Лаборатория иши №13 Умумий исток уланиш схемасидаги майдоний транзистор статик характеристикалари ва параметрларини тадқиқ этиш

Лаборатория иши №13

Умумий исток уланиш схемасидаги майдоний транзистор статик характеристикалари ва параметрларини тадқиқ этиш
Ишдан мақсад. Умумий исток уланиш схемасидаги майдоний транзисторнинг асосий статик характеристикалари ва параметрларини тадқиқ этиш.

Лаборатория ишини бажариш учун топшириқ:

6.1. Лаборатория ишини бажариш олдидан уинг паспорт кўрсатмаларини ёзиб олинг.

6.2. Умумий исток уланиш схемасидаги майдоний транзисторнинг узатиш ва чиқиш характеристикалар оиласини ўлчашда 6.1-расмда келтирилган принципал схемани йиғинг, схемани ўлчашда қўлланиладиган ўлчов асбоблари билан танишиб чиқинг.

Р1=500÷1кΩ; ВТ-КП303

6.1-расм. Умумий исток уланиш схемасидаги майдоний транзисторнинг узатиш ва чиқиш характеристикалар оиласини ўлчаш схемаси
6.1 – жадвал. УИ уланиш схемасидаги МТ узатиш ва чиқиш характеристикалар оиласини

UСИ, В IC, мА	0	0,5	1	1,5	2	2,5	3	3,5	4	5	6	7	8	9	10	11	12
UЗИ =0В
UЗИ =-0,5В
UЗИ =- 1В
UЗИ =-1,5В
UЗИ =- 2В

6.3. 6.1-жадвал асосида олинган ўлчаш натижалари асосида узатиш характеристикаси оиласи (яъни U_СИ=const бўлганда, I_С=f(U_ЗИ)) ва чиқиш характеристикалари оиласи (яъни U_ЗИ=const бўлганда, I_С=f(U_СИ)) боғликлик графиклар чизилади.

6.4. Олинган графиклар асосида қуйдаги коэффициентлари қийматларини ҳисоблаб топилади:

− Характеристика тигклиги, U_СИ = const бўлгандаги

;

− Ички (дифференциал) қаршилик U_ЗИ= const бўлгандаги

;

− Кучланиш бўйича кучайтириш коэффициенти И_С=cонст бўлгандаги

ёки ҳисоблаб топилади.
Назорат саволлари
1. Затвори p-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзисторни тасвирланг ва ишлаш механизмини тушунтиринг.

2. Майдоний транзистор иш режимларини айтиб беринг. Ҳар қайси режимда транзистор затвори ва стоки орасидаги кучланиш муносабалари қандай бўлади ?

3. Майдоний транзисторларда қандай дифференциал параметрлар тизими қўлланилади ва нима сабабли ?

4. Затвори p-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзистор узатиш характеристикасини тасвирланг ва тушунтириб беринг.

5. Затвори p-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзистор чиқиш характеристикалар оиласини тасвирланг ва тушунтириб беринг.

6. Турли температураларда ўлчанган затвори p-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзистор узатиш характеристикасини тасвирланг. Бу характеристикаларда температурага барқарор нуқталарнинг мавжудлиги нима билан тушунтирилади ?

Лаборатория иши №14

Канали индукцияланган МДЯ транзисторларнинг статик

характеристикаларини тадқиқ этиш
Ишдан мақсад: МДЯ транзисторларни асосий статик характеристикалари ва параметрларини тадқиқ этиш.

2. Лаборатория ишини бажариш учун топшириқ:

2.1. МДЯ транзисторда ясалган калит узатиш характеристикасига юклама қаршилигининг таъсирини U_ЧИҚ=f(U_КИР) тадқиқ этиш.

n-турдаги канали индукцияланган МДЯ транзисторда бажарилган калит схемаси 7.2-расмда келтирилган. Схема Е2=9В манбадан таъминланади. Кириш кучланиши U_КИР росланувчи Е1 кучланиш манбаидан берилади. Чиқиш кучланиши U_ЧИҚ ва истеъмол қилинаётган токни ўлчаш учун рақамли вольтметр ва амперметрлардан фойдаланинг. VТ1 сифатида К176ЛП1 микросхемадаги n-каналли транзисторларнинг бирини олинг. Ишлаш қулай бўлиши учун иловада келтирилган микросхема принципиал схемасини чизиб олинг ва электродлари рақамларини белгилаб олинг.

7.2-расм
Тажрибани қуйидаги тартибда олиб бориш тавсия этилади:

- МДЯ транзистор сток занжирига чизиқли резистор R=51 кОм ни уланг;

- кучланиш манбаи қийматини Е2=9 В қилиб ўрнатинг;

- кириш кучланишини 0 дан 9В гача ўзгартириб бориб, U_ЧИҚ=f(U_КИР) ва I_ИСТ=f(U_КИР) боғлиқлигини ўлчанг;

- қаршиликнинг R=10 кОм ва 3,5 кОм қийматлари учун ўлчашларни такрорланг;

- тажриба натижаларидан фойдаланиб U_ЧИҚ=f(U_КИР) боғлиқлик графикларини қуринг.
3. Тажрибада олинган натижаларни ишлаш.
3.1. 2- бандда олинган узатиш характеристикаларни қуринг.

3.2. Ҳар бир калит учун мантиқий сигнал U⁰ ва U¹ сатҳлари ва мантиқий сигналлар сатҳлар фарқи _ΛU = U¹ – U⁰ни аниқланг.

Олинган натижаларни 7.1 – жадвалга киритинг.

7.1 – жадвал

Параметр Юклама тури	U^0, В	U^1, В	ΛU, В	PЎРТ, мВ
Қаршиликли юклама
Rю=51кОм
Rю=10кОм
Rю=3,5кОм

3.3. Мантиқий ноль ва мантиқий бир ҳолатларида манбадан истеъмол қилинаётган қувватнинг ўртача қийматини аниқланг:

; .

4. Ҳисобот мазмуни.

1) ўлчаш схемалари;

2) олинган боғлиқликлар жадваллари ва графиклари;

3) ўлчаш ва ҳисоб натижаларининг таҳлили.
5. Назорат саволлари.
1. Юклама сифатида қаршилик уланган калит параметрларининг юкламадаги қаршилик қийматига боғлиқлигини тушунтиринг.

2. Нима сабабли КМДЯ транзисторларда ясалган калит статик ҳолатларда манбадан қувват истеъмол қилмайди ?