Laboratoriya ishi №1 Mavzu: Organik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari

11 – rasm.Sovitgichlar:
a – havo sovitgichi;
b, d – sharikli sovitgich;
c – Libix sovitgich;
e – ichki nayi spiral shaklidagi sovitgich;
f – Dimrot sovitgichi.

A

b

c

D

e

f

Organik reaksiyalarning ko`pi qizdirilganda ko`pincha reagentlar qaynatilganda boradi. Shuning uchun aralashmadagi komponentlar bug`lanib chiqib ketmasligi uchun reaksion aralashma solingan idishga qaytarma sovutgich ulanadi. Laborotoriya praktikasida shisha sovutgich ishlatiladi. Bug` kondensasiyalanib, reaksion aralashmaga qaytib tushishi uchun sovutgich idishga qaytarma qilib ulanadi. Oddiy qaytarma sovutgich havo sovutgichi bo`lib, u oddiy uzun shisha naydan yasaladi. Bunday sovutgich qaynash harorati 150<sup>0</sup> C dan yuqori bo`lgan moddalar bug`ini suyuqlikka aylantirish uchun ishlatiladi (12 - rasm).

12 - rasm. Sovutgichlar: a - havo sovutgichi: b - Libix sovutgichi: v - sharikli sovutgichi: g - ichki nayi spiral shakldagi sovutgich: d - Dimrot sovutgichi.

Hozirgi vaqtda laboratoriyada ishlari uchun standart shlifli shisha idishlar ishlatiladi. Shlif asbobni germetik berkitib turadi. Shlifli asboblarda ishlanganda olingan moddalar probkalar bilan ishlaganda olingan moddalarga nisbatan ancha toza bo`ladi. Chunki shliflar harorat va har hil reagentlar tasiriga chidamli. Shliflar bir necha hil: yassi, konussimon va shar shaklda bo`ladi. Ko`p idishlarning shliflari konussimon shaklda tayyorlanadi (13,14 - rasm).



13 - rasm. Shlifli kolba va sovutgichlar.

14 - rasm. Shlifli nasadkalar, tomizgich voronkalar va shlifli alonj.


Mustаhkamlash uchun sаvоllаr
Qanday haydash kolbalarini bilasiz va ular haqida qisqacha ma’lumot bering.
Organik kimyo laboratoriyasida qanday voronkalardan foylalanish mumkin?
Qanaqa turdagi ajratgich voronkalar bor?
Deflegmatorlar qanday maqsadlarda ishlatiladi?
Qanday sovitgichlarni bilasiz va ularni sanab bering.
Alonjlar organik kimyo laboratoriyasida qanday maqsadlarda ishlatiladi?