Креатив ва танқидий фикрлашнинг мазмун- моҳияти ва асосий тамойиллари

 
РАҲБАР КАДРЛАР КРЕАТИВ ВА ТАНҚИДИЙ ФИКРЛАШ 
КЎНИКМАЛАРИНИ ОШИРИШНИНГ ИННОВАЦИОН УСУЛЛАРИ 
Креатив фикрлашни ривожлантириш муаммосининг долзарблиги ҳеч
кимда шубҳа туғдирмайди ва қатор тадқиқотчилар уни шакллантириш 
принципларини ишлаб чиққанлар. Британиялик тадқиқотчи Э.де Боно 
креатив фикрлашнинг дастурини ишлаб чиққан бўлиб, унда қуйидаги асосий 
принциплар ифодаланган: 
-
муаммоларни ҳал қилиш учун зарур ва етарли шароитларни яратиш; 
-
шу каби муаммоларни ҳал қилишда орттирилган ўтмишдаги 
тажрибадан воз кечишга тайёр бўлишни ривожлантириш; 
-
кўп вазифали буюмларни кўра билиш қобилиятини ривожлантириш;

---

8 
-
турли соҳалардаги қарама-қарши ғояларни бирлаштириш ва олинган 
ассоциацияларни муаммони ҳал қилиш учун фойдалан олиш 
қобилиятини ривожлантириш;
-
маълум бир билим соҳасида қутблантирувчи ғояларни англаш ва 
унинг таъсиридан озод бўлиш қобилиятини ривожлантириш. 
Креатив фикрлашнинг энг самарали йўлларидан бири 
“Ақлий ҳужум”
(брейнсторминг) усули ҳисобланади. Ақлий ҳужум усули америкалик 
журналист, машҳур реклама агентлиги асосчиси Алекс Осборн томонидан 20 
асрнинг 40-йилларида ишлаб чиқилган. Ушбу усул ижодий ва фаол 
фикрлашга чақириш учун хизмат қилади.
Ақлий ҳужум муаммони оператив тарзда ечиш учун чегараланган вақт 
ичида имкон борича кўпроқ ғоялар тўплаш усулидир. Ушбу усул жамоанинг 
ижодий фаоллигини ошириш орқали муаммони ҳал қилиш учун максимал 
даражадаги самарали ғояни шаклантириш имконини беради.
Босқич 
Босқичнинг 
моҳияти 
Амалга ошириладиган ишлар 
Дастлабки 
босқич 
Муаммони қўйиш Вазифа аниқ белгиланади, ҳужум 
иштирокчилари ва экспертлар 
танланади, етакчи тайинланади.
Асосий босқич 
Ғоялар 
генерацияси 
Муаммонинг 
ечимлари 
шакллантирилади. Энг юқори 
самарага эришиш учун қуйидаги 
қоидаларга риоя қилиш зарур: 
ғоялар сони иложи борича кўп 
бўлиши, 
ҳеч 
қандай 
чегара 
қўйилмаслиги керак; ҳар қандай 
танқид таъқиқланади; ноодатий, 
ҳатто аҳмоқона кўринган ғоялар 
ҳам ҳисобга олинади; ғоялар 
қўшилади 
ва 
энг 
яхшилари 
танланади.