|
Ksilema bilan floema o‘rtasida kambiy bo‘linib ko‘payib turadi. Kambiy hujayralari faqat qishda bo‘linishdan to‘xtaydi. Kambiy o‘zidan yuqoriga floema elementlarini ichkari tomonga esa, ksilema elementlarini ishlab chiqaradi. Floemaga nisbatan ksilema qismi bir-necha martaba oshiq ishlab chiqariladi. Shuning uchun ham poyaning po‘stloq qismiga nisbatan yog‘ochlik qismi qalin bo‘ladi. Daraxtlarning yog‘ochlik qismiga qarab, yoshini aytish mumkin. Kambiyning bahorda ishlab chiqargan suv naylari yirik, yupqa po‘stlik, ksilema elementlari siyrak joylashgan bo‘ladi. Kambiyning kuzda ishlab chiqargan suv naylari mayda, qalin po‘stlik, ksilema elementlari zich joylashgan bo‘ladi. Natijada bahor bilan kuz o‘rtasida yillik chegara xalqa xosil bo‘ladi. Bu xalqalarni yillik xalqa deyishadi. Yillik xalqalarning soniga qarab, o‘simliklarning yoshi aytiladi. O‘zakdan po‘stloqqa qarab o‘zak nur hujayralari joylashgan bo‘ladi. O‘zak nur hujayralari po‘stloqqa suv va mineral moddalarni, po‘sloqdan markazga esa organik moddalarni o‘tkazadi. Daraxtlarning yog‘ochlik qismi markaziy tomoni "Yadro" bo‘lib hisoblanadi. Markazda bo‘lgan suv naylarining teshiklari berkiladi. Suv naylari hamda ksilemaning parenxim xujayralarining po‘sti oshlovchi moddalar, smola yoki boshqa organik moddalar bilan sug‘oriladi. Shuning uchun daraxtning poyasi juda mustaxkam bo‘ladi. Shuning uchun ham paxtaning poyasi duradgorlikda ishlatiladi. Daraxtlarda "Yadro" 14-20 yilda tuziladi. Mas:qarag‘ayda "yadro" 30 yilda tuziladi. Yadroning qattiqligi o‘simlikning yoshiga bog‘liq emas,ob-havoga, tuproqqa bog‘liq. "Yadro" tuzilgandan so‘ng ksilemaning "Yadro" atrofidagi yosh qismi o‘tkazuvchanlik vazifasini bajarib turadi. - Ksilema bilan floema o‘rtasida kambiy bo‘linib ko‘payib turadi. Kambiy hujayralari faqat qishda bo‘linishdan to‘xtaydi. Kambiy o‘zidan yuqoriga floema elementlarini ichkari tomonga esa, ksilema elementlarini ishlab chiqaradi. Floemaga nisbatan ksilema qismi bir-necha martaba oshiq ishlab chiqariladi. Shuning uchun ham poyaning po‘stloq qismiga nisbatan yog‘ochlik qismi qalin bo‘ladi. Daraxtlarning yog‘ochlik qismiga qarab, yoshini aytish mumkin. Kambiyning bahorda ishlab chiqargan suv naylari yirik, yupqa po‘stlik, ksilema elementlari siyrak joylashgan bo‘ladi. Kambiyning kuzda ishlab chiqargan suv naylari mayda, qalin po‘stlik, ksilema elementlari zich joylashgan bo‘ladi. Natijada bahor bilan kuz o‘rtasida yillik chegara xalqa xosil bo‘ladi. Bu xalqalarni yillik xalqa deyishadi. Yillik xalqalarning soniga qarab, o‘simliklarning yoshi aytiladi. O‘zakdan po‘stloqqa qarab o‘zak nur hujayralari joylashgan bo‘ladi. O‘zak nur hujayralari po‘stloqqa suv va mineral moddalarni, po‘sloqdan markazga esa organik moddalarni o‘tkazadi. Daraxtlarning yog‘ochlik qismi markaziy tomoni "Yadro" bo‘lib hisoblanadi. Markazda bo‘lgan suv naylarining teshiklari berkiladi. Suv naylari hamda ksilemaning parenxim xujayralarining po‘sti oshlovchi moddalar, smola yoki boshqa organik moddalar bilan sug‘oriladi. Shuning uchun daraxtning poyasi juda mustaxkam bo‘ladi. Shuning uchun ham paxtaning poyasi duradgorlikda ishlatiladi. Daraxtlarda "Yadro" 14-20 yilda tuziladi. Mas:qarag‘ayda "yadro" 30 yilda tuziladi. Yadroning qattiqligi o‘simlikning yoshiga bog‘liq emas,ob-havoga, tuproqqa bog‘liq. "Yadro" tuzilgandan so‘ng ksilemaning "Yadro" atrofidagi yosh qismi o‘tkazuvchanlik vazifasini bajarib turadi.
- O‘simliklar poyasi ular qaysi sistematik birlikka kirishi (tuban va yuksak, bir va ikki urug‘pallali) va qaysi hayotiy shaklda (bir yillik o‘t, buta yoki daraxt) bo‘lishiga qarab turlicha tuzilgan bo‘ladi
- Daraxtlar tanasining tuzili shi bir yillik o‘t o‘simliklar poy asining tuzilishidan tubdan farq qiladi. Daraxtlarning tanasi qanday qismlardan tuzil gan ligi ni bilish uchun quyida tut da raxtining yosh poyasi ichki tuzilishi bilan tanishamiz.
- Poyaning yuzasi bir qavat huj ayralardan tashkil topgan epi derma bilan qoplangan. Epi derma ostida ko‘p qavatli tirik hujayra lardan hosil bo‘lgan po‘st parenx imasi (asosiy to‘ qima) joylash gan.
- Po‘st ostidagi qavat lub – (floema), undan ichkarida kambiy, kambiydan keyin esa yog‘ochlik (ksilema), uning o‘r tasida o‘zak joylashgan
- Yozning ikkinchi yarmida tut poyasi po‘stining sirtida qo‘ng ‘ir rangli yasmiqchalar hosil bo‘lad i. Poya ichidagi tirik hujayralar ana shu yasmiq chalar orqali nafas oladi.
- Po‘st asta-sekin po‘kaklasha boradi va po‘stloq hosil qiladi. Po‘kak qalinlashgan sari po‘stloqdagi tirik hujayralar kamaya boradi.
- Tanada va eski shoxlarda po‘stloq qavati qalin bo‘ladi. Qalin po‘stloq ichkaridagi tirik hujayralarni qishki sovuqdan, yozgi issiqdan va turli zararli kasalliklar ta’siridan himoya qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
