L. A. Djalilova

Zahiriddin Muhammad Bobur (1483-1530) - Temuriylar orasida davlatni idora qilish, madaniy-ma'rifiy jihatdan tarixda kalta o'rin egallagan. Boburiylar sulolasi Hindistonda 300-yildan ortiqroq hukm surgan. Boburning otasi L'marshayx Mirzo Amir Temuming nabirasi, Farg'ona davlatining hokimi bo'Jgan.
Bobur yoshligidan ilm-fanga, she'riyatga qiziqqan, dovyurakligi va jasurligi uchun u yoshligidan «Bobur» (Sher) taxallusini olgan. Otasining vafotidan keyin (1494 y.) 12 yoshida taxtga o'tirgan. Qisqa qiJib aytganda, u taxt uchun bo‘Jgan kurashJarda mag'Jubiyatga


93




uchrab, o‘z yaqinlari va askarlari bilan Afg‘oniston, Hindistonga yurish qilib, bir umr o‘sha yerda hukmronlik qilgan.
Bobur o‘z hayoti, zamonasi va barcha voqealami «Boburnoma» asarda yozib qoldirilgan. Unda Hindikush togMaridan otda uzoq mamlakatlarga o‘tgani, tog‘u-toshlarda chiniqish uchun yalangoyoq yurgani, kuch-g‘ayrat to‘plab jang qilgani haqida hikoya qilgan.
Buyuk sarkardalar Amir Temur, Zahiriddin Muhammad Bobur va undan keyingi davrdagi hokimlar o‘z jangchilarini jang qilish san'atini oTgatish bilan birgalikda, askarlarni jismonan kuchli, epchil, chaqqon, chidamli bo‘lishiga, ularni jangovorlik ruhida tarbiyalashga e'tibor berganlar. Buyuk sarkardalaming yoshlami harbiy va jismoniy taj^orlashdagi amaliy faoliyatlarini o‘rganish bugungi kunda juda dolzarb masalalar qatoriga kiritilgan. Xalqimizning jismoniy madaniyati mazmun jihatdan ijtimoiy-tarbiyaviy sohada o‘ziga xos milliy xususiyatlar bilan boyib kelgan. Ulaming tarixiy yo‘nalishlari va ilmiy-nazariy jihatlarini mukammal oTganish bugunning dolzarb muammolaridan biridir.


Xulosalar

• 
  Qadimgi davrda Markaziy Osiyo va 0‘zbekiston hududida yashsgsn xalqlaming jismoniy tarbiyasi boshqa mamlakatlardagi kabi umumiy qonuniyatlar asosida rivojlangan, Iekin o‘ziga xos milliy, an'anaviy xususiyatlarga ega bo'lgan.
  
• 
  Qadimgi Xorazm, Baqtriya, Sog‘d, Parfiya davlatlarida jismoniy tarbiya harbiy xarakterga ega bo'lgan.
  
• 
  0‘rta asrlar davrida Markaziv Osiyoda xalqlari Sharq Renessansining ikki bosqichini bosib o‘tgan.
  
• 
  0‘rta asrlar davri buyuk mutafakkirlari tomonidan ta'lim- tarbiya, jismoniy tarbiyaning iimiy-nazariy asoslari varatilgan.