AJNIYOZ NOMIDAGI NUKUS DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYA YO’NALISHI 1-KURS MAGISTRATURA TALABASI RO’ZMETOVA MUNISANING TA’LIMDA AMALIY PSIXOLOGIYA FANIDAN YOZGAN
KURS ISHI
MAVZU: DIN VA PSIXOLOGIYA
BAJARDI: ______________________________________
TEKSHIRDI: _____________________________________________________
Kirish........................................................................................................................3
Asosiy qism:
Katarsis tushunchasi haqida ……………………………………………...5
Shaxsning psixologik garmonizatsiyasida katarsis va meditatsiya…….14
Diniy katarsisning ijtimoiy-psixologik mohiyati......................................23
Xulosa…………………………………………………………………………….33
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…………………………………………….37
Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Hozirga kelib dunyoda mohiyati va udumlari shakliga, diniy institutlarining murakkabligi, dindorlar kundalik hayotining muayyan tartibga bo‘ysundirilish darajasiga ko‘ra o‘zaro farqli ikki yuzga yaqin din mavjud. Avvalambor din insonning ruhiyatiga va turmushiga uning ijtimoiy sharoiti taʼsir etadi. Ibtidoiy jamiyatda diniy qarashlar shakllanishiga asosiy sabablardan biri odamlarning tabiat hodisalariga qarshi tura olmasligi, yaʼni ular o‘ta kam taraqqiy etganligi edi. Ushbu jarayonga mehnat faoliyati, ov, oilaviy munosabatlar va maishiy tadbirlar kabi hodisalar ham ulkan taʼsir ko‘rsatgan. Aytib o‘tish joizki, diniy eʼtiqodlar shakllanishi uchun uzoq davr (ming yillar) kerak bo‘lgan. Ko‘pgina tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra, dastlabki diniy tasavvurlar aynan HOMO SAPIENS (ongli odam) bilan birga, yaʼni miloddan 40-30 ming yil avval yuzaga kelgan. Xo‘sh, nima uchun diniy tasavvurlar paydo bo‘lishi aynan u bilan bog‘liq? Ularning fikriga ko‘ra, faqat «ongli odam» bosh suyagining hajmi mavhum fikrlay olish uchun yetarli bo‘lib, unga ana shu imkoniyatni bergan. Ilk (dastlabki) diniy tasavvurlar shakllanishiga ibtidoiy odamlarning dafn marosimlari va qoyatoshga surat chizish kabi faoliyat turlari ham jiddiy taʼsir ko‘rsatgan.
Shunday qilib, din inson o‘z atrofidagi sharoitni anglab yetishga intilgan muayyan tarixiy taraqqiyot bosqichida paydo bo‘lgan. Odamlar ongi o‘ta sust rivojlangan edi va shu tufayli tushunarsiz tabiat hodisalari ularda insonning o‘zidan qudratliroq bo‘lgan g‘ayritabiiy kuchlar amal qilayotganligi haqida tasavvur hosil qilgan. Ibtidoiy odamlar ongida sezgi va kechinmalar hal qiluvchi o‘rin tutar edi.
Ushbu hodisalar odamga sirli va jumboqli tuyulishi bilan birga ularda ham insonga xos hislatlar, yaʼni iroda, ong va istak kabi xususiyatlar mavjud bo‘lib tuyulgan. O‘zlashtirish jarayonida inson bularning barini jonli va g‘ayritabiiy kuch egasi deb topdi va bu uning ongida g‘ayritabiiy kuchlar hamda iloxlar paydo bo‘lishiga olib keldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |