Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

Назорат саволлари
1. “Комплаенс-назорат” тизими, дастлаб, қачон ва қаерда вужудга 
келган?
2. “Комплаенс”, “комплаенс-назорат” (compliance сontrol) тушунчала
-
ри қандай маънони англатади?
3. Коррупцияга қарши “комплаенс-назорати” тизимининг самарали 
омиллари нималардан иборат?
4. Коррупцияга қарши “комплаенс-назорат” тизими нима?
5. Хорижий тажрибада “комплаенс-назорат” тизимининг қандай шак
-
ллари ва моделлари мавжуд?
6. Бугунги кунда нечта давлатда “комплаенс-назорат” тизими жорий 
этилган ва қайси модель энг кенг тарқалган модель ҳисобланади?
7. Коррупцияга қарши “комплаенс-назорат” хизматининг асосий 
вазифалари нималардан иборат? 
8. Коррупцияга қарши “комплаенс-назорат” тизимини тартибга 
солишга қаратилган қандай миллий қонун ҳужжатлари мавжуд?
9. Давлат органлари ва ташкилотларида жорий этилган коррупцияга 
қарши ички назорат тузилмалари фаолиятини мувофиқлаштирувчи дав
-
лат органи ва унинг ушбу соҳадаги вазифалари нималардан иборат?
10. Ушбу йўналишда ўзбек тилида чоп этилган
 
илк методологик 
ҳужжат номи ?
11. ISO 37001:2016 “Коррупцияга қарши бошқарув тизими” нима дега
-
ни ва бугунги кунга келиб, нечта давлат ташкилоти ушбу сертификатга эга?

---

212
XII БОБ. КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШ СОҲАСИДА 
ХАЛҚАРО ШАРТНОМАЛАР
12.1. Коррупцияга қарши курашишда халқаро
ҳамкорликнинг ҳуқуқий асослари
Бугунги кунда коррупция муаммосига жаҳоннинг деярли ҳар бир 
мамлакатида дуч келиш мумкин. Коррупция сўнгги йилларда халқаро 
миқёсда трансмиллий жиноят сифатида кенг муҳокама қилинаётган 
мавзулардан биридир.
Таъкидлаш лозимки, коррупция келтирадиган зарар барча давлатлар 
учун тенг саналиб, мазкур жиноят ҳар бир давлатнинг турли соҳаларига, 
хусусан сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, маданий жабҳаларида амалга 
оширилаётган ислоҳотларга ҳамда унинг халқаро майдондаги имижи ва 
инвестициявий жозибадорлигига салбий таъсир кўрсатади.
Дарҳақиқат, дунёда ҳеч бир давлат коррупцияга қарши самарали 
механизмларни яратмай, унга қарши курашишнинг ҳуқуқий асосларини 
шакллантирмай туриб, иқтисодий тараққиётнинг юқори чўққисини забт 
этиши қийин. Шу боисдан, ўтган йиллар давомида халқаро ҳамжамият 
томонидан коррупцияга қарши курашиш борасида бир қатор халқаро 
шартномалар қабул қилиниб, бу борада халқаро ҳамкорликнинг ҳуқуқий 
асослари яратилган.
Коррупцияга қарши курашишда халқаро миқёсда қабул қилинган 
ва давлат хизмати сифатини кўтариш ҳамда давлат хизматчиларининг 
фуқаролар олдидаги масъулиятини ошириш ва ахлоқий маданиятини 
ривожлантиришга қаратилган халқаро ҳужжатларга қўшилиш, уларга 
амал қилиш ҳар қандай давлат учун муҳим аҳамиятга эга.
Коррупцияга қарши курашишда турли давлатлар миллий қонун-
чилигининг умумий ёндашувини бирхиллаштиришда халқаро ва мин-
тақавий ташкилотлар доирасида қабул қилинган халқаро ҳужжатлар 
муҳим аҳамият касб этади. 
Жамиятимизда коррупция иллати ўзининг турли кўринишлари 
билан тараққиётимизга ғов бўлмоқда. Бу ёвуз балонинг олдини олмасак, 
ҳақиқий ишбилармонлик ва инвестиция муҳитини яратиб бўлмайди, 
умуман, жамиятнинг бирорта тармоғи ривожланмайди.