Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

Жаҳон одил судлов лойиҳаси халқаро ноҳукумат ташкилотининг 
ҳуқуқ устуворлиги индекси 
(Rule of law index of WJP) – мустақил, ноти
-
жорат ташкилот бўлиб, жамиятларини ривожлантириш учун қонун усту
-
ворлигини таъминлашга қаратилган лойиҳаларни амалга оширади.
(а) иқтисодий бошқарув; 
(б) сиёсий тизим; 
(c) ижтимоий эркинлик ва тенглик сиёсати; 
д
) 
давлат секторида бошқарув сифати.
(а) иқтисодий бошқарув; 
(б) сиёсий тизим; 
(c) ижтимоий эркинлик ва тенглик сиёсати; 
д
) 
давлат секторида бошқарув сифати.

---

243
WJP Қонун устуворлиги индекси – мамлакатлар амалда қонун усту
-
ворлигига қай даражада риоя қилишлари ҳақида батафсил ва кенг 
қамровли хулосаларни тақдим этиш учун WJP томонидан ишлаб чиқилган 
баҳолаш воситасидир.
Индекс қонун устуворлигининг турли ўлчовлари бўйича батафсил 
ва асл маълумотларни тақдим этади, бу манфаатдор томонларга амал
-
да мамлакатнинг қонун устуворлигига риоя қилишини баҳолашга имкон 
беради.
Маълумотлар кенг жамоатчилик (мамлакатдаги амалиётчи олимлар, 
фуқаролик, тижорат, жиноий ҳуқуқ соҳасида тажрибага эга бўлган ака
-
демиклар) ўртасидаги социологик сўровлар натижасида тўпланади ва 
комплекс таҳлил қилинади.
Ушбу индекс “0.00” баллдан (салбий) “1.00” баллгача (ижобий) 
баҳоланади ва ҳар йили янгиланади. Ўзбекистон мазкур рейтингда 
2020 йилда 0.47 баллдан (92-ўрин) 2021 йилда 0.49 баллга (85-ўрин) 
кўтарилган.
Индекс 8 та фактордан таркиб топган бўлиб, ҳар бир фактор суб-
факторларга бўлинган ҳолда ўртача балл шакллантирилади.
Ўзбекистоннинг энг юқори балл билан баҳоланган факторлари хавф
-
сизлик ва ижро (0.90 балл, 14-ўрин) ҳамда фуқаровий судлов (0.50 балл, 
78-ўрин) факторлари ҳисобланади.
Шу билан бирга, давлат хизмати очиқлиги (0.37 балл, 122-ўрин) 
ҳамда давлат ҳокимиятига тегишли чекловлар (0.38 балл, 121 ўрин) 
факторлари энг паст натижалар билан ўртача индексга салбий таъсири
-
ни кўрсатган.