Laboratoriya ishi №13 mavzu: metall va uning qotishmalarini metall elektrodlar bilan elektr yoy yordamida suyultirib dastaki payvandlash

ЭA
indeksi bilan, ferrit klass po‘latlarni payvandlashga mo‘ljallaiganlarni 
Эф
indeksi bilan, qoplamalar olishga mo‘ljallanganlarni 
Н
indeksi bilan belgilanadi. 
Uglerodli va kam legirlang‘an po‘-latlarni dastaki payvandlashda foydalaniladigan 
elektrodlar markalariga УОНИ-13/45, AНO-4, AНO-6, OЗЦ-23, ЦМ-11 va boshqalar 
kiradi. Har bir tur elektrodga turli tarkibli qoplamalar qoplanishi mumkin. Tubanda 
GOST 9466-75, GOST 9467-75 larga ko‘ra kam uglerodli po‘latlarni payvandlashga tavsiya 
etilgan elektrodlar tipi va markasi, GOST bo‘yicha shartln belgilarini ta’birlashga misol 
sifatida keltirilgan: Masalan;
bu yerda: E42A-elektrod tipi, УОНИ-13/45 — markasi, 5,0— diametri, mm, У — 
uglerodli po‘latlarni payvandlashga mo‘ljallanganligini, D-qalin qoplamali, 3 — sifatiga 
ko‘ra uchinchi guruhda ekanligini, Э — elektrod, 41 chokning cho‘zilishdagi 
mustahkamligini, 2 — chokning nisbiy uzunligini (22% ligi), (5) chidamliligi (T 
·40
0
gacha), Б — asos qoplama, 
2 
— vertikal chokni yuqoridan pastga qarab bostirishdan 
bo‘lak barcha holatdagi choklar bostirish mumkinligi va O — faqat o‘zgarmas tokda 
teskari qutbli ulanishini bildiradi. 
 
Ishni bajarish tartibi: 
1. Payvandlanuvchi zagotovkalarni uchma-uch payvandlashga tayyorlash. 
2. Payvandlanuvchi zagotovka materiali, markasi va qalinligiga ko‘ra tegishli elektrod tipi 
va markasini tanlash. 
3. Zagotovka qalinligiga ko‘ra elektrod diametrini, unga ko‘ra payvandlash tok kuchini 
belgilab, keyin tok manbaini rostlash. 
4. Yoyni o‘t oldirib chokni bostirish. 
Shuni qayd etish ham lozimki, choklarning uzunligiga, aniqligiga, sifatiga ko‘ra kalta 
choklar (300 mm gacha) bir o‘tishda, o‘rtacha uzunlikdagi choklar (300—1000 mm gacha) 
o‘rtasidan uchigacha yoki uzun choklar (1000 mm dan ziyod) teskari pog‘onali usulda 
markazdan chetiga va tarqoq usulda payvandlanadi. 
5.Chokni shlakdan tozalab sifatini kuzatish, 
6.Payvandlash materiallari asosida 4-jadval to‘ldiriladi. 

---

Muallif: 
L.O.Daminov 
4-jadval 
Payvandlanuvchi 
material xili, 
markasi va qalinligi 
mm 
Payvand 
birikma 
sxemasi 
Payvandlash 
uskunasi va 
uni markasi 
Elektrod 
tipi, 
markasi 
va 
diametri 
Payvandlash 
rejimi 
C
h
ok 
si
fa
ti
da
E
sl
at
m
a 
T
ok 
kuc
hi
, 
J,
F
K
uc
hl
ani
shi
U
, 
B
P
ayva
ndl
as
h 
te
zl
igi
m
m
/m
in
 
 
O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 
1. Metallarni elektr yoy yordamida suyuqlantirib metall elektrodlar bilan 
payvandlashda chok sifati nimalarga bog‘liq? 
2. Payvandlash elektrod simlarining tasnifi va ularning markalari? 
3. Elektrod qoplamalarining vazifasi va xili? 
4. Payvandlash tartibi qanday belgilanadi?