Курилиш таьмирлаш ва реставратция килиш фанидан амалий машгулотлар амалий машгулот №1


Архитектура ёдгорликларида бўёқларнинг ишлатилиши



Download 2,48 Mb.
bet54/170
Sana01.06.2022
Hajmi2,48 Mb.
#629617
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   170
Bog'liq
курилиш таьмирлаш амалий машгулот

13.2. Архитектура ёдгорликларида бўёқларнинг ишлатилиши
Тарихий биноларни безашда, колаверса, ташки мухитдан химоялашда бўёқлар катта ахамиятга эга булган. Кадимий цивилизация бешиклари булган Миср пирамида ва эхромлари (7.1 - 7.5 расмлар), Месопотамия, Рим, Греция, Хитой, Хиндистон, Марказий Осиё архитектура ёдгорликларида ички, ташки безаги учун турли мойли ва мойсиз бўёқлар ишлатилган. Бунга Афросиёб шахри колдиклари, Шахрисабздаги Оксарой, Дор - ул - Тиловат обидалари, Хивадаги Ичан - калъа яккол мисол булади.



13.1. - расм. Миср эхромларига ишланган расмлар

Бинолар ички интеръерини безашда мойли бўёқлар асосан расмлар, накшлар, миниатюралар чизишда ишлатилган. Мойли бўёқлар турли табиий мойлар асосида олинган. Табиий мойлар зигир, каноп, маскар, зайтун, палма ва ш.к. усимлик мойларини, махсус котишини тезлаштирувчи моддалар (сиккативлар) кушиб кайнатиб тайёрланган. Мойли бўёқларга ранг бериш учун асосан минерал пигментлар, колаверса, усимлик ва хашоратларни куритиб, янчиб ёки уларнинг кайнатмалари кушилган. Бино ва иншоотларнинг ташки безаги учун ишлатилган мойли бўёқлар минерал пигментлар асосида тайёрланган, чунки бундай пигментлар куёш нури, ташки мухит таъсирида узгармаган. Бинонинг ички бўёқли безаги намунаси 7.3- расмда келтирилган.





13.2. - расм. Миср эхромларига ишланган расмлар

Бино деворларидан хаво утиши учун унинг ички деворлари кисман сув -елимли бўёқлар билан буялган. Елимлар хайвон териси ёглари, туёги, шохи ва усимликлар кайнатмалари асосида олинган. Ранг берувчи пигмент сифатида минерал кукунлар ва усимликлар (хашоратлар) кайнатмалари ишлатилган.


Мойли ва сув-елимли бўёқлар таркибини тургунлаштириш, майинлаштириш, мухитга чидамлилигини ошириш максадида уй хайвонларининг сут зардоби, куш тухуми сариги ёки оки, усимлик кайнатмалари, катронлари сирт-актив ва модификаторлар сифатида кушилган.



13.3 - расм. Бино ички безаклари

Маълумки, бундай моддалар гидрофил-гидрофоб хусусиятларга эга булиб, бўёқлар ташкил этувчиларининг яхши аралашишини ва намликка чидамлилигини таъминлаган. Бу эса бўёқларнинг юз йиллар давомида айнимаслигига кафолатдир.


Биноларни безашда наккошлик ва сурат чизиш алохида ахамиятга эга булган. Дунё мамлакатларида биноларнинг ички деворлари, шипи, хатто дераза ойналарига шу мамлакатларнинг тарихига, динига, расм-русумларига оид суратлар чизилган. Бунга мисол тарикасида Кёлндаги "Домский собори" (ГФР), Ватикан, Париж "Нотр - Дам" собори, Луксор обидалари (Миср), Афросиёб шохсаройини (Уз Р.) келтириш мумкин (7.4 - 7.5 расмлар).




Download 2,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   170




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish