Kurs ishi mavzu: “ Moliyaviy tahlil va uni tashkil etish ”


Moliyaviy taxlil bosqichlari



Download 0,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/12
Sana29.05.2022
Hajmi0,59 Mb.
#617844
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2 5431859712075237307

Moliyaviy taxlil bosqichlari
1-bosqich
Tahlilning ob’ekti, maqsadi va 
vazifalari belgilab olinadi, tahlil 
rejasi tuziladi
2-bosqich
Tahlil 
ob’ekti 
tavsiflaydigan 
ko‘rsatkichlar 
tanlanadi, 
tartiblanadi va tizimlashtiriladi
3-bosqich
Tahlil 
uchun 
zarur 
bo‘lgan 
axborotlar 
yig‘iladi 
va 
tayyorlanadi 
(ishonchligi 
tekshiriladi, 
taqqoslanma 
ko‘rinishga keltiriladi)
4-bosqich
Xo‘jalik 
faoliyatining 
natijalari 
reja,o‘tgan yil ilg‘or korxonalar 
ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanadi
5-bosqich
Omilli tahlil o‘tkaziladi va natijaviy 
ko‘rsatkichlarga 
ta’sir etuvchi 
birliklar xisob-kitob qilinadi
6-bosqich
Faoliyat 
samaradorligini 
oshirishda foydalanmaydigan va 
Bet 37 dan 15


istiqboldagi 
imkoniyatlar 
aniqlanadi
7-bosqich
Turli omillar ta’sirini, aniqlangan 
va ishlatilmayotgan imkoniyatlarni 
xisobga olib, xo‘jalik faoliyatini 
baholash amalga oshiriladi va 
aniq chora-tadbirlar belgilanadi
Moliyaviy tahlil metodining muhim xususiyati shundaki unda faqat 
o‘zgarish, rivojlanishning o‘zigina emas, balki uning sabab-oqibat 
bog‘lanishlari ham o‘rganiladi. Ko‘rsatkichlar va ularning o‘zgarishiga 
ta’sir etuvchi biriklarni aniqlashga muhim ahamiyat qaratiladi. 
Moliyaviy tahlil metodining yana bir muhim xususiyati shundaki unda 
faqat o‘zgarishga ta’sir etuvchi biriklarni aniqlashga muhim ahamiyat 
qaratiladi.
Moliyaviy tahlil metodining yana bir muhim xususiyati shundaki
ko‘rsatkichning nafaqat sabab-oqibat bog‘lanishlardagi natijalari balki 
ularning kelgusidagi kutishlarini prognozlash imkoni ham tug‘iladi. 
Ya’ni moliyaviy tahlilda nafaqat real holat, balki uning kutilayotgan 
natijalari haqida ham ogoh bo‘linadi.
Bet 37 dan 16


Moliyaviy tahlili metodining yana bir o‘ziga xos tomoni o‘rganilayotgan 
ko‘rsatkichlarni o‘zaro ta’sirini va bog‘liqligini aniq hisoblab ko‘rsatib 
berishdir.
Xulosa qilib aytish mumkinki, tahlil metodining muhim xususiyati 
o‘rganiladigan muayyan iqtisodiy ko‘rsatkich alohida tarzda, boshqa 
omillardan ajratilgan holda tahlil qilinmaydi. Ularning o‘zaro bog‘liqligi 
doimo e’tiborda tutiladi.
Tahlil muvaffaqiyatli chiqadi, qachonki, uning usullari to‘g‘ri tanlansa, 
ulardan ilmiy, ijodiy foydalanilsa. Bu omil o‘rganilayotgan ob’ektga 
dialektik yondashuvni talab etadi.
Tahlil qilishda dialektik usuldan foydalanish, korxona xo‘jalik faoliyatini 
o‘rganib chiqishda barcha bog‘liq tomonlarini hisobga olinishini 
anglatadi.
Moliyaviy tahlilning o‘ziga xos xususiyatlarida moliyaviy analitiklar 
quyidagi muhim jihatlariga ahamiyat berishlari lozim.
-operatsion jarayonning tashkil etilishiga;
-naqd mablag‘larning harakatiga;
-boshqaruv maqsadliligiga;
-tarmoq risklarini boshqarishga;
-faoliyat ko‘lamini o‘rganishga;
-yuridik maqomini o‘rganishga
Bet 37 dan 17


Moliyaviy tahlilda qo‘llaniladigan usullar: an’anaviy (taqqoslash, 
balans, o‘rtacha miqdorlar, zanjirli almashtirish, indeks, farqli, nisbiy 
ko‘rsatkichli kabi) va iqtisodiy matematik (integral, chiziqli va chiziqsiz 
dasturlash, nazariy o‘yin, korelyasiya va regretsiya; determinant, 
logarifm kabi) usullar.
Tahlilning asosiy (umumiy) usullari sifatida quyidagilarni tarkiblash 
lozim .
Taqqoslash usuli.
Taqqoslash-tahlilda eng ko‘p qo‘llaniladigan usul hisoblanadi. Uning 
gorizontal, vertikal, trendli usullari tarkiblanadi.
Amalda taqqoslashning muhim shartlariga amal etish talab etiladi. 
Ular qatoriga o‘lchov birligi (hajm, qiymat, miqdor ko‘rsatkichlar), 
davriy oraliqlari, faoliyat shakli, ishlab chiqarish sharoitlari, 
ishbilarmonlik muhiti bir hilligi, hisob-kitoblarning metodik jihatdan 
yagonaligini kiritish mumkin.
Taqqoslashning mazmuni-qiyoslashdan iborat. Taqqoslash asosida 
o‘rganilayotgan 
ob’ektdagi 
o‘zgarishlar, 
ularning 
rivojlanish 
tendensiyalari va qonuniyatlari o‘rganiladi.
Qiyosiy tahlil quyidagi tahlil quyidagi turlarga ajratib o‘rganiladi: 
gorizontal, vertikal, trend va shuningdek bir o‘lchamli va ko‘p o‘lchamli 
tahlillar.
Bet 37 dan 18


Gorizontal tahlil tayanch (bazaviy) ko‘rsatkichi (reja, o‘tgan yil, o‘rtacha 
ilg‘or xo‘jaliklar ko‘rsatkichi)dan haqiqiy ko‘rsatkichning absalyut va 
nisbiy o‘zgarishlarni aniqlash va baholash uchun qo‘llaniladi.
Vertikal tahlil iqtisodiy hodisalar tuzilmasini o‘rganish maqsadida 
uning alohida qismlarini jamidagi salmog‘ini hisoblash yo‘li bilan 
amalga oshiriladi.
Trend tahlillari ko‘rsatkichlari bir qator yillar mobaynida nisbiy 
miqdorlarda o‘sish va qo‘shimcha o‘sish sur’atlarini o‘rganishda 
qo‘llaniladi.
Bir o‘lchamli tahlilda taqqoslash bir ob’ektning bitta yoki bir nechta 
ko‘rsatkichlarini yoki bir nechta ob’ektni bitta ko‘rsatkichini taqqoslash 
yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Ko‘p o‘lchamli tahlilda bir nechta korxonalarni katta spektrdagi 
ko‘rsatkichlari taqqoslab o‘rganiladi. Bu tahlil korxonalar va ularning 
bo‘linmalari faoliyatini kompleks baholashda keng qo‘llaniladi.
Taqqoslashda real voqelikning, haqiqatdagi ko‘rsatkichlarning reja, 
o‘tgan yillar, bazis yili, o‘rtacha tarmoq, ilg‘or qaloq, xorij 
ko‘rsatkichlariga nisbatan o‘zgarishlarga, ularning dinamikasiga, 
mutlaq va nisbiy ifodalarda baho beriladi.
Bet 37 dan 19



Download 0,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish