Kredit-iqtisod

5. Pedagogik texnika 

 

Pedagogik texnika tushunchasi va uning tuzilishi 

33-rasm 

 

 

 

 

 

Pedagogik 

texnika – 

 

 

 

 

 

 

Ta‟sir ko„rsatishning pedagogik ta‟sir texnikasi 

Ta‘sirning  samarasi,  ta‘sir  ko‗rsatuvchining  ovoz  tuzilishi,  qarashlari  (aft-

bashara  holati),  harakatlarning  uzviyligiga  bog‗liq.  Murabbiyning  ta‘sir 

ko‗rsatuvchiga  ko‗rsatgan  ta‘siri  so‗z  bilan  ta‘sir  ko‗rsatish  mazmuni  uning 

intonatsiyasini,  imo-ishorani,  yuz,  aft  harakatlarini  qo‗llab-quvvatlaganda  kuchli 

bo‗ladi. Bular mazmunga zid bo‗lmasligi kerak (33-rasm). 

To‗g‗ri aloqa usulini shakllantirishda o‗zini tuta bilish, o‗zini bilish, haqqoniy 

bo‗lish,  boshqalar  tarbiyasiga  ijodiy  yondashish,  pedagogik  texnikani  rivojlantirish, 

hazilni sezish singari sifatlari muhim ahamiyat kasb etаdi. Bunda albatta, o‗qituvchi 

doimo  o‗z  o‗quvchilarini  hurmat  qilishi  va  ular  shaxsini  himoya  qilishi  shart. 

Baholashga doir turli xil fikr-mulohazalar, baholashga asos va sabab bo‗luvchi fikrlar 

izlanmoqda.  Bu  fikr-mulohazalar  aniq  maqsadlar,  aniq  talabnomalar  uchun 

yig‗ilmoqda.  Asosan,  shaxsiy  yoki  kursning  jamoalari  bu  fikr-  mulohazalarni 

o‗zining maqsadlari uchun, o‗z saviyasini oshirish uchun yig‗moqdalar (34-rasm).  

Boshqacha  qilib  aytganda,  ularga  ma`lum  bir  aniq  namunaviy  mulohaza 

beriladi. Misol uchun, ular o‗qitishga doir turli xil ko‗rinishdagi rasmlar topadilar va 

yaratadilar.  Bu  esa  ularga  ma`lum  bir  namunaviy  oyna  vazifasini  bajaradi.  Tizim 

kursdagi  dizayn  va  strukturalarni,  o‗qitish  strategiyalarini,  ilmiy  boshchilik  va 

qo‗llab-quvvatlashni  qamrab oladi va bular bir-biri bilan bo‗gliqdir.    

Bundan  ko„rinadiki  baholashni  turli  fikrlar  bilan  izlash  asta-sekin  yaxshilanib 

bormoqda.  Bunda  tajriba  o„tkazish  keng  tarqalgan,  misol  uchun,  talabalarning 

tanlovi  bilan  kurslarga  qo„shimcha  narsalar  kiritish;  bunda  talabalarning  kurs 

davomida o„tkazgan tajribasidan foydalanib mulohaza yuritiladi. Natijada talabalar 

tajribaviy  kurslarni  mazmun-mohiyatini  tushunadi  va  bir  necha  oylar  davomida  bu 

kurs ishini topshiradi.

11

 

                                                 

11

 A handbook for teaching and learning in higher education : enhancing academic practice / [edited by] 

Heather Fry, Steve Ketteridge, Stephanie Marshall.–3rd ed. p. cm. pp: 199,200. 

O‗qituvchi faoliyatining botiniy mazmunini 

hamda zohiriy ifodasining uyg‗unlik birligidan 

iboratdir. Pedagog mahoratining ma‘naviy 

madaniyati hamda pedagogik jihatdan 

maqsadga muvogiq bo‗lgan zohiriy ifodasi 

sintezidan iboratdir (N.N.Tarasovich). Shunday 

qilib texnika usullar majmuasidir. Uning 

vositalari esа nutq va muloqot vositalaridir 

---

57 

34-rasm 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Quyida  biz  pedagogik  texnikaning,  pedagogning  odob-axloqi  bilan  bog‗liq 

bo‗lgan  jihatlarini  qarab  chiqamiz.  Pedagogik 

maqsadga

  qaratilganlik  va 

pedagogning tashqi qiyofasi. Tarbiyachining tashqi qiyofasi estetik jihatdan ko‗rimli 

bo‗lishi  lozim.  O‗qituvchi  juda ham  bashang  va  juda  ham  pala-partish kiyinmasligi 

lozim (34-rasm).