Kredit turlari

Ist’emol va ipoteka kreditlari bo’yicha umumiy talablar⁷¹

Kredit shartlari	Ist’emol krediti	Ipoteka krediti
Kredit kimlarga beriladi?	Jismoniy shaxslarga	Jismoniy shaxslarga
Kredit miqdori	Tijorat banklarga qarab turlicha	Tijorat banklarga qarab turlicha
Boshlang’ich to’lovi	Tijorat banklarga qarab turlicha	Tijorat banklarga qarab turlicha
Kredit muddati	6 oydan 3yilgacha	3yildan 15yilgacha
Kredit taminoti	Xarid kilib olinayotgan tovar yoki uchinchi shaxsning kafilligi. Bazi banklar qo’shimcha taminot talab qilishlari ham mumkin.	Garov sifatida sotib olinayotgan xovli-joy yoki kvartira qabul qilinadi. Bazi banklar qo’shimcha taminot talab qilishlari ham mumkin.
Zarur hujjatlar	Pasport nusxasi	Uy sotib oluvchi va uy egasining pasport nusxasi
	Yashash joyidan malumotnoma	Yashash joyidan malumotnoma
	Ish joyidan oxirgi davrdagi ijobiy moliyaviy natijalar xaqida malumotnoma	Ish joyidan oxirgi davrdagi ijobiy moliyaviy natijalar xaqida malumotnoma
	Tovar yoki xizmat shartnomasi	Olinayotgan xovli-joy yoki kvartiraning kadastr hujjatlari

Tijorat banklari tomonidan ipoteka krediti berishni qo’llab-kuvvatlash jamg’armasi imtiyozli kredit liniyalari hisobidan beriladigan kredit miqdori yakka tartibda uy-joy qurilishi va sotib olish uchun eng kam oylik ish haqining 3000 baravarigacha bo’lsa, yakka tartibdagi kurilgan uy-joyni rekonstruktsiya qilish va kvartira sotib olish uchun eng kam oylik ish haqining 2500 baravarigacha bo’lgan summani tashkil etadi.
Hozirgi kunda ipoteka krediti olish uchun xar bir ariza beruvi kuriladigan, sotib olinadigan uy-joy qiymatining kamida 25 foizi miqdoridagi uz mablag’iga ega bo’lishi kerak. (2-jadval).
Kredit olish uchun buyurtmanoma va zarur hujjatlar takdim etilgan kundan boshlab 30 ish kunida kredit komissiyasi buyurtmanomani kondirish yoki rad etish to’g’risida qaror qabul qiladi.
Hozirgi kunda yosh oilalarga berilayotgan imtiyozli ipoteka kreditlari O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining qayta moliyalash stavkasidan yuqori bo’lmagan stavkalarda berilmokda.
Qurilishni monitoring qilish jarayoni:



⁷¹ Bank axborotnomasi. № 42.2009; 4-bet

• 
  Davlat arxitektura va qurilish nazorat inspektsiyasi - loyiha va qurilish montaj ishlarini qurilish me’yorlariga muvofiqligi va sifati bo’yicha nazorat qiladi;
  
• 
  «Qishloq qurilish invest» kompaniyasi – buyurtmachi vazifasini bajarish bilan birgalikda qurilish jarayonida texnik nazoratni amalga oshiradi;
  
• 
  Loyihalash tashkilotlari – qurilishni foydalanishga topshirish davomida qurilish ishlarini loyihaviy echimlariga monand bajarilishi ustidan mualliflik nazoratini amalga oshiradi;
  
• 
  Uy-joy egasi – qurilish jarayoniga halaqit bermagan holda qurilishning borishini kuzatib borish hamda zaruriyat bo’lganda, namunaviy loyiha doirasida yozma shaklda takliflar kiritish huquqiga ega.
  

Qishloq joylarda namunaviy loyihalar asosida uy-joy qurilishini moliyalashtirishda xorijiy moliya institutlarining ishtiroki
Darhaqiqat, O’zbekiston Respublikasida ipotekali kreditlash amaliyotini takomillashtirish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratilganligi tijorat banklari tomonidan berilayotgan ipoteka kreditlari hajmini so’nggi yillarda sezilarli darajada o’sishiga sabab bo’lmokda. Bu esa o’z navbatida aholini ijtimoiy qo’llab-quvvatlash hamda turmush farovonligini oshirishda ipoteka kreditlarining ahamiyati o’ziga xos o’rin tutmoqda.

Nazorat uchun savollar.

1. 
   Kreditlar muddatiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?
   
2. 
   Kreditlar ta’minlanganligiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?
   
3. 
   Kreditlar foiz stavkasining turiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?
   
4. 
   Kreditlar tarmoq xususiyatiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?
   
5. 
   Kreditning kreditlash ob’ektlariga ko’ra qanday turlari mavjud?
   
6. 
   Kreditning maqsadi yo’nalishi va kredit munosbatlarida ishtirok etuvchi sub’ektlarga ko’ra qanday turlari mavjud?
   
7. 
   Kreditlashning qanday zamonaviy usullarini bilasiz?
   
8. 
   Overdraft shaklida kreditlash qay tartibda amalga oshiriladi?
   
9. 
   Kreditlashning kontokorrent shakli nima va u overdraftdan qaysi jihatlari bilan farq
   

qiladi?

10. 
    Kredit liniyasi ochish yo’li bilan kreditlashning afzallliklari nimada?