Naslga g`amxo`rlik qilish instinkti. Baliqlar naslga kam g`amxo`rlikqiladi. Ko`pchilikbaliqlarningnaslgag`amxo`rligiasosantuxumqo`yishuchunjoytanlashdaniborat. Bundaybaliqlartuxumivachavoqlarinihimoyaqilmaydivajudako`ptuxumqo`yadi. Ularningtuxumivachavoqlariningko`pqismiboshqasuvhayvonlarigayembo`ladi; judaozqismiyashabqolib, voyagayetadi.Ayrimbaliqlardanaslgag`amxo`rlikqilishinstinktiyaxshirivojlangan.Masalan, chuchuksuvtikanbalig`iurchishdavridasuvo`tlaridanuyaqurib, ungaurg`ochilarinijalbqiladi. Urg`ochilariqo`ygantuxumlarniurug`lantiradivaqo`riqlaydi. Dengizotchasiningerkagiurg`ochisiqo`ygantuxumlariniqornidagixaltachasida, Afrikadagisuvhavzalaridatarqalgantilapiyaningerkagiesaog`zidaolibyuradi. Naslito`g`risidag`amxo`rlikqiladiganbaliqlarkamtuxumqo`yadi, lekinnasliningko`pqismiyashabqoladi.
Ekologik guruhlari. Baliqlarning hayoti bevosita suv bilan bog`liqbo`lganidan ularga suvning tarkibi, tiniqligi, suv havzasining geografiko`rni, chuqurligi, maydoni, oziq resurslari va odam faoliyati katta ta`sirko`rsatadi. Suv havzalarining hamma qismida ham sharoit bir xil bo`lmaydi.Yashash sharoiti xususiyatiga ko`ra suv havzalari pelagial, bental valitoral zonalarga ajratiladi. Pelagial zona suv qa`rini o`z ichiga oladi. Bu zonada yashaydiganbaliqlar faol harakat qiladi, plankton (mayda organizmlar) va boshqahayvonlar bilan oziqlanadi. Ko`pchilik pelagial baliqlar (seld, treska,chuchuk suvlarda oq sla, losos, siglar va boshqalar) yaxshi suzadi,ularning tanasi cho`ziq bo`lib, ikki yonidan siqilgan, dumi kuchlirivojlangan bo`ladi. Gavdasi orqa tomondan qoramtir, qorin tomondanoqish yoki kumush rangda.
Bental baliqlar suv tubida yashaydi (skatlar, kambalalar, buqa baliqlar,chuchuk suvlarda-laqqa, sterlyad). Bu guruhga mansub baliqlarodatda kam harakat bo`lib, tanasi yapaloq bo`ladi. Bental baliqlar asosansuv tubi (bentos)dagi hayvonlar bilan oziqlanadi.
Litoral baliqlar sohil yaqinida yashaydi. Ularga dengiz baliqlaridanbuqacha baliqlar, dengiz kuchukchalari kiradi; chuchuk suvlardakarpsimonlar keng tarqalgan.
Yashash joyiga ko`ra baliqlarni dengiz baliqlari (doim dengizdauchraydi), chuchuk suv baliqlari (doim chuchuk suvda yashovchi) vao`tkinchi (dengizlarda yashab, chuchuk suvlarga uvildiriq tashlovchi)guruhlarga ajratiladi. Birinchi guruhga seld, treska, kambala, skatlar,ikkinchi guruhga ko`pchilik karpsimonlar (zog`ora, laqqa, cho`rtan,
oqcha), uchinchi guruhga osetrsimonlar, losossimonlar, ugor kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |