Labaratoriya ishi № Mavzu: Frezaning geometrik parametrlarini o‘rganish

7.12 – rasm. Frezalarning tayyorlanish usuli.
Frezalashning 2 xil usuli mavchud:
a) surish yo‘nalishida (yo‘laki) frezalash – bunda frezaning aylanish yshnalishi surish yo‘nalishi bilan bir xil bo‘ladi (7.13 – rasm, a).
Bunda frezaning har bir tishi metallning masimumdan minimumgacha bo‘lgan qatlamini kesib oladi, natijada frezaning tishi frezalanayotgan yuza bilan kontaktda bo‘lgan paytida unga yeng katta nagruzka tushadi. SHu sababli metall qobig‘ini frezalashda yoki kuyindi qatlamini frezalashda yo‘laki frezalash tavsiya etilmaydi. Sirtida qobiq yoki kuyundi bo‘lmagan zagotovka frezalanadigan bo‘lsa, yo‘laki frezalashning quyidagi afzalliklari bor: frezalangan yuzaning tozaliga qarshi frezalashdagiga qaraganda yuqori bo‘ladi, chunki frezaning tishi sirpanmaydi va uning ketingi yuzasi bilan ishqalanish bo‘lmaydi, frezaning turg‘unligi 2 – 3 barobar ortadi, vertikal R_V kuch zagotovkani dastgoh stoliga siqadi natijada zagotovkaning maxkamlanishi oshadi, titrash kamayadi, kesish jarayonida sarflanadigan quvvat pasayadi.

7.13 – rasm. Frezalash usullari.
a – yo‘laki frezalash; b – qarama – qarshi frezalash.
b) surishga teskari yo‘nalishda (qarshi) frezalash – bunda frezaning aylanishi surish yo‘nalishiga teskari bo‘ladi (7.13 – rasm, b). Qarshi frezalashda kesib olinadigan qatlamning qalinligi minimumdan maksimumgacha o‘zgaradi, vertikal R_V kuch zagotovkani dastgoh stolidan ajratishga intiladi, bu esa titrash hosil bo‘lishiga olib keladi. Bundan tashqari freza tishlari puxtalangan qatlam bo‘ylab sirpanadi, natijada ishqalanish ortadi va freza ko‘proq yemiriladi. Ishlov berilgan yuzaning tozaligi yo‘lakay frezalashnikidan pastroq bo‘ladi.

1. 
   ISHNI BAJARISH TARTIBI.
   

1. Laboratoriya ishi o‘tkazish stoliga quyidagi frezalovchi va o‘lchovchi asboblar keltiriladi:
a. To‘g‘ri tishli, vintsimon tishli tsilindrik freza, uch tomonli disk freza, ilon izli disk freza, to‘g‘ri tishli disk freza, diskli arra freza, burchak va ikki boshli freza, torets freza, barmoq freza, T simon freza, shakldor freza, taroq freza.
b. SHtangentsirkul SHTS 1, universal burchak o‘lchovchi asbob, rezbalarni o‘lchovchi asbob (rezbomer).
v. Asbobsozlik materiallarini qattiqlik ko‘rsatkichlari berilgan jadval.
g. Torets va tekis parralel yuzali, shponka va shlitsa ariqchali, rezba ochilgan cho‘yan yoki po‘lat materialidan tayyorlangan zagotovkalar.