Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

Пора олиш-беришда воситачилик қилиш – 
Пора олиш-беришда восита
-
чилик қилиш, яъни пора олиш ёки бериш хусусидаги келишувга эришишга 
қаратилган фаолият, шунингдек, манфаатдор шахсларнинг топшириғи билан 
порани бевосита бериш.
Порахўрлик 
–
 
пора олиш, пора бериш ёки бу жиноятларда воситачилик 
қилиш.
Рақамли иқтисодиёт
– бу иқтисодий, ижтимоий ва маданий алоқа ларни 
рақамли технологияларни қўллаш асосида амалга ошириш тизими.
Рақобат
– мустақил товар ишлаб чиқарувчи (корхона)лар ўрта сида 
товарларни қулай шароитда ишлаб чиқариш ва яхши фойда келтирадиган 
нархда сотиш, умуман, иқтисодиётда ўз мавқеини мустаҳкамлаш учун ку
-
раш. Рақобат хўжалик юритувчи субъектларнинг (рақобатчиларнинг) 
мусобақалашуви бўлиб, бунда уларнинг мустақил ҳаракатлари улардан ҳар 
бирининг товар ёки молия бозоридаги товар муомаласининг умумий шарт-
шароитларига бир томонлама тартибда таъсир кўрсатиш имкониятини истис
-
но этади ёки чеклайди. Ушбу қулай шароитда маҳсулотлар ишлаб чиқариш 
ва сотиш борасидаги айрим ишлаб чиқарувчи ва мол етказиб берувчилар 
орасида кўпроқ фойда олиш мақсадида кураш юз беради.

---

333
Тақиқ
– бу давлат томонидан махсус норматив-ҳуқуқий ёки ички ло
-
кал ҳужжатлар асосида белгиланган, лавозим вазифалари ва хусусиятла
-
ридан келиб чиқиб, муайян хатти-ҳаракатларни амалга оширишни кескин 
тақиқлайдиган давлатнинг умуммажбурий кўрсатмаси.
Таниш-билишчилик
– давлат хизматчиси томонидан ўзининг қарин-
дошлари ёки дўстларига асоссиз имтиёзлар бериш мақсадида лавозим 
ваколатларидан фойдаланиш ва (ёки) бошқа шахсларга таъсир ўтказишда 
намоён бўлади.
Таъқиб қилиш
– жамоада ходимни таъқиб қилиш ҳаракати, одатда, уни 
кейинчалик ишдан бўшатиш мақсадида психологик тазйиқ ўтказишда на
-
моён бўлади.
Уруғ-аймоқчилик
– давлат хизматчиларининг авлод-аждодлари бир бўл-
ган, бир сулолага мансублик асосида учинчи шахсларга нисбатан субъектив, 
имтиёзли ва нохолис муносабат шаклидаги шахсий ман фаатдорлиги.
Фаворитизм
– ташкилот ходими бошқа шахс ва/ёки шахслар гуруҳи 
манфаатларига қараганда битта шахс ва/ёки шахслар гуруҳи манфаат
-
ларига устувор аҳамият қаратиши, ташкилотда кадрларни танлаш ва жой
-
лаштириш, лавозимини кўтариш, мукофот пули бериш ва давлат мукофот
-
ларига тавсия этиш, таътил бериш ёки сиҳатгоҳлар ва хорижий сафарларга
юбориш, мурожаатлар, шунингдек, иш ва навбатчилик жадвалларини кўриб 
чиқишда кетма-кетликни йўлга қўйиш билан боғлиқ вазиятларда тартиб-
ларга риоя қилмаслик.