Лаборатория иши №1

Tajribani o‘tkazish tartibi. 
 
Tajriba uchun olti dona turli tranzistorlar oling va ularning har biri p-n-p yoki n-p-n 
ekanligini aniqlang, sozligini tekshiring va quyidagi jadvalni to‘ldiring. 
1-jadval. Tranzistorlar ma’lumotlari 
Tartib raqami va tipi 
Holati 
Emitter 
Basa 
Manfiy 
Musbat 
Emitter 
Basa 
Manfiy 
Musbat 
Kollektor 
Basa 
Manfiy 
Musbat 
Kolletor 
Basa 
Manfiy 
Musbat 
Npn 
Pnp 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
 
Maydon tranzistorlarini oddiy tekshirish 
 
Bunda maydon tranzistorlarining ko`p sonli parametrlaridan faqat ikkitasi 
amaliy ahamiyatga ega degan taxminga asoslanadi. Ular I
s.bosh
-zatvorda nol` 
kuchlanish bo`lgandagi stok toki va S-xarakteristikaning tikligi. Bu parametrlarni 
6-Rasmda keltirilgan sxema yordamida ulash mumkin. 
IP-milliampermetr (mul`timetr moa ulash chegarasida) B
1
-9V li batariya, B
2
-
1.5 B li batariya. Sim bilan zatvor ayog`I istok ayog`iga ulanadi.
Bunda milliampermetr tranzistorning birinchi parametrini-stok tokini 
ko`rsatadi va uning qiymati yozib olinadi. Keyin ulovchi sim olib tashlanadi va 
uning o`rniga B
2
elementi ulanadi. Milliampermetr stok zanjirida kichikroq tok 
ko`rsatadi. Agar, endi milliampermetr ko`rsatgan qiymatlarning farqini element 
kuchlanishiga bo`lsak, olingan natija tekshirilayotgan maydon tranzistori S 
parametrining real qiymatiga mos keladi. 
 
Ishning bajarish tartibi 
 
1. 
Berilgan turli doiymiy va o`zgaruvchan rezistorlarning qarshiligini ommetr 
yoki mul`timetr yordamida ulang. Olingan natijalarni qarshiliklarda keltirilgan 
nominal qiymatlar bilan taqqoslang. Nosoz rezistorlarni ajrating. 
2. 
Berilgan turli kondensatorlarning yaroqliligini mul`timetr yordamida 
tekshiring. Sog` kondensator sig`imlarini asbob yordamida o`lchang. Natijalarni 
nominal qiymatlar bilan taqqoslang. 
3. 
Berilgan diod va tiristorning ishga yaroqliligini mul`timetr yordamida 
aniqlang. 
4. 
Turli tranzistorlar ichidagi sozlari va nosozlarini ajrating. 

---

 
Nazorat savollari. 
1.
Nima uchun tranzistoni xuddi diodni tekshirgandek tekshirish mumkin? 
2.
Maydonli tranzistorni ishda yaroqliligini mul`timetr yordamida aniqlash 
mumkinmi? 
3.
Kondensator ommetr bilan ulanganda, 0 qarshilik aniqlansa, kondensator 
ishga yaroqlimi?