mulk shaklidagi sug’urta tashkilotlari vujudga kelgan.
2006 yilning 1 yanvar holatiga O’zbekistonda 25 ta sug’urta tashqiloti O’zbekiston
Respublikasi Moliya Vazirligining sug’urta faoliyatini amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyalarga ega bo’lgan.
Vazifalar:
1. Kompyuterni yoqing.
2. Sug‘urta faoliyatida qullaniladigan amaliy dasturlar va sug`urta tashkilotlarni tavsifini keltiring.
Vazifalarni bajarish:
Hozirda O’zbekiston Respublikasida faoliyat tashkilotlarining ro’yxati va elektron pochtalari ko’rsatayotgan sug’urta

1. 
   O’zbekinvest” sug’urta tashkiloti – www.o`zbekinvest.o`z.
   
2. 
   “TRANSINSURANCE” ST – [e-mail].o`z
   
3. 
   “Alfainvest”
   

Mahsulot sug`urtasi sug`urta ximoyasini ta’minlaydi. Sug`urta ximoyasida 2 kishi ishtirok etadi: ximoyachi va ximoyalanuvchi. Birinchi tomonda sug`urtachi sifatida sug`urta kompaniyasi yoki jamiyat, yana nodavlat pensiya fondlari bo`ladi. Ikkinchi tomondan sug`urtalanuvchi xo`jalik sub’ekti va fukaro bo`lishi mumkin.
Sug`urta ximoyasi shunday faoliyatki, bunda sug`urtalovchi sug`urtalanuvchini yoki o`zining har xil sabablarga ko`ra faoliyatini yo`qotgan taqdirda kompensatsiya oladi. Mahsulotni sug`urtasi o`z ichiga sug`urta shartnomasi, sug`urta polisi, yashil karta, nafaka shartnomasini oladi.
Sug`urta polisi (ital – tilxat, kvitantsiya) sug`urtalanuvchiga sug`urtalanganligi haqida to`lov qog`ozi beriladi.
Yashil karta – bu avtomobil egasini yul transport xodisasida boshqa shaxsga zarar etkazishdan majburiy sug`urtalanish. Sug`urta polisi rangi va shakligi ko`ra yashil karta nomini olgan.
Rossiya sug`urtalovchilari orasida birinchilardan bo`lib, ochiq sug`urta aktsionerlik jamiyati «Ingosstrax»dir. OSAO «Ingrosstrax»ning asosiy faoliyati quyidagilarni sug`urtalashga yunaltirilgan: Eksport, import, tranzit yo`qlari, kema, fraxta, va boshqa mulklar, tarnsporlar ekspluatatsiyasi bilan bog`liq majburiyatlar, individlar va jamoalarni baxtsiz xodisalardan sug`urtalashdan iborat. U shuningdek boshqa texnik, iqtisodiy risklardan sug`urtani ham amalga oshiradi.
Bugo`ngi kunda OSAO «Ingosstrax» o`z atrofida jaxonning 18 davlati va Rossiya Federatsiyasining 16 shaxrida ish yurituvchi transnatsional sug`urta guruxlarini birlashtiradi. «Ingosstrax»da Internet-agentligi mahsulot sug`urtasi bo`yicha elektron tijorat ishlarini olib boradi. Internet agentligining tarkibiga
«konferentsiya» «taklif va shikoyatlar» ham kiradi. «Konferentsiya» e’lonlari orqali Internet foydalanuvchilari o`z savollariga javob olishlari mumkin. Masalan, Internet agentligi fukarolik majburiyatlari bo`yicha sugirta polisini narxini hisoblab beradi.
Mahsulot sug`urtasi sug`urta ximoyasini ta’minlaydi. Sug`urta ximoyasida 2 kishi ishtirok etadi: ximoyachi va ximoyalanuvchi. Birinchi tomonda sug`urtachi sifatida sug`urta kompaniyasi yoki jamiyat, yana nodavlat pensiya fondlari bo`ladi. Ikkinchi tomondan sug`urtalanuvchi xo`jalik sub’ekti va fukaro bo`lishi mumkin.
Sug`urta ximoyasi shunday faoliyatki, bunda sug`urtalovchi sug`urtalanuvchini yoki o`zining har xil sabablarga ko`ra faoliyatini yo`qotgan taqdirda kompensatsiya oladi. Mahsulotni sug`urtasi o`z ichiga sug`urta shartnomasi, sug`urta polisi, yashil karta, nafaka shartnomasini oladi.
Sug`urta polisi (ital – tilxat, kvitantsiya) sug`urtalanuvchiga sug`urtalanganligi haqida to`lov qog`ozi beriladi.
Yashil karta – bu avtomobil egasini yul transport xodisasida boshqa shaxsga zarar etkazishdan majburiy sug`urtalanish. Sug`urta polisi rangi va shakligi ko`ra yashil karta nomini olgan.
Rossiya sug`urtalovchilari orasida birinchilardan bo`lib, ochiq sug`urta aktsionerlik jamiyati «Ingosstrax»dir. OSAO «Ingrosstrax»ning asosiy faoliyati quyidagilarni sug`urtalashga yunaltirilgan: Eksport, import, tranzit yo`qlari, kema, fraxta, va boshqa mulklar, tarnsporlar ekspluatatsiyasi bilan bog`liq majburiyatlar, individlar va jamoalarni baxtsiz xodisalardan sug`urtalashdan iborat. U shuningdek boshqa texnik, iqtisodiy risklardan sug`urtani ham amalga oshiradi.
Bugo`ngi kunda OSAO «Ingosstrax» o`z atrofida jaxonning 18 davlati va Rossiya Federatsiyasining 16 shaxrida ish yurituvchi transnatsional sug`urta guruxlarini birlashtiradi. «Ingosstrax»da Internet-agentligi mahsulot sug`urtasi bo`yicha elektron tijorat ishlarini olib boradi.