Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

Бу муҳим!!!
“Transparency International” халқаро ташкилотининг 
2021 йил учун “Коррупцияни қабул қилиш индекси”да Ўзбекистон яна 6 
поғона юқорилаб, 180 мамлакат орасида 140-ўринни эгаллади.
Ўзбекистон мазкур индексда сўнгги беш йил давомида барқарор 
ўсиш (2017 йилда 22 баллдан 2021 йилда 28 баллгача) қайд этиб, 
минтақадаги тез суръатларда яхшиланиб бораётган давлатлар 
қаторида эътироф этилди. 

---

235
2021 йилда Ўзбекистон Ҳуқуқ устуворлиги индексининг “Коррупция 
мавжуд эмаслиги” индикатори бўйича 
19
поғонага кўтарилди
98
.
“World Justice Project” ташкилоти томонидан Ҳуқуқ устуворлиги 
индексининг 2021 йилги нашри эълон қилиниб, Индексда Ўзбекистон
14 поғона юқорилаб, бу борада энг яхши натижа кўрсатган 3 та давлат
-
дан бирига айланди. Мамлакатимиз умумий рейтингда 85-ўриндан жой 
олган
99
.
Мамлакатимизда коррупцияга қарши курашиш борасида амалга 
оширилаётган ислоҳотлар натижаларини мазкур ҳисоботда яққол кўриш 
мумкин. Ҳисоботда келтирилишича, айнан коррупция мавжуд эмасли
-
ги индикатори бўйича Ўзбекистон 89-ўриндан бирданига 19 поғонага 
кўтарилиб, 70-ўринни эгаллаган. Бу бошқа индикаторлар билан солиш
-
тирганда, энг юқори ўзгаришдир. 
Айтиш керакки, бугун жамиятимиздаги ислоҳотларнинг бош мақсади 
халқимизни рози қилишдек эзгу мақсадга йўналтирилмоқда. Бар
-
ча саъй-ҳаракатларимиз, ислоҳотларимиз, қабул қилаётган қонун ва 
қарорларимиз замирида ҳам ушбу мақсад мужассам. Аҳоли юритила
-
ётган сиёсатдан қанчалик рози бўлса, турли рейтинг ва индекслардаги 
ўрнимиз ўз-ўзидан ошиб бораверади.
13.2. Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинглардаги ва 
алоҳида таркибий индикаторлардаги ўрни
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 2 июндаги 
“Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги 
ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар би
-
лан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий қилиш тўғрисида”ги 
ПФ-6003-сон Фармони юртимизда бу йўналишда амалга оширилиши 
керак бўлган янги вазифаларнинг аниқ мезонларини кўрсатиб берди.
Мазкур Фармонга мувофиқ, халқаро рейтинг ва индекслар билан 
ишлаш бўйича Республика кенгаши тузилиб, соҳада парламент назорати 
ўрнатилди.
Кенгашнинг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгиланди:
- мамлакатнинг ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий-ҳуқуқий тараққиёт 
даражасини тизимли таҳлил қилиб бориш, турли соҳаларда амалга оши
-
рилаётган туб ўзгаришларнинг Ўзбекистон Республикаси учун устувор 
98
Манба. URL:https://worldjusticeproject.org/rule-of-law-index/
99
Манба.URL:https://worldjusticeproject.org/

---

236
бўлган халқаро рейтинг ва индексларда мамлакатнинг ўрнини яхши
-
лаш мақсадларига хизмат қилишини таъминлаш, мазкур йўналишдаги 
ишларнинг самарадорлигига тўсиқ бўлаётган муаммоларни бартараф 
этиш;
- Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг 
ва индексларда мамлакатнинг ўрнини яхшилаш мақсадида, давлат 
ҳокимияти ва бошқаруви тизимини такомиллаштириш, жамиятни демо
-
кратлаштириш, илғор халқаро тажрибага асосланган давлат ва жамият 
қурилиши соҳасидаги ислоҳотларни амалга ошириш бўйича ташаббус
-
ларни илгари суриш;
- давлат ва жамият ҳаётининг турли жабҳаларини тартибга солиш
-
га қаратилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва уларнинг лойиҳаларини 
Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва ин
-
декслардаги мамлакатнинг ўрнига таъсири нуқтаи назаридан комплекс 
баҳолаб бориш.
Бундан ташқари, масъул давлат органлари биринчи раҳбарларининг 
фаолияти самарадорлигини баҳолашнинг бош мезонларидан бири этиб, 
Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва ин
-
дексларда мамлакатнинг ўрнини яхшилаш белгиланди. Шу ва шунга 
ўхшаш ислоҳотлар инсон ҳуқуқлари ҳимоясини кафолатлаш, аҳоли тур
-
муш даражасини ошириш, иқтисодий фаолиятда эркинликни таъминлаш, 
суд-ҳуқуқ соҳасидаги моддий ва процессуал нормаларни такомиллаш
-
тириш, халқаро рейтинг ва индекслардаги кўрсаткичларининг ошишига 
сабаб бўлмоқда.
Шу билан бирга, кўрилаётган чораларга қарамасдан, мазкур ҳолат 
халқаро ташкилотлар ва илмий муассасалар билан тизимли ҳамкорлик 
алоқаларини ўрнатиш, масъул вазирлик ва идораларда баҳоланаётган 
йўналишлар бўйича тавсиялар ва бошқа давлатларнинг ижобий таж
-
рибасини ўз ичига олган тегишли маълумотлар базасини, ходимларда 
эса, халқаро рейтинглар методологиясини қўллаш бўйича дунёқарашни 
шакллантириш муҳим вазифалардан.
Шу муносабат билан, Ўзбекистон Республикаси учун коррупцияга 
қарши устувор халқаро рейтинг ва индексларни аниқлаштириб олиш 
мақсадга мувофиқдир. Қуйида коррупцияга қарши устувор халқаро 
рейтинг ва индекслар билан танишамиз: