Kreativ 2020. indd

GʻOYALARNI BAHOLASH VA TAKOM ILLASHTIRISH

99.  Kreativ  fikrlash  bilan  muvaffaqiyatli  shugʻullanish  nafaqat 

odatiydan voz kechib, yangi narsani ishlab chiqish, balki niyat qilingan 

maqsadga muvofiq ishlaydigan narsani yaratish hamdir. Mezonga solingan 

kognitiv jarayonlar yangi boʻlish bilan birga ayni damda munosib, samarali 

va  ishlaydigan  gʻoyalarni  yaratishni  qo‘llab-quvvatlaydi  (Cropley,  2006 

[47]).  Ular  gʻoyalardagi  kamchiliklarni  bartaraf  etishga  xizmat  qilishi 

mumkin  va  koʻpincha  kreativ  mahsulotni  takomillashtirish  maqsadida 

gʻoya  berish  va  birlamchi  gʻoyalarni  qayta  shakllantirishga  olib  keladi. 

Shu  sababli  baholash  va  takomillashtirish  kreativ  fikrlash  jarayonining 

markazida turadi. Oʻzgalar gʻoyasining kuchli va zaif tomonlarini aniqlash 

va takomillashtirish koʻnikmasi, shuningdek, bilim yaratishning har qanday 

jamoaviy harakatining muhim qismidir.

100.  Test topshiriqlari orasidagi bog‘liq-

likni kamaytirish maqsadida, o‘quvchilardan 

oʻzlarining  gʻoyalarini  emas,  oʻzgalarning 

mahsulotini takomillashtirish soʻraladi. Ushbu 

qismdagi  vazifalarda,  o‘quvchilarga  ochiq 

ssenariy berilib, ular berilgan gʻoyani oʻziga xos 

tarzda  takomillashtirishi  zarur  boʻladi.  Bunda 

ham  baholaydigan  va  takomillashtiradigan 

gʻoyalarning topshiriqqa mos kelishiga qaraladi. 

Ushbu  topshiriqlarda  munosib  javob  oʻziga  xos 

takomillashtirish boʻlishi shart. «Oʻziga xos takomillashtirish» deganda, 

vazifada berilgan gʻoyaning mohiyatini saqlagan holda, original elementlarni 

olib  kirish  va  shu  orqali  ijodiy  gʻoyalarga  xos  boʻlgan  yangi  va  foydali 

elementlarni qamrab olish tushuniladi.

Testning 

gʻoyalarni  baholash  va  ta-

komillashtirish  jihati  diq-

qatni o‘quvchining taq dim 

etilgan  gʻoyaning  kam-

chiliklarini  aniqlash  va 

ularni bartaraf etishning 

oʻziga  xos  usulini  taklif 

etish  koʻnikmasiga  qa-

ratadi.

---

38

39