4-маъруза: Педагогика фанини ривожлантиришнинг инновацион стратегиялари
1
... - педагогик инновацияларнинг вужудга келиши ва ривожланиши қонуниятларини ўрганади, шунингдек педагогик анъаналар билан истиқболдаги маърифий лойиҳаларнинг ўзаро алоқадорлигини таъминлайди
педагогик инноватика
педагогик аксиология
педагогик акмеология
педагогик квалиметрия
А
2
Педагогик концепция нима?
педагогик объектлар, педагогик тамойиллар ва методлар моҳиятини очиб берувчи етакчи ғоялар тизими
“Билимнинг ўзига муносиб баҳо берилмайди, амалий кўникма ва малакаларни шакллантиришга устунлик берилади”. Бу қоида қайси педагогик концепцияга тегишли?
прагматизм
неопозитивизм
кзистенциализм
бихевиоризм
5
“Таълим-тарбия дунё-қарашлик ғояларидан тозаланиши керак, чунки ижтимоий ҳаёт мафкура-га эмас, балки “оқилона тафаккурга”га муҳтож”. Бу қоида қайси педагогик концепцияга тегишли?
неопозитивизм
неотомизм
экзистенциализм
бихевиоризм
6
“Камроқ ўқитиш (ўрга-тиш), кўпроқ дўстона муносабатда бўлиш; ҳаётда маънавий ёрдамга муҳ-тожларга кўмаклашиш; ҳар кимга табиат берган қобилият даражасига мувофиқ ўз хохиши билан ҳаракат қилиш ҳуқуқини бериш”. Бу қоида қайси педагогик концепцияга тегишли?
экзистенциализм
неопозитивизм
неотомизм
прагматизм
7
“Одам табиатига зид бўлган икки тамойилга асосланган дунё: фойда ва манфаатпарастликка интилиш - эҳтиёж ва қулликни доимий кўпайтириб боради”. Бу неотомистик фикр кимга тегишли?
Ж. Маритен
У. Баррет
К. Гоулд
Т. Морита
8
“Зарур ҳатти-ҳаракатларни шакллантириш учун “рағбат – реакция - мадат” схемасига риоя қилишнинг ўзи кифоя”. Бу бихевиористик фикр кимга тегишли?
Б.Ф. Скиннер
У. Макгакен
Р. Ливигстон
Е. Жильсон
9
Педагогик парадигмага қайси жавобда тўлиқ таъриф берилган?
педагогик (таълим, тарбия) муаммоларни ҳал қилишда намуна (модель, страндарт) сифатида қўлланиладиган, педагогиканинг ҳар бир тараққиёт босқичида илмий педагогик жамият томонидан қабул қилинган назарий, методологик ва бошқа йўл-йўриқлар мажмуи (тўплами).
таълим жараёни модели
тарбия жараёни модели
таълим ва тарбиянинг бирлиги
10
... парадигма - унинг бош мақсади: исталганча билим, билим ва яна билим; ўқув дастурлари мазмуни асосан билим, кўникма ва малакаларга йўналтирилади
анъанавий-консерватив (билимга асосланган)
феноменологик (инсонпарварлик)
рационалистик (бихевиористик)
технократик (илмий-техник)
11
Технократик (илмий-техник) парадигманинг бош мақсади нима?
«билим - куч», аниқ илмий-техник билимлар тизими ва уларни ўзлаштириш
ҳақиқатни шунчаки билиш мумкин эмас, унга виждон поклиги орқали эришиш
яшаш муҳитига мослашиш учун «хулқ-атвор мажмуи»ни шакллантириш
таълимни ижтимоийлаштириш, умуминсоний ва миллий маданиятни шакллантириш, болани ақлий, ахлоқий, жисмоний ва эстетик ижодий ривожлантириш
12
Қайси таълим моделида ўқувчилар амалий ва билиш хусусиятига эга бўлган ижодий топшириқларни ечиш жараёнига мунтазам қамраб олинади?
муаммоли таълим моделида
изоҳли-кўрсатмали таълим моделида
ривожлантирувчи таълим моделида
дастурлаштирилган таълим моделида
13
Таълим-тарбия жараёни ва ўқувчи-талабалар меҳнатини индивиуаллаштириш нимани назарда тутади?
умуминсоний қадриятлар, инсон ҳаёти ва саломатлиги ҳамда шахснинг эркин камол топишини
ўқувчи-талабаларнинг фундаментал (умумилмий) тайёргарлигини кенгайтириш ва чуқурлаштиришни
таълим турлари ва мазмунини танлаш эркинлиги, уларнинг ҳаммабоплиги, таълим-тарбия тизими ва жараёнини бошқаришнингнинг демократик табиати ва маърифий муассасалар автономиясини
14
Тарбиячи-мураббийлик ва устоз-муаллимлик ишини бир вақтнинг ўзида ким амалга оширади?
ўқитувчи
методист
модератор
тьютор
15
Ўқитувчининг касбий
компетентлиги қандай тайёргарликни назарда тутади?
назарий ва амалий тайёргарликни
методологик ва амалий тайёргарликни
назарий ва эмпирик тайёргарликни
эмпирик ва амалий тайёргарликни
16
Фасилитатор ким?
маърифий (педагогик) жараёнда гуруҳли мулоқот ва фаолиятни осон қилувчи, муваффақиятли таъминловчи ва холис баҳоловчи
маърифий (педагогик) жараёнда семинар, тренинг, давра суҳбати ва форумларни бошқарувчи, касбий мулоқотни ташкил этувчи
маълум бир ўқув фани бўйича билим ва кўникмаларни бериш мақсадида бир ёки бир неча ўқувчи-талаба билан ҳар куни, ҳар ҳафта ёки ойда қўшимча машғулотлар ўтказувчи шахсий ўқитувчи - репетитор
талабаларга таълимнинг индивидул йўналишини танлаш ва амалга оширишда (индивидуал ўқув режасини шакллантиришда) ва уларнинг ўқув дастурларини ўзлаштиришига ёрдам берувчи маслаҳатчи-устоз
17
Экстериоризация стратегиясинимани назарда тутади?
илмий педагогик билимларни амалиётга, педагогик фаолиятга жалб қилишни ўз ичига олиб, педагогика фанининг инновацион йўналганлигини, унинг инновацион циклдаги белгиловчи ўрнини
нафақат ички механизмларга, балки маданий, ижтимоий, субъектив ва бошқаларга таянишни
инновацион оқимларни
илм-фаннинг амалиётга бўлган муносабатини
18
Педагогик лойиҳалаштириш босқичлари қайси жавобда тўғри кўрсатилган?
... - жадал, тезкор амалга ошириладиган ўқув жараёни
интерфаол таълим
ривожлантирувчи таълим
тарбияловчи таълим
муаммоли таълим
20
Идентив ўқув мақсадларини ўқув вазифаларига айлантиришда қайси таксономиядан кенг фойдаланилади?
Блум таксономияси
Кларк таксономияси
Лойд таксономияси
Кильпатрик таксономияси
21
Инновацион муҳит шароитида педагог қандай ролларда намоён бўлади?
Тьютор, фасилитатор, ингилатор
Профессор-ўқитувчи, аналитик, фасилитатор
Тьютор, тренер, модератор
Барча жавоблар тўғри.
22
Инновацион салоҳиятнинг креатив таркибий қисми ўзида нимани акс эттиради?
Профессионал фаолиятни амалга оширишда муассаса ходимларида ижодий ёндашувнинг мавжудлиги, уларнинг муаммоли вазиятларда ностандарт фикрлай олиш, биқиқ фикрлаш ва фаолият кўникмаларига эгаликларини аниқлаб беради
Ўзида жамоа аъзоларининг келгуси янгиланишлардан хабардорлиги, шу билан бирга инновация субъектларининг профессионал билим даражасини акс эттиради
Ходимларнинг касбий кўникма ва малакаларга эгалиги даражаси, ишлаб чиқариш технологиялари, ташкилотдаги янгиланишларни бошқариш ва амалга ошириш билан тавсифланади
Психологик муҳитда намоён бўлувчи муассасанинг ташкилий маданияти, қадриятга йўналганлиги, ижтимоий установкалар, жамоа аъзоларининг хатти-ҳаракатлари
23
Инновацион таълим ташкилоти, бу ...
маърифат (таълим-тарбия) ва бошқарувнинг янги моделларини излаб топадиган, таълим ва тарбиянинг янги технологияларини ишлаб чиқадиган, меҳнатни ташкил этиш ва рағбатлантиришнинг мазмуни ва замонавий шаклларини такомиллаштирадиган таълим ташкилоти
анъанавий таълим ва тарбия тизимида фаолият кўрсатадиган таълим ташкилоти
энг янги илмий ва технологик ютуқлардан фойдаланган ҳолда болаларга таълим ва тарбия бериладиган таълим ташкилоти
компьютерлардан фойдаланган ҳолда болаларга таълим ва тарбия бериладиган таълим ташкилоти
маҳаллий материаллардан фойдаланган ҳолда болаларга таълим ва тарбия бериладиган таълим ташкилоти
компьютерлардан фойдаланган ҳолда болаларга таълим ва тарбия бериладиган таълим ташкилоти
25
Хусусий таълим ташкилоти, бу ...
фаолият кўрсатиши учун зарур бўладиган маблағлари ўқувчилардан (талабалардан) ундириладиган тўловлар ҳисобига қисман ёки тўлиқ қопланадиган нодавлат таълим ташкилоти
фаолият кўрсатиши учун зарур бўладиган маблағлари давлат томонидан қисман қопланадиган нодавлат таълим ташкилоти
фаолият кўрсатиши учун зарур бўладиган маблағлари давлат томонидан тўлиқ қопланадиган нодавлат таълим ташкилоти
фаолият кўрсатиши учун зарур бўладиган маблағлари жамоат ташкилотлари томонидан қисман ёки тўлиқ қопланадиган нодавлат таълим ташкилоти
Савол
А
Таълим жараёни, мазмуни, қонуният ва тамойиллари, шакл, метод ва воситаларини илмий асослаб берувчи таълим назарияси, педагогиканинг алоҳида соҳаси
Дидактика
Аниқ вақт доирасида илмий жамоатчиликка муаммоларни аниқлаш ва уларни ҳал этиш модели сифатида тақдим этиладиган барча илмий ютуқларга тегишли тадқиқот вазифаларини ҳал этиш намунаси сифатида қабул қилинган назария бу-…
Парадигма
Ўқитишнинг мақсад ва вазифаларига эришиш (амалга ошириш) йўли
Метод
Педагогикада таълимнинг хусусий қонуниятларидан бири, яъни таълим натижалари ўқувчиларнинг ўзлаштириш кўникмаларига; таълим самарадорлиги ўқувчиларнинг ўқув фаолияти ҳажмига; билим ва кўникмаларни ўзлаштириш самарадорлиги уларнинг амалда қўлланилишига; ўқувчиларнинг ақлий ривожланиши ўзаро алоқадор билим, кўникма ва малакаларнинг ўзлаштирилиш ҳажмига тўғридан тўғри боғлиқлиги тўғрисидаги қонцуният қандай номланади?
Гносеологик
Мақсадга йўналтирилган, педагогик фаолият таъсирида ташкилий шакллантирилган ва мазмунан бойитилган жараён бу-
Педагогик жараён
Эстетик, ахлоқий, сиёсий, иқтисодий каби мақсадларга мувофиқ бўлган ижтимоий меҳнат тури
Педагогик фаолият
Ўқитувчи томонидан мавзуга оид далил, ҳодиса ва воқеаларнинг яхлит ёки қисмларга бўлиб, тасвирий воситалар ёрдамида образли тасвирлаш йўли билан ихчам, қисқа ва изчил баён қилиниши
Ҳикоя
Талабаларнинг бошланғич билим даражаси ва уларнинг янги мавзуни ўзлаштиришга тайёргарлигини аниқлаш учун дарс аввалида ёки сўнггида қўлланиладиган метод
Катехизисм (қисқа баёнли) суҳбат
Янги билимларни муаммоли тарзда эгаллашга йўналтириладиган суҳбат
Эвристик суҳбат
Ўқув материали мазмунини исбот, таҳлил, умумлашма, таққослаш асосида баён қилиш
Тушунтириш
Маърузанинг самарадорлигини таъминлаш шартлари
Режа тузиш; маъруза бандларини мантиқийлик ва кетма-кетликда баён этиш; ҳар бир бандини қисқача хулосалаш
Кўргазмали метод турлари тўғри белгиланган қаторни кўрсатинг
Намойиш, тасвирлаш, экскурсия
Ҳодисалар ва жараёнлар, ууларнинг рамзий кўринишлари – чизма, порт, расм, фотосурат, ясси моделлар ва бошқалар ёрдамида кўрсатиш
Тасвирлаш
Талабалар томонидан ўзлаштирилган назарий билимлар ёрдамида уларда амалий кўникма ва малакаларни ҳосил қилиш методи
Амалий
Ақлий ёки амалий (жисмоний) ҳаракатларни бажариш кўникмаларини эгаллаш йўлидаги кўп марта такрорланиш
Машқ
Дидактик тизим бу-
маълум мезонларга кўра танланган яхлит таълим
Дидактик тизимни яратар экан, Гербарт иккита асосий ғояга таянди:
ирсий ёки орттирилган руҳий мойиллик мавжуд эмас;ақлий фаолият ғоялар асосида шаклланади
ХХ асрнинг 50-йилларида таълим жараёнида техник воситаларни қўллаш ------- йўналишини белгилаб берувчи омил дея эътироф этилди
«таълим технологияси»
Педагогик технологиянинг марказий муаммоси -
таҳсил олувчи шахсини ривожлантириш орқали таълим мақсадига эришишни таъминлаш
Инсон ва жамият ўртасида юзага келувчи муносабатлар жараёнида инсон омили, унинг қадр-қиммати, шаъни, ор-номуси, ҳуқуқ ва бурчларини ҳурмат қилишга асосланувчи тамойил
таълимни инсонпарварлаштириш
Ўқув материалидаги қонуниятларни акс эттирилиши; шахс томонидан тушуниши ва ўзлаштириши учун тўғри шарт-шароит яратилишини таъминлайдиган дидактик тамойил
Ўқув жараёнининг ташқи ифодаси, унинг ички моҳияти, мантиғи, мазмуни учун қобиқ бу-...
шакл
Ўқув жараёнининг предметли қўллаб-қувватланиши, янги материални ўзлаштириш жараёнида ўқитувчи ва ўқувчилар томонидан фойдаланиладиган объект бу-..
восита
Ўқув жараёнининг сўнгги маҳсули, белгиланган мақсадларнинг амалга ошганлик даражаси
натижа
Ўқитишнинг тарбиявий вазифаси:
шахснинг маънавий-ахлоқий ва эстетик тасаввурлари, хулқ-атвори ва дунёқарашини шакллантириш
Ўқитишнинг ривожлантирувчи вазифаси:
шахснинг сенсорли ва ҳаракатланиш соҳалари, эмоционал-иродавий, интеллектуал соҳаларини ривожлантириш
Таълим - тарбия натижасида олинган ва тизимлаштирилган билим, ҳосил қилинган кўникма ва малакалар ҳамда шаклланган дунёқарашлар мажмуи
Маълумот
Малаканинг таркибий қисми бўлиб, ҳаракатнинг айрим қисмларини ниҳоятда тез, аниқ ва мақсадга мувофиқ равишда бажарилиш қобилияти
Кўникма
Таҳсил олувчиларнинг билим эгаллаш ва меҳнат жараёнидаги ҳаракатини муайян шароитда мақсадга мувофиқ шакллантириш ва шу орқали ўқишда ва меҳнат фаолиятида ижобий натижаларга эришиб, онгли бажаришга тайёр бўлиш
Малака
Ўрганилаётган объект ҳақидаги умумий тасаввур асосида уни тушунишни таъминловчи, аста-секин чуқурлашиб борувчи жараён
дидактик материални англаш
Таҳсил олувчининг билиш фаоллиги унинг билиш жараёнидаги------------ намоён бўлади.
интеллектуал мулоҳазасида, умумий ва алоҳида топшириқларни бажаришида
Дидактик мотивация
билим олишга бўлган ички эҳтиёж, қизиқиш
Мутахассис томонидан касбий фаолиятни амалга ошириш учун зарур бўлган билим, кўникма ва малакаларнинг эгалланиши ва уларни амалда юқори даражада қўллай олиниши
касбий компетентлик
Ўзини ўзи самарали баҳолаш омиллари:
Шахс сифатида ўз қадр-қимматини англаш (ўзи тўғрисидаги ижобий маълумотларни тўплаш);. Ўзини-ўзи назорат қилиш (ўзи тўғрисидаги шахсий фикрнинг атрофдагилар томонидан унга берилаётган баҳога мос келиши.
Талабанинг фикрлаш ва ҳаракат стратегиясини инобатга олган ҳолда унинг шахси, ўзига хос хусусиятлари, қобилиятини ривожлантиришга йўналтирилган таълим
Шахсга йўналтирилган таълим
Шахсга йўналтирилган таълимнинг асосий белгилари -
ижодий топшириқлар; креатив ѐндашишни тақозо этувчи вазифалар
Таълим олувчида янги ғоя, меъѐр, қоидаларни яратиш, ўзга шахслар томонидан яратилган илғор ғоялар, меъѐр, қоидаларни табиий қабул қилишга оид сифатлар, малакаларни шакллантириш имкониятини яратадиган таълим
Инновацион таълим
Дидактикада қонунларнинг аниқ шароитларидаги ҳаракат ифодаси бу-...
таълим жараёни қонуниятлари
Я.А.Коменский томонидан фанга киритилган тамойиллардан бири -
Таълимнинг табиат билан уйғунлиги
Билимлар мазмунининг мунтазамлиги, назарий ва амалий жиҳатдан ўзаро нисбатда бўлишини талаб этувчи тамойил
Таълимнинг фундаменталлиги
Илм-фан этикаси концепциясининг асосчиси
Р.Мертон
Олий таълим дидактикасининг синтетик функцияси----------- билдиради
алоҳида ишончли билимларни ягона, яхлит тизимга бирлаштиришни
Олий таълим дидактикасининг методик функцияси қуйидаги вазифани бажаради:
назария асосида тадқиқот фаолиятининг турли усуллари, методларини шакллантиради
Билим, кўникма ва малакаларни эгаллаш, дунёқарашни таркиб топтирадиган жараён
таълим
Бир бутунликни ташкил қилувчи қисмлар орасидаги, уларнинг ички зиддиятларидан келиб чиққан боғлиқлик
билим
1930-1980 йилларда Европада шахсни тарбиялаш назариясига асос солган олимлар
Ж. Дюи, Л. Колберг, Р. Штайнер
Мақсад ва вазифалар билан боғлиқликда таълим олувчиларнинг эгаллаши лозим бўлган билим, малака, эътиқод, шахс сифати ва характери, хулқ-атвор тизими
Тарбия мазмуни
Таълимдаги янгиликлар учун мезон бўлиб хизмат қилиши мумкин бўлган инновацияларнинг конструктив хусусиятлари:
Таълимнинг мазмуни ва технологиясини янгилаш, янги таълим муҳитини яратиш, таълим натижаларини баҳолашнинг тубдан фарқ қилувчи воситаларини амалга ошириш бу-...
Олий таълим дидактикасида “янгилик” тушунчаси--------------ни билдиради
янги тартиб, янги услуб, янги метод, янги ихтиролар
Эзотерик парадигма бу-
абадий ва ўзгармас Ҳақиқатга муносабат
Олий таълим дидактикасида анъанавий тизимлар бу-
кенг қўлланилувчи тизимлар
Ўқув жараѐнини ташкил этишнинг муайян шакли бўлиб, унга кўра ўқув материали мантиқий тугалланган бирликлари – модулларга асосланган ҳолда маълум босқич ва қадамлар асосида ўзлаштирилади
Модуль таълими
Ўқув жараѐнида талабаларнинг жамоада, кичик гуруҳ ва жуфтликда билимларни биргаликда ўзлаштиришлари, ўзаро ривожланишлари, “педагог-талаба(лар)” муносабатининг ҳамкорликда ташкил этилишини ифодаловчи таълим
назарий тушунчаларни мустаҳкамлаш, билим, кўникма ва малакаларини ривожлантириш, таълим муассасалари жамоаси фаолияти, у ердаги муҳит ва мавжуд тарбиявий муносабатлар
.Сўрашнинг модификациялаштирилган шакли – бу..
Интервью
Суҳбат методи - бу...
Диалог, дискуссия тарзида ўтказилиб, инсоний муносабатлар, уларнинг истиқболдаги режалари, қарашлари ва хусусий фикрларини ўрганиш учун зарур бўлган метод
Олий таълимда дидактик жараёнга алоқадор илмий фараз ёки амалий ишларнинг тадбиқий жараёнларини текшириш, аниқлаш мақсадида ўтказиладиган илмий тадқиқот методи –бу..
Тажриба –синов методи
Илмий тадқиқот натижасида жамланган ахборотга компьютер технологиялари ёрдамида ишлов бериш, статистика маълумотларини жамлаш, тахлил қилиш, қиёслаш умумлаштиришда қўлланиладиган метод-бу...
Математика ва статистика методи
Моделлаштириш- бу...
билиш объектларини ўз тушунчалари асосида тадқиқ этиш, жараён ва ҳодисаларнинг хусусиятларини ўрганиш мақсадида моделлар орқали ўрганиш
Қайси метод таълим -тарбия жараёнларининг амалдаги ҳолати билан таништиради, уларнинг оқибат натижаларини билишга ёрдам беради ва шу аснода яратилган янги кашфиётлар учун далиллар, омиллар йиғиш имконини туғдиради?
Педагогик кузатиш
Дидактикада оддий кузатиш нима?
педагогик жараённи таҳлил қилиш
Билиш объектларини ўз тушунчалари асосида тадқиқ этиш, жараён ва ҳодисаларнинг хусусиятларини ўрганиш мақсадида моделлар орқали ўрганиш
Моделлаштириш
Striming (stream) технологиялари бу-
ахборот оқимини орқага қайтариш; реал вақтда ҳар қандай видеолаҳзани бошидан кўриш; трансляцияни ёзиб олиш учун яна рўйхатдан ўтишга имконият яратади
Таҳсил олувчиларнинг ҳамкорликда билим эгаллаш ва меҳнат жараёнидаги ҳаракатини муайян шароитда мақсадга мувофиқ шакллантириш ва шу орқали ўқишда ва меҳнат фаолиятида ижобий натижаларга эришиб, онгли бажаришга тайёр бўлиш жараёни –бу....
Малака
STEAM таълими бу-....
фан, технология, муҳандислик, санъат ва математикага оид билимларни ўзлаштиришни ва уларни амалда қўллаш қобилиятини назарда тутадиган технология
ОТМ фанлари таркибида амал қиладиган объектив ўзаро алоқаларни акс эттиришни таъминлайдиган дидактик шартлардан бири бу-...
фанлараро алоқадорлик
Таълим муассасасида педагог ходимлар ва раҳбарларнинг асосий вазифаси:
педагогик жараёнларни яхлит тизим сифатида ривожлантириш
Фан, технология, муҳандислик, санъат ва математикага оид билимларни ўзлаштиришни ва уларни амалда қўллаш қобилиятини назарда тутадиган технология
STEAM таълими
Барча дидактик тамойил ва қоидаларнинг оптимал нисбатларини таъминлаш
ОТМда замонавий аудитория ва аудиториядан ташқари машғулотларга қуйиладиган талаблар
Савол
А
– педагогик жараёнда замонавий фан ва техника ютуқларига асосланган ва касбий соҳада кратив (ижодий) қарор қабул қила оладиган шахс(талаба)ни шакллантиришга қаратилган ўқитишнинг мазмуни, шакл, метод ва воситалари мажмуидир.
Инновацион таълим муҳити
Инновацияни янгилик яратиш, кенг ёйиш ва фойдаланишга қаратилган мақсадга мувофиқ, йўналтирилган жараёни мажмуи деб ким эътироф этган
В.А.Сластенин
... маълум объектнинг ўзини янгилаш заруриятни ифодалайди.
Субъектив янгилик
Қайси олим педагогик инновациялар муаллиф томонидан таълим ва тарбия жараёнида аввал маълум бўлмаган, қайд қилинмаган ҳолат ёки натижага олиб борувчи педагогик ҳодисанинг ўзгариб туриши мумкин бўлган мазмуни эканлиги таъкидлаган.
Р.Н.Юсуфбекова
– янги ижтимоий талабларнинг анъанавий меъёрларга мос келмаслиги ёки янги шаклланаётган ғояларнинг мавжуд ғояларни инкор этиши натижасида вужудга келадиган мажмуали муаммоларни ечишга қаратилган фаолият
Инновацион фаолият
Инновацияларни асослаш босқичлари сони нечта?
6 та
Инновацион жараён тузилмалари тўғри кўрсатилган жавобни топинг?
Инновация жараёни нечта асосий қонуниятларга бўйсунади
4 та
Педагогик инновацияларнинг амалиётга татбиқ этилиши неча хилда кечади?
2 та
Таълим инновацияларини педагогик жараёнга татбиқ этиш неча босқичларда кечади
4 та
Педагогларда инновацион ёндашувнинг қарор топиши неча босқичда кечади
4 та
Луғавий жиҳатдан “инновация” тушунчаси нима маънони англатади.
Луғавий жиҳатдан “инновация” тушунчаси инглиз тилидан таржима қилинганда (“innovation”) “янгилик киритиш” деган маънони англатади.
“Инновация (ингл. “innovationas” – киритилган янгилик, ихтиро) – 1) техника ва технология авлодларини алмаштиришни таъминлаш учун иқтисодиётга сарфланган маблағлар; 2) илмий-техника ютуқлари ва илғор тажрибаларга асослангаан техника, технология, бошқариш ва меҳнатни ташкил этиш каби соҳалардаги янгиликлар, шунингдек, уларнинг турли соҳалар ва фаолият доираларида қўлланиши”. Ушбу изоҳ қайси манбада таъкидланган?
Ўзбекистон Миллий энциклопедиясида
– таълим соҳаси ёки ўқув жараёнида мавжуд муаммони янгича ёндашув асосида ечиш мақсадида қўлланилиб, аввалгидан анча самарали натижани кафолатлай оладиган шакл, метод ва технологиялар
Таълим инновациялари
Таълим инновацияларининг асосий турлари нечта?
4 та
Агар фаолият қисқа муддатли, яхлит тизим хусусиятига эга бўлиб, фақатгина тизимдаги айрим элементларни ўзгартиришга хизмат қилса у нима деб юритилади?
Новация
(янгиланиш)
Фаолият маълум концептуал ёндашув асосида амалга оширилиб, унинг натижаси муайян тизимнинг ривожланишига ёки уни тубдан ўзгартиришга хизмат қилса, у нима деб аталади?
Инновация (янгилик киритиш)
“янги”, “янгилик” тушунчаси нафақат муайян ғояни, балки ҳали амалиётда фойдаланилмаган ёндашув, метод ҳамда технологияларни ифодалайди. Ушбу изоҳ муаллифини топинг?
В.И. Загвязинский
Таълим жараёнини технологиялаштириш босқичлари тўғри кўрсатилган жавобни топинг.
Лойиҳани яратиш, талабалар фаолиятини ташҳислаш, педагогик жараённи ташкил этиш, педагогик жараённи самарали кечишини таъминлаш, талабалар фаоляитини назорат қилиш.
– педагогик фаолият кўриниши бўлиб, у таълим жараёнининг технологик тузилма ҳамда ўқитиш натижасини кафолатловчи метод ва воситалар йиғиндисига эгалиги билан тавсифланади
Таълим жараёнини лойиҳалаш
Моҳиятига кўра таълим жараёнини лойиҳалашнинг асосий тамойиллари тўғрис кўрсатилган жавобни топинг
Марказлаштириш, Рефлексивлик, Натижавийлик, Кўп омиллилик, Талаба шахсини таълим жараёнига мослаштириш, Таълим жараёнида табиий ривожланиш ва ижтимоийлашув тамойиллари
Яратиладиган таълим жараёнининг лойиҳасини таълим жараёни иштирокчиси – субъектнинг эҳтиёжлари ва имкониятларини таҳлил қилиш асосида узлуксиз тузатиб, тўлдириб боришни талаб этади. Бу қайси тамойил?
Рефлексивлик тамойили
Педагогик шарт-шароитларнинг қулайлиги, оз вақт ва куч сарфлаш эвазига самарали натижаларга эришишни тавсифлайди. Бу қайси тамойил?
Натижавийлик тамойили
Ҳар бир таълим жараёни бир қатор объектив ва субъектив омиллар таъсирида амалга ошадига тамойил бу...
Кўп омиллилик тамойили
Аниқ мақсад ва ижтимоий ғояга асосланиб, талабаларда маънавий-ахлоқий сифатларни шакллантиришга йўналтирилган педагогик фаолиятнинг ташкилий-техник жиҳатдан уюштирилиши бу ....
Тарбия жараёнини технологиялаштириш
Талабанинг фикрлаш ва ҳаракат стратегиясини инобатга олган ҳолда унинг шахси, ўзига хос хусусиятлари, қобилиятини ривожлантиришга йўналтирилган таълим
шахсга йўналтирилган таълим
Аниқ режа, мақсад асосида унинг натижаланишини кафолатлаган ҳолда педагогик фаолият мазмунини ишлаб чиқиш маҳсули
лойиҳа
Бошланғич маълумотларга асосланиб, кутиладиган натижани тахмин қилиш, башоратлаш, режалаштириш орқали фаолият ёки жараён мазмунини ишлаб чиқиш
лойиҳалаш
Педагогик жараённи лойиҳалаш асосланадиган учлик
лойиҳа – мазмун – фаолият
Таълим жараёнини лойиҳалаш кечадиган босқич сони
5 та
Муаммоли таълимнинг илк ғояларини асослаган муаллиф
Ж.Дьюи
Билимларни муаммоли баён қилиш, талабаларни изланишга ундаш, кичик илмий тадқиқотларни олиб бориш. Улар ...
муаммоли таълим турлари
Ўқитувчи томонидан талабани муаммоли вазият, муаммоли масалани ҳал этишга йўналтириш орқали унда билиш фаоллигини оширувчи маъруза
муаммоли маъруза
Талабаларда ижодий изланиш, кичик тадқиқотларни амалга ошириш, фаразларни илгари суриш, натижаларни асослаш, хулосага келиш кўникма ва малакаларни шакллантирувчи таълим технологиялари
муаммоли таълим технологиялари
Тадқиқот, эвристик, муаммоли вазиятларни яратиш, муаммоли баён қилиш, ижодий ҳамда қисман ижодий методлар ...
Д.Толлингерова таксономия сига кўра ўқув топшириқнинг турлари
5 та
Болонья декларациясига аъзо давлатлари таълими асосланадиган тизими
модул-кредит тизими
Эмебайлнинг ёнашувига кўра, креативлик ...
юқори даражада ноодатий кўникмаларга эга бўлиш
“Креативлик” ва “ижодкорлик” тушунчалари
турли ҳолатларни ифодалайди
Қандай метод қўлланилганда талабалар ўқув материалини мазмунан ёки таянч тушунчалар асосида гуруҳларга ажратиб олади?
гуруҳлаштириш
Талабаларни мавзу хусусида кенг ва ҳар томонлама фикр юритишга ундовчи метод
“Ақлий ҳужум”
Талабаларда мавзу юзасидан муайян масала моҳиятини тасвирлаш ва ечиш қобилиятини шакллантирадиган метод
Балиқ скелети
Педагогнинг педагогик муаммоларни ижобий ҳал қилишга бўлган тайёргарлигини тавсифловчи қобилияти
педагогик креативлик
Таълим мақсади, ўқув дастури, дидактик талабларга кўра илмий билимлари берувчи манба
Дарслик
Ижодий фикрлашни талаб этувчи топшириқ
амалий таклифларни ишлаб чиқаришга доир топшириқ
Талабаларда ижодий фаолият малакалари, жамоавий ижодий ишларни ташкил этиш кўникмаларини шаклллантирувчи метод
АЖИЛ (Амалий жамоавий ижодий лойиҳалар)
Мавзу ичида кичик мавзуларни ҳосил қилиш – бу...
ўқув материалини мазмунига кўра мустақил кичик мавзуларга ажратиш
Стратегияси кичик ҳажмли, эркин баён усулига эга бўлиб, ўрганилаётган муаммо ёки таҳлил қилинаётган масала юзасидан шахсий таассурот, тасаввурларни ифодалашга хизмат қиладиган метод
“Кичик эссе”
– бу маълум бир қонуният, тамойиллар ва уни амалга ошириш шарт-шароитларига асосланадиган шахсга йўналтирилган педагогик технологиялардир
Дидактик таъминот
Тушунчалар, билдирилган фикрлар ўртасида боғлиқликни юзага келтириш, уларни мантиқий жиҳатдан кетма-кетликда тўғри ифодалашга ёрдам берадиган стратегия
“Мантиқий чалкаш занжир” стратегияси
Фасилитация-бу ...
сўзи инглиз тилидан олинган бўлиб, facilitate – ёрдам бериш, енгиллаштириш, кучайтириш деган маъноларни англатади.
Ақлий қобилиятни аниқлашга имкон берувчи индивидуал тест
Векслеров шкаласи
Янгиликнинг аҳамияти ва фойдалигини белгиловчи шахс фаолияти ва унинг натижаси
ижодкорлик
Ижодий йўналганлик, мантиқий фикрлаш олиш, эрудиция, бой тасаввурга эгалик, ҳиссиётга бойлик, тафаккур тезлигига эгалик ва б. Улар нимани ифодалайди?