Kurs loyihasining tarkibi

3.4. Chizmaning masshtabini tanlash.

Chizmaning masshtabi shunday tanlanadiki, varaqning 70% hajmi chizma bilan to‘lishi kerak.

Quyidagi masshtablardan foydalanish tavsiya qilinadi:

a) kichraytirish masshtablari 1:2; 1:1,5; 1:4; 1:5; 1:10; 1:15; 1:20; 1:25; 1:40; 1:50.

b) kattalashtirish masshtablari 2:1; 2,5;1; 4:1; 5:1; 10:1; 20:1; 40:1; 50:1;

3.5. O‘lchamlarni qo‘yish.

Chizmalarni tuzishda konstruktor tasvirlayotgan buyum va uning elementlari shakligina emas, ularning o‘lchamlarini ham berishi lozim. O‘lchamsiz chizmadan buyumning shakli to‘g‘risidagi umumiy ma’lumot olish mumkin, uning haqiqiy o‘lchamlari to‘g‘risida esa fikr yurgizib bo‘lmaydi. Buyum chizmada aniq chizilgan bo‘lmasin, undagi chiziqli o‘lchamlari uning haqiqiy (soni) o‘lchamlarini almashtira olmaydi, ya’ni chizmani bevosita o‘lcham, bu o‘lchamlar bo‘yicha tayyorlash mumkin. Chizmadagi hamma o‘lchamlar soni mumkin qadar kam bo‘lishi va shu bilan birgalikda buyumni tayyorlash hamda nazorat qilish uchun yetarli bo‘lishi zarur.

Chizma chizishda ishtirok etmaydigan, lekin chizmani o‘qishda ancha qulaylik tug‘diradigan o‘lchamlar ma’lumotnoma o‘lchamlari deyiladi.