Kristall reshetka atomlari` (ionlari`) terbelisleri

3.3 Zonadag’i` kvant jag’daylar ti`g’i`zli`g’i`

Elektronni`n’ energiyasi` menen oni`n’ impulsi arasi`ndag’i` baylani`s ko’riniste bolsi`n. Bul jag’day izotrop kristall ushi`n boli`p, bir qi`yli` energiyali` bet r_x, r_y, r_z koordinatalar fazasi`nda sfera (shar bet), E ha’m r tegisliginde bolsa, parabola bolmadi`. Usi` jag’dayda impulslar fazasi`nda r ha’m r+dr radiusli` sferalar si`zami`z (3- su’wret).

3 - su’wret

Olar arasi`ndag’i` sferik qatlamni`n’ ko’lemi

(6)

boladi`. Elektronni`n’ spini eki qi`yli` bag’i`tqa iye bolg’anli`g’i`n itibarg’a (esapqa) ali`p, (6) formulani` ke bo’lsek usi` qatlamdag’i` jag’daylar sani` kelip shi`g’adi`:

(7)

Energiya ha’m impuls arasi`ndag’i` baylani`si`nan paydalani`p, (7) formula orni`na to’mendegini payda etemiz:

(8)

bundag’i`

(9)

Bul formulani` keltirip shi`g’ari`wda elektronni`n’ energiyasi`n’ esabi` o’tkiziwshenlik zonasi`ni`n’ tu’binen baslanadi` (E<sub>s</sub>=0) dap qabi`l qi`li`ng’an. Eger E_s≠0 bolsa, bunday jag’dayda

(10)

boli`p oni` o’tkiziwshenlik zonasi`nda elektronlardi`n’ kvant halatlari` (jag’daylari`) ti`g’i`zli`g’i` delinedi.