Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

 
(ингилизча —
 
ҳамфикр, таниш-билишчилик, гуруҳбозлик) – лаво
-
зимларни таниш-билишчилик асосида дўстларга бериш.
103
Патронаж (французча —
 
патрон — оталик) — давлат хизматида маълум бир 
тоифадаги шахсларга устунлик бериш, уларни асоссиз химоялаш.
104 
Манба. URL: https://www.theglobaleconomy.com/rankings/wb_corruption/

---

246
қаторига саноатнинг барча соҳаларидаги юзлаб трансмиллий компания
-
лар ва ташкилотлар киради.
“Trace Bribery Risk Matrix” штаб-квартираси Америка Қўшма Штатла
-
рида жойлашган.
“Trace Bribery Risk Matrix” 194 та юрисдиксияда пора талаб қилиш 
эҳтимолини ўлчайди. У, дастлаб, 2014 йилда бизнес соҳа вакилларининг 
бутун дунё бўйлаб тижорий порахўрлик хавфи ҳақида ишончли ва “но
-
зик” маълумотларга бўлган эҳтиёжини қондириш учун ташкил этилган.
“Trace Bribery Risk Matrix” eтакчи фуқаролик жамияти институтла
-
ри, халқаро ташкилотлар, жумладан, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти, 
Жаҳон банки, Готенбург университети қошидаги В-Дем институти ва 
Жаҳон иқтисодий форумидан олинган тегишли маълумотларни жамлай
-
ди.
Ушбу маълумотлар компанияларга ҳар бир мамлакатда пора талаб 
қилиш эҳтимолини баҳолашга ва ушбу хавфга мослаштирилган кор-
рупцияга қарши комплаенс назорат ва “дуе диллигенcе
105
” дастурларини 
ишлаб чиқишда ёрдам беради.
Мамлакатларнинг хавф даражаси 
тўрт
соҳа бўйича тегишли балл 
билан баҳоланади.
1-соҳа.
Бизнеснинг Ҳукумат билан ўзаро муносабатлари.
Давлат органлари ва бизнес субъектлари ўртасидаги хавфни, шу 
жумладан, ҳукуматнинг ўзаро ҳамкорлиги частотасини ўлчайдиган учта 
субдоменни ўз ичига олади, улар: порахўрлик ҳолатларини содир этиш, 
унга йўл қўйиш ҳамда умумий тартибга солиш масаласини акс эттиради.
2-соҳа.
Порахўрликнинг олдини олиш ва жавобгарликка тортиш.
Мамлакатнинг порахўрлик билан боғлиқ жиноятларнинг олдини 
олиш ва жиноий жавобгарликка тортиш қобилиятини ўлчайди. У жамият 
томонидан норозилик ва порахўрликка қарши қонунларнинг бажарили
-
шини акс эттирувчи субдоменларни ўз ичига олади. 
3-соҳа.
Ҳукумат ва давлат хизматининг очиқлиги.
Ҳукумат бошқарувининг ўзига хос хусусиятларига, хусусан, давлат 
бюджети ва юзага келиши мумкин бўлган молиявий зиддиятларга 
нисбатан шаффофлик чораларига таянади.
105