Kurs ishi mavzu: Jismlarni muvozanatiga doir masalalar yechish metodikasi Topshirdi: Ollayorova g qabul qildi: Sadullayev Sh Urganch 2022-yil reja

1.2. Fizika fanida masala yechishning turlari.
Fizikadan masalalar ishlash-o’quv ishining zaruriy elementlaridan biridir.Masala ishlash talabalarda fizik xodisalar orasidagi bog’lanishlarni,qonunlarni chuqur o’zlashtirishga,ularning mantiqiy fikrlashini va izlanuvchanlik qobiliyatini yanada rivojlantirishga,maqsadga erishish ko’nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi.Olgan nazariy bilimlardan turli vaziyatlarda foydalanishga va nazariya bilan amaliyot orasida bog’lanish o’rnatishga o’rgatadi.Fizikaga doir masalalar ko’p belgilariga,ya’ni,mazmuniga,maqsadiga,yechilish usullariga,qiyinlik darajasiga qarab quyidagicha turlarga bo’linadi:
1)sifatga oid masalalar
2)tajribaviy masalalar
3)hisoblash(miqdoriy)masalalar
4)grafik masalalar
Sifatga oid masalalar-masalalarni yechish uchun hisoblashlar talab etilmaydi.O’quvchilar o’rganilgan fizik qonuniyatlardan foydalanadilar va ularni masalada gap ketayotgan hodisa bilan bog’laydilar.Sifat masalalari ko’proq atrof hayotni kuzatish natijasida o’quvchilar bilan oddiy og’zaki savol-javoblar tarzida o’tkaziladi.Bu masalalar fizik qonuniyatlar va fizik kattaliklarni o’zaro bog’lanishlarini amalda qo’llashga katta yordam beradi.
Tajribaviy masalalar-uning o’ziga xos xususiyati shundaki,ular o’z mohiyati bilan to’liq ma’lumotlarga ega bo’lmagan masalalar hisoblanadi.Amalda hamma vaqt masalani yechish uchun zarur ma’lumotlarni o’lchash yo’li bilan yoki jadvallar hamda boshqa manbalardan (adabiyotlar,spravochniklar)qo’shishga to’g’ri keladi.
Hisoblash masalalar- bu turdagi masalalar miqdoriy masalalar bo’lib,bu ko’rinishdagi masalalar hamma masalalar to’plamida eng to’liq beriladi va bunday masalalar to’g’ri tanlanganda,ularni yechish usullari yaxshi yo’lga qo’yilganda o’quvchilarning haqiqiy bilimlarining shakllanishi uchun muhim ro’l o’ynaydi.O’quvchilar fizik qonuniyatlarni o’rganganlaridan keyin formulalarni eslashlari va formulalar asosida fizik kattaliklarni kerak bo’lgan o’lchov birliklarida qo’yib ishlatadilar.
Hisoblash (miqdoriy) masalalarning yechish usullari
Hisoblash masalalarning yechish usullari,ularda qo’llaniladigan matematik ifodalariga ko’ra:
-geometrik
-grafik usullarga bo’linadi.