Kurs ishi mavzu: Jismlarni muvozanatiga doir masalalar yechish metodikasi Topshirdi: Ollayorova g qabul qildi: Sadullayev Sh Urganch 2022-yil reja

2.3.Mavzu yuzasidan glossariylar.
O’ZBEK TILIDA
1.Kuch momenti-kuchni shu kuch yelkasiga ko’paytmasiga aytiladi.
2.Kuch yelkasi-jismning aylanish o’qining kuch qo’yilgan nuqtagacha bo’lgan en qisqa masofa yoki kuch qo’yilgan nuqtadan tayanchgacha bo’lgan eng qisqa masofa.
3.Jismga ta’sir etuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisi nolga teng bo’lsa jism muvozanatda turadi.
4.Turg’un muvozanat-jismga ta’sir qilayotgan kuch to’xtatilgandan keyin uni avvalgi holatiga qaytaruvchi kuch paydo bo’ladigan muvozanatlar.
5.Turg’unmas (noturg’un) muvozanatlar-jismga biror bir kuch ta’sir qilgandan keyin jismni avvalgi holatidan uzoqlashtiruvchi kuch paydo bo’ladigan muvozanatlar.
6.Farqsiz muvozanat-jismni hech qanday uzoqlashtiruvchi ham muvozanat vaziyatiga qaytaruvchi ham kuch paydo bo’lmaydigan muvozanat.
7.Kuchlar ta’sirida hech qanday deformatsiya va shakl o’zgarishlar bo’lmaydigan jism absolut qattiq jism deyiladi.
8.Statikaning eng asosiy tushunchasi kuchdir.
9.Ikki yoki undan ortiq jismlarning ta’sirini miqdoriy baholovchi kattalik kuch deyiladi.
10.Kuch jismning qaysi nuqtasiga qo’yilsa,shu nuqta kuchning qo’yilish nuqtasi deyiladi.
11.Jismga bir necha kuchlar ta’sir etsa,bu kuchlar to’plami kuchlar sistemasi deyiladi.
12.Agar kuchlar sistemasi ta’siri ostidagi jism tinch tursa yoki jismning barcha nuqtalari bir xil o’zgarmas tezlik bilan harakatlansa,bunday kuchlar sistemasi muvozanatlashgan kuchlar sistemasi deyiladi.
13.Sistemani tashkil etuvchi jismlarning o’zaro ta’siri ichki kuchlar deyiladi.
14.Agar jismga ta’sir etuvchi kuch sistema tarkibiga kirmaydigan boshqa jism tomonidan qo’yilgan bo’lsa,bu kuch tashqi kuch deyiladi.
15.Miqdor jihatdan teng,qarama-qarshi yo’nalgan,bir to’g’ri chiziqda yotmaydigan ikkita parallel kuchlar sistemasi juft kuch deyiladi.
16.Juft kuchni tashkil etuvchi kuchlarning orasidagi eng yaqin masofa juft kuch yelkasi deyiladi.
17.Juft kuch yotgan tekislik juft tekisligi deyiladi.
18.Bir juft kuchning jismga ta’sirini boshqa bir juft kuch bera olsa,bunday juft kuchlar ekvivalent juft kuchlar deyiladi.
19.Agar kuchdan yutsak masofadan yutqazamiz,masofadan yutsak kuchdan yutqazamiz.
20.Kuch jismni qaysi nuqta atrofida aylantirishga intilsa,o’sha nuqta moment markazi deyiladi.