Kurs jumisi tema: “Valyuta kursi” Orinlaǵan: 3-a ekonomika topari studenti Uzaqbaeva Dilbar Ilimiy basshi: úlken oqitiwshi Aytjanov Artiqbay

Kross-kurs ne?

• Kross-kurs - bul eki valyuta ma`nisiniń óz-ara qatnası bolıp, olardıń úshinshi valyutaǵa salıstırǵanda kursları arqalı anıqlanadı.

• Ámelde, kross-kurstı esaplaw tómendegishe boladı. Shama menen oylayıq, Xorvatiya kunasinin` ózbek sumina salıstırǵanda kursti bilejaqpız. Ózbekstan banki kuna ma`nisin belgilemeydi, sol sebepli siz kross-kurstan paydalanıwıńız kerek. Xorvatiya milliy banki kunanin` dollarǵa salıstırǵanda kursti (USD/HRK), Ózbekstan banki bolsa óz gezeginde sumnin` dollarǵa salıstırǵanda kursin (USD/UZS) ornatadı. Bul kurslardı bir-birine (USD/UZS ti USD/HRK) bolıw arqalı, kunanin` sumg`a salıstırǵanda kursin anıqlaw múmkin. Mısalı, 18.03.2020 jıl jaǵdayına dollardıń sumg`a salıstırǵanda kursi 9520.34 sum (1 AQSh dolları - 9520.34 sum) hám de dollardıń kunag`a salıstırǵanda kursi 6.97 (1 AQSh dolları - 6.97 kuna) bolǵan. Sol kúni kunanin` sumg`a salıstırǵanda ma`nisi tómendegishe bolǵan:

• (9520,34 USD/UZS)/(6,97 USD/HRK) = 1365,90 HRK/UZS

• Bretton-Vuds sistemasınan aldın (valyutalar kursların AQSh dollarına ayirbaslaw), “Altın standart” sistemasınan paydalanılǵan (mámleketler tárepinen milliy valyutalardı rásmiy túrde altınǵa ayirbaslawg`a tiykarlanǵan xalıq aralıq valyuta sisteması bolıp, bunda Oraylıq bankler milliy valyutalardı altınǵa ayırbaslaw arqalı satıp alıw hám satıw minnetlemesin alǵan), tariyxta eki márte ámel etken (1880-1914 hám 1925-1931 ge shekem).

• 1971-1978-jıllarda Bretton-Vuds sisteması ornın erkin valyuta sawdasına (erkin valyutalar konvertatsiyası) tiykarlanǵan Yamayka valyuta sisteması iyeledi.

• Valyuta kodı - bul dúnyadaǵı valyutalar ushın ulıwma qabıl etilgen belgi bolıp, ol ush háripten ibarat boladı. Bul valyutalardı tekstler hám elektron tabloidlarda qısqa hám anıq sáwlelendiriwdi ańsatlastiradi.