Krivoship-shatun mexanizmi silindrlar bloki va kallagi

O'zak podshipniklar uyalari maxsus tekshirish jo‘vasida (skalkada), deformatsiyalanishga tekshiriladi. Agar jo'va uyaga tushib qiyinchiliksiz burilsa, demak deformatsiyalanish mavjud emas.
0‘zak podshipniklar uyalarini yeyilishini hamda o'qdoshlikdan chetga chiqishini НИИАТ konstruksiyasidagi maxsus moslamada aniqlash mumkin (34.5-chizma). Lining ishlash tamoyili shundan iboratki, jo‘va (2) vtulkalar (3) yordamida o'zak podshipniklar ichqo'ymalarining uyalariga fiksirlanadi. Наг bir teshikni tekshirish uchun jo'vaga (uyaga kirish chog'ida ketma-ket qilib) indikatorlaf joylashtiriladi. Indikatorli qurilmaning richaglari (1) tekshirilayotgan teshiklarga kiritiladi. Indikatorlarni nolga to'g'rilab jo'vaga mahkamlab qo'yiladi. Jo'va aylantirilganda indikatorlar strelkasining og'ishi, har bir teshikning o'qdoshliqdan chetga chiqishi ikkilangan qiymatini ko'rsatadi.
O'zak podshipniklarning yyeyilgan va deformatsiyalangan uyalari nominal o'lchamga yo'niladi. Podshipniklarning yechib olingan qopqoqlarga albatta, belgi qo'yiladi (silindrlar blokining raqami va


34.5-chizwa. O'zak podshipniklar uyalarini nazorat qilish uchun НИИАТ
moslamasi:




/-richag; 2-jo‘va; j-vtulkalar.
qopqoqning tartib raqami yoziladi). Qopqoqning blokka yopishadigan tekisligini ma’lum bir miqdorga (0,6 - 0,8 mm) frezalanadi va indikatorli moslamada nazorat qilinadi. O'zak podshipniklarining oldingi qopqog'idagi tashqi ariqcha (paz) va orqa qopqog'idaga shakldor ariqcha ham frezalanadi. Ishlov berilgan hamda TNB tomonidan qabul qilingan qopqoqlar ularga qo'yilgan belgilarga mos holda silindrlar blokiga yig‘iladi.
Podshipnik qopqoqlari yig'ilgan silindrlar bloki yo‘nib kengaytirish dastgohining plitasiga o‘rnatiladi va mahkamlanadi. O'zak podship- niklar teshiklarini borshtangaga o'rnatilgan keskichlarning bir marta o'tishida, chizmada yoki texnik shartlarda belgilangan o‘lchamga yo'nib kengaytiriladi. Yo'nib kengaytirilganda, so‘ng teshiklarning o'lchamlari, yuzalaming g'adir-budurligi va o'zak podshipniklar teshiklari orasidagi hamda taqsimlash vali vtulkalari orasidagi markazlararo masofalar tekshiriladi.
Silindrlar blokining kallagi hamda klapan mexanizmining detallari og'ir sharoitlarda, ya’ni yuqori haroratda hamda mexanik va issiqlik yuklanishlari ta’sirida ishlaydi. Shuning uchun ta'mirlash usulini nuqson va uning joylashish o'rniga qarab belgilash lozim. Darzlarni epoksid pastasida, kallakni to'liq qizdirgan holda payvandlab, yamoq solih va shtiftlash orqali yamash mumkin.
Kallakning silindrlar bloki bilan tutashadigan tekisligidagi qiy- shayishlarini jilvirlash yoki avval frezalab, so'ng jilvirlash orqali bartaraf etiladi. Bunda muayyan bir dvigatel uchun yopish kamerasining texnik shartlarda ko'rsatilgan minimal chuqurligi saqlanishi lozim. Tekislikdagi qiyshayishlarni bo'yoq surtilgan pjitada yoki nazorat chizg'ichi va shchup yordamida aniqlash mumkin.
Klapanlarning yo'naltiruvchi vtulkalaridagi hamda ular o'tkazilgan yyeyilgan teshiklarga razvyortka bilan ishlov berib, nominal yoki ta’mirlash o'lchamiga keltiriladi, Yeyilishlari ruxsat etilgan qiymatdan ortib ketgan vtulkalar almashtiriladi.
Klapanlar o'rindig'ining faskalaridagi yeyilishlar va o'yiqlar jilvirlash orqali bartaraf etiladi yoki o'rindiq almashtiriladi. O'rindiqni klapan bilan ishqalab moslashtirish yoki uni avval zenkerlab, jilvirlab so'ng ishqalab moslashtirish amalga oshiriladi. Zenkerlashda (34.6-chizma), kesuvchi qirralarining qiyalik burchagi 30,45,75 va 15° bo'lgan turtta zenker ishlatiladi. Burchaklari 75° va 15° bo'lgan zenkerlar yordamchi bo'lib, ulardan zarur ishchi faska olish uchun foydalaniladi.
Klapan o'rindig'ining ishchi faskasi charxtosh yordamida mos burchak bilan jilvirlanadi. Masalan, ЗИЛ-130 dvigateli uchun yo'naltiruvchi vtulka o'qiga nisbatan kiritish klapanlari 60° burchak ostida,