Kurs ishi topshirdi: To’rayev Umrzoq Qabul qildi

Qo`shbegii kalon – katta qo`shbegi. Ovchilar, ovchilik
asboblari qushlar va itlaridan xabardor bo`lib turadigan amaldor.
Inoqi kalon ( – katta inoq. Umaro, shogirdpeshalarva
boshqalarga amir suxbatiga musharraf bo`lgan yoki bo`lmaganlari haqida xabar
berardi.
Xo`jayi kalon – katta xoja. Saroy mahramlarining kattasi.
Amir xarami eshigining posponi. Xaramga lozim bo`lgan oziq-ovqat va kiyim
kechaklarni yetkazib bergan.
Yuqorida zikr etilgan amallarning egalari amir atrofida maxsus o`rinlari
b`olgan. Amir nazorati bilan katta devonbegi saroyga otga minib kelishi mumkin
edi.
Quyidagi amaldorlar ham amir yaqinlaridan bo`lib, amir amri bilan otda
saroyga kelishlari mumkin bo`lgan. Bularning martabalari ko`kaldosh, qo`shbegi,
inoq va xojayi kalondan ancha past turardi.
Bular inoqi xurd (kichik inoq), mehtari kalon (katta mehtar), devoni
sarkor va dasturxonchi.
Inoqi xurd – amir muxrlari saqlanadigan sandiqchaga posponlik
qilardi. Elchilarning arizalari avval inoqi xurd qo`liga berilgan. U xatni ochib amir
ijozati bilan ovoz chiqarib o`qish uchun munshiga berilgan.Mehtari kalon
vazifasi shundan iborat ediki musulmonlar ushr (daxyak) laridan 1\4,
g`ayrimusulmonlardan ushrlarning yarimini, harbiylar ushrlarini naqdina, g`alla va
boshqa topilgan narsalar bilan xisob-kitob qilib olar edi. Devoni sarkor amali
shundan iborat ediki, davlat mulklari, tegirmonlari, do`konlari xisob-kitob ishlarini
bajarib, amir xaramiga tegishli xarajatlatni berardi. Ko`rinish kunidagi oziq
ovqatlar, sarpolar xarajatlarni ham u berar edi.
Dasturxonchi – shox dasturxoniga javobgar bo`lib, go`shni dasturxonga
maydalab berib, maxralarga boshchilik qilardi.
Quyidagi to`rt amallarning egalari amir hokimiga muvofiq uning suhbatiga
ba`zan musharraf bo`lishlari mumkin edi, ba`zan esa yo`q. bular to`pchiboshi