|
Ózbekstanda valyuta siyasatınıń keń kólemde erkinlestiriw kútilip atır.
Ózbekstanda 2017-jıldan baslap ishki valyuta bazarın rawajlandırıw jáne onıń natiyjeliligin asırıw, sonıń menen birge, isbilermenlik subektleriniń sırtqı ekonomikalıq iskerligi ushın shárt-shárayatlardı jaqsılawǵa qaratılǵan valyuta siyasatın keń kólemde erkinlestiriw kútilip atır. Bul ózgerislerin ózinde ańlatpa etken "Valyuta siyasatınıń ústin turatuǵın baǵdarları tuwrısında" g`i Prezident sheshimi joybarı talqılaw ushın Birden-bir ınteraktiv mámleket xızmetlerin portalına jaylastirildi.
Hújjette tómendegiler valyuta siyasatın liberallastiriwdin` tiykarǵı ústin turatuǵın jónelisler etip belgilengen:
Barlıq mámleket shólkemleriniń qadaǵalaw -sheklew arqalı basqarıw usılların qorǵaw -xoshametlew jantasıwına ózgertiw, bunda jeke aktivlerdi óz iqtoyarina kóre basqarıw huqıqın ámelge asırıwdı támiyinlew hám qolay investitsion ıqlımı hám isbilermenlik ortalıǵın jaratıwdı baqlaw;
Respublikanıń eksport potencialın xoshametlew, milliy óndiriwshilerdiń ishki hám sırtqı bazarlardaǵı básekige shıdamlılıǵın asırıw;
Sırtqı ekonomikalıq iskerliginiń barlıq qatnasıwshılarına valyuta operatsiyalarin ámelge asırıwda teń sharayatlar jaratıw, bunda bólek kárxana yamasa tarawlarǵa jeńillik hám preferenciyalar usınıw ámeliyatın qadaǵan etiw;
Milliy valyutanıń shet el valyutalarǵa salıstırǵanda ma`nisin tek ǵana bazar mexanizmlerinen paydalanǵan halda ornatıw;
Milliy valyuta turaqlılıǵına unamsız tásir kórsetiwshi nızamshılıq normalarinin` ornatılıwına jol qoymaw.
Tómendegiler menen uyqas keliwshi tártiplerdiń ornatılıwı rejelestirilip atır:
Ózbekstan aymaǵında satilip atirg`an (kórsetilip atirg`an) tovarlar hám xızmetler bahaları, jámiyetler ustav kapitalına eń kem talaplar tek ǵana milliy valyutada belgileniwi kerek;
Ózbekstan aymaǵında tovar hám xızmetler ushın shet el valyutada tólewlerdi ámelge asırıw tólew kartalar arqalı tólewlerdi ámelge asırıw kelipegen halda úzil-kesil túrde qadaǵan etiledi;
Ózbekstan aymaǵında mámleket bajilari, jıynawlar hám basqa májburiy tólewler tek ǵana milliy valyutada qabıl etiledi, bunda Ózbekstan norezidentleriden erkin bajıxana zonaları hám erkin telekler aymaqlarında alınatuǵın bajıxana jıynawlarınan tisqari boladi.
Yuridikalıq hám fizikalıq adamlardıń jeke qarjların erkin ko`z aldina keltiriw huqıqların tolıq támiyinlew maqsetinde tómendegiler ornatıladı:
Valyuta dáramatları hám yuridikalıq shaxslar esaplarında aqshalar bar bolǵan jaǵdaylarda shet el valyutada payda, dividentler hám basqa dáramatlardı akisionerler (qatnasıwshılar) sheshimi tiykarında tólewge ruqsat beriledi;
Ózbekstan aymaǵında fizikalıq shaxslar ortasında bank ótkermeleri, pochta ótkermeleri yamasa tólew sistemalarınan paydalanǵan halda shet el valyuta qarjların ótkeriwge ruxsat beriledi;
Jalǵız tártiptegi isbilermenlerge yuridikalıq shaxs sho`lkemlestirmesten óz bank esapları arqalı import ónimleri hám xızmetleri ushın tólewlerdi ámelge asırıwǵa ruqsat beriledi;
Eksportyor hám importyorlar olar tárepinen imzalang`an sırtqı sawda shártnamaları boyınsha tólew formasın valyuta qadaǵalawı nızamshilig`i sheńberinde óz qálewine kóre erkin tańlaydı;
Húkimet qararları menen ornatılǵan istisnoli jaǵdaylardan tısqarı, 10 mıń AQSH dolları ekvivalentine teń muǵdarǵa shekem bolǵan naq puldag`i shet el valyutanı respublikadan alıp shıǵıp ketiw hesh qanday sheklewlersiz ámelge asıriladı. Bunda 2000 AQSH dolları ekvivalentine shekem muǵdarda bolǵan naq puldag`i shet el valyutanı Ózbekstandan alıp shıǵıw hám Ózbekstanǵa alıp kiriwde májburiy deklaratsiya etilmeydi;
Kommerciyalıq bankler hám Oraylıq banklerdiń naq puldag`i shet el valyutanı Ózbekstandan tısqarıg`a alıp shıǵıp ketiwge ruqsat beriwi ámeliyatı biykar etiledi;
Ózbekstan norezidentleri (yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar) nızamshılıqta belgilengen tártipte Ózbekstan banklerinde esap ashıw hám qarjların erkin ıqtıyar etiw huqıqına iye.
Ózbekstan Ministrler mákemesi tárepinen talqılaw ushın rásmiy web betke qoyılǵan qarar tekstinen valyuta siyasatında keń kólemli erkinlestiriwler bolıwı aytıladı. Odan belgili bolıwınsha, húkimet qarari menen valyuta ayırbaslawdı bazar talaplarınan kelip shıǵıp beligileniwin hám Ózbekstan ishinde tovar hám xizmetlerdin` milliy sumda ámelge asırıwdı jolǵa qoyıwshı. Oraylıq Bank tárepinen usınıs etilgen hám 28 noyabr kúni húkimet portalına ashıq talqılawǵa qoyılǵan qarar joybarı valyuta bazarın liberallastiriw ushın ústin turatuǵın jónelislerdi belgilep alǵan. Hújjette aytılınıwına qarag`anda, isbilermenlerge jeke aktivlerdi óz iqtiyarina kóre basqarıw huqıqı beriliwi múmkin. Húkimet barlıq mámleket shólkemleriniń qadaǵalaw-sheklew arqalı basqarıw usıllarına ózgertiwdi kiritpekshi bolıp atırǵanın bildirgen. Bunıń menen qolay qarjı hám isbilermenlik ortalıǵın jaratıw názerde tutılǵan.
Eksportyor hám importyorlar olar tárepinen imzalang`an sırtqı sawda shártnamaları boyınsha tólew formasın valyuta qadaǵalawı nızamshilig`i sheńberinde óz qálewine kóre erkin tańlaydi",- dep ataladı qarar joybarında.
Isbilermenler jaqında Shavkat Mirziyoevqa etken shaqırıǵında ózlerine tiyisli bolǵan sırt el valyutasınıń 50 payızın Oraylıq Bankke ótkeriwge májbúr bolıp atırǵanınan shaǵım etken edi.
Ózgertiw bul sıyaqlı májburiy valyuta tólewlerine toqtatıw beriwi múmkinligi shama etip atır.
Valyuta bahasın bazar belgileydi
Qarar joybarıdan baqlaniwinsha, milliy valyutanıń shet el valyutalarǵa salıstırǵanda ma`nisin tek ǵana bazar mexanizmlerinen paydalanǵan halda ornatıladı. Milliy valyuta turaqlılıǵına unamsız tásir kórsetiwshi nızamshılıq normalaridin` ornatılıwına jol qoyılmaydı. Húkimet bul qarar menen sol waqıtqa shekem rásmiy dereklerde tilge alınbaǵan valyuta kursinin` 3 qıylı bahasın birden-bir jaǵdayǵa keltirip valyuta qara bazarın joytıwǵa salmaqlı eksporttan kórinedi. Áyne waqıtta Ózbekstanda valyutanıń 3 qıylı kursi ornatılǵan. Húkimet mámleket buyırtpaları hám basqa esap kitaplardı rásmiy kursda júrgizedi. Bul kurs boyınsha áyne kúnlerde 1 dollar 10490 sumdi uyımlastırıp atır. Bul bahada Oraylıq Bankten dollar satıp alıw ushın tar sheńberdegi adamlar ǵana paydalanadı. Shetke buyım eksport etiwshi isbilermenler bolsa bank esap betindegi dollardı mámleket bahasinda sumg`a almastırıwı múmkin. Biraq olarǵa mámleket bahasındaǵı dollar derlik satilmaydi. Ápiwayı isbilermenler bolsa qara bazar kursinan paydalanadı. Qara bazarda 1 dollar 10490 sum átirapında bolıp turıptı. Úshinshi kurs qara bazardan da qımbatlaw bolıp mámleketten dollar alıwdı qálegen iri kárxanalar ushın belgilengen. Qarar joybarında jazılıwınsha, endi mámleket bahasinda tar sheńberge dollar satıw jeńillikleri biykar etiledi. Valyuta operatsiyaların ámelge asırıw ushın teń sharayatlar jaratıladı.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
