Laboratoriya ishi №2 Mavzu: O’simlik namunasi tarkibidagi gigraskopik namlikni aniqlash. Ishdan maqsad

---

Laboratoriya ishi № 2 
Mavzu:
O’simlik namunasi tarkibidagi gigraskopik namlikni aniqlash. 
Ishdan maqsad: 
O’simlik namunasi tarkibidagi gigraskopik namlikni aniqlash. 
to'g'risida umumiy ma'lumotga ega bo'lish. 
Kerakli jihozlar
: Mavzuga oid o'quv va ko’rgazmali materiallar, o’simlik namunasi, 
tarozi, byuks, tigel (
Tigel (nem. Tiegel) — 1) turli materiallar (metall, shisha va boshqalar) 
ni qizdirish va eritish uchun ishlatiladigan maxsus idish. T. silindr yoki kesik konus 
shaklida boʻladi. Kiyin eriydigan metallarni eritishda ishlatiladigan T. shamot, grafit va 
oʻtgan chidamli gildan; baʼzi rangli metallarni eritishda poʻlat va temirdan; lab. T.i esa 
chinni, platina va boshqalardan yasaladi; T. metall qotishmalar va oyna (shisha) quyishda, 
metall buyumlarni termik ishlashda, lab.larda moddalarni qizdirishda qoʻllaniladi; 2) 
bosmaxonada bosma stanok yoki bosma mashinaning metall plitasi (yostigʻi). Qogʻozni 
boʻyoqli bosma qolipga siqish uchun ishlatiladi
), eksikator, quritish shkafi va boshqalar. 
Nazariy tushuncha:
o’simlik tarkibidagi quruq modda va namlikni 100-105 
0
C da 
quritish shkafida quritiladi va hisoblanadi. Namunadagi o’simlik qismi xona haroratida 
ham ma’lum miqdorda gigraskopik namlik saqlaydi.
 
Yangi uzilgan meva-sabzavotlar 
tarkibida 70-97 %, donli, dukkakli va moyli ekinlar urug’ida 7-17 % namlik bo’ladi, 
o’simliklar o’suv davrida quruq modda namlikni aniqlash ularning yetilish muddati, 
yig’imga tayyorligini aniqlash imkonini bildiradi. Shuningdek, o’simliklarni saqlashga 
qo’yish, saqlash davrida modda va namlik miqdorini nazorat qilish, mahsuloat sifatining 
o’zgarishi oldini olish imkonini beradi. Quruq modda va gigraskopik namlik o’simliklarni 
kimyoviy analizlari natijasini absolyut quruq modda holida ham standart namlikni 
ifodalashda foydalaniladi. O’simlik tarkibidagi quruq modda va namlik ikki usulda 
aniqlanadi: 1. Quritilgan namunadan; 2. Bevosita namunadan. 
Quritilgan namunadan aniqlashda o’simlik namunasini 100-105 
0
C da quritish 
shkafida doimiy massagacha quritiladi.
1.3.2.1-rasm. Har xil tarozilar. 

---

1.3.2.2-rasm. Eksikator. 
Ishni bajarish tartibi:
1. Namuna olingandan keyin tozalab yuviladi; 
1.
Shisha byuksga solib, quritish shkafida 100-105 
0
C da doimiy massagacha quritiladi; 
2.
Byuks massasi tarozida 0.0001 g aniqlikda o’lchanadi; 
3.
Namuna maydalanib, pergament (
Pechenye, sabzavotli taom yoki go‘shtni pechda 
pishirish uchun doimo folga yoki pergament qog‘ozdan foydalanishga to‘g‘ri keladi. 
Ammo ular aynan nima uchun mo‘ljallanganiga qaramay, duch kelganini ishlatish holatlari 
ko‘p bora kuzatiladi
) qog’oz ustiga yupqa yoziladi; 
4.
Namunaning turli joyidan 3-5 g olinadi; 
5.
Byuks qopqog’i yopiiladi, dastlab texnokimyoviy tarozida, so’ng analitik tarozida 
o’lchanadi; 
6.
Byuks qopqo’gi vertikal ochiq qo’yib quritishga shkaf markaziga qo’yiladi; 
7.
Quritish 100-105 
0
C haroratda 6 soat davom ettiriladi. 
8.
Byuks qopqog’i yopiladi, eksikatorga sovitiladi va massasi aniqlanadi; 
9.
Quritish 2-3 marta 2-3 soat davom ettiriladi; 
10.
Har safar byuks massasi o’lchanadi; 
11.
Quritish jarayoni namuna massasi doimiy holga kelguncha davom ettiriladi;
Natijani hisoblash:
quruq modda va gigraskopik namlik miqdorini aniqlashda 
quyidagicha hisoblash o’tkaziladi:
a-byuks massasi, g
b-byuks va namunaning birgalikdagi massasi, g 
s-byuks va namunaning quritishdan so’ng birgalikdagi massasi, g 
d=s-a absolyut quruq modda massasi, g 
ye=b-s gigraskopik namlik 
v=b-a namuna massasi, g 
Gigraskopik namlik 100 g absolyut quruq moddaga nisbatan hisoblanadi va quyidagi 
formula bilan aniqlanadi:
1.3.2.1-formula 
Quruq modda miqdori ham 100 g namunaga nisbatan hisoblanadi: 
1.3.2.2-formula 
Xulosa: 

---

Izoh:
Nazariy ma’lumotlar bilan tanishib chiqib, shahsiy xulosangizni bayon qiling 
? Har bir talaba bajargan ishi bo'yicha xulosasini yozadi