Kuril orollari

KURIL OROLLARI — Kamchatka ya. o. va Xokkaydo (Yaponiya) o. oraligʻidagi vulkaniq orollar. Oxota dengizini Tinch okeandan ajratib turadi. RFning Saxalin viloyati tarkibida. Uzunligi qariyb 1200 km. Mayd. 15,6 ming km2. Parallel orollar — Katta Kuril o. lari va Kichik Kuril o. laridan iborat. Katta Kuril o. lari 3 guruhga: jan. (Ku-vashir, Iturup, Urup va b.), oʻrta (Simushir, Ketoy, Ushishir va b.) va shim. (Lovushki, Shiashkotan, Onekotan, Paramushir va b. t.) guruhlarga boʻlinadi. Orollarning koʻp qismi togʻlik (bal. 2339 m. gacha). 160 vulkan, shulardan 40 ga yakini harakatdagi vulkanlar, issiq mineral buloklar mavjud. Kuchli zilzilalar boʻlib turadi. Jan. orollarda oʻrmonlar bor, shim. orollar tundra oʻsimliklari bilan qoplangan. Baliq (keta va b.) va dengiz hayvonlari (nerpa, sivuch va b.) ovlanadi. Kuvashir o. da Kuril qoʻriqxonasi joylashgan. Kuril orollari toʻgʻrisidagi ilk maʼlumotlarni 1697-y. da rus sayyohi V. V. Atlasov maʼlum qildi. 1855-y. dagi Rossiya-Yaponiya shartnomasiga koʻra, Iturup o. dan shim. dagi barcha Kuril orollari Rossiyaning mulki deb eʼlon qilindi. 1875-y. dagi Rossiya—Yaponiya shartnomasidan keyin esa ular Yaponiya boshqaruvida boʻldi. 1945-y. dagi Krim konferensiyasi karoriga binoan, SSSR tasarrufiga oʻtdi, 1945-y. ning avgust oyida, SSSR—Yaponiya urushi jarayonida sovet qoʻshinlari tomonidan egallandi.