Kreativ 2020. indd

Ijodiy-ilmiy muammoni hal qilish 

Topshiriq 3/3

KELAJAK VELOSIPEDI

Pedal

137.  Topshiriqning  birinchi  vazifasi  velosipedlar  kelajakda  innova-

tsion tarzda oʻzgarishi mumkin boʻlgan uchta yoʻl haqida gʻoya berishni 

soʻraydi.  Bu  topshiriq  turli  gʻoyalarni  ishlab  chiqish  jihati  boʻyicha 

maʼlumot beradi. Bu vazifadagi gʻoya agar u velosipedlar oʻzgarishi mumkin 

boʻlgan ehtimollar haqida mantiqiy gʻoya bersa va taklif etilgan yechim 

tatbiq  etilganda,  velosipedning  mohiyati  (yakka  shaxs  uchun  transport 

vositasi) oʻzgarib ketmasa, munosib boʻladi. Baholashda (ham kodlovchi, 

ham  o‘quvchining)  soha  tayyorgarligi  taʼsirini  kamaytirish  maqsadida, 

kodlovchilarga o‘quvchilar javobining samarali va amaliyligini yuqoridagi 

munosiblik mezonidan ortiq tarzda koʻrib chiqilmaslik haqida koʻrsatma 

beriladi. Goʻyalar turli boʻlishi uchun, o‘quvchilar standart velosipedga turli 

(masalan,  velosiped  qismlarini  almashtirish  kabi)  oʻzgartirishlar  taklif 

etishlari zarur.

138.  Ikkinchi  vazifada,  o‘quvchining  doʻsti 

unga  oʻgʻirlashga  qarshi  jihozni  taklif  etadi, 

o‘quvchi  ushbu  gʻoyani  maromiga  yetkazishi 

kerak.  Bu  vazifa  kompetentlik  modelining 

gʻoyani  baholash  va  takomillashtirish  jihati 

bo‘yicha  maʼlumot  beradi.  O‘quvchi  doʻstining 

taklifi nojoiz ekanligini kamida ikki sabab tufayli 

ayta bilishi kerak: birinchidan, oʻgʻri kamerani 

osonlikcha olib tashlashi mumkin, ikkinchidan, 

telefonga  kelib  tushadigan  ogohlantirish 

oʻgʻrilikning oldini olish uchun juda kech chora boʻlishi mumkin. 

Demak,  bu  band  uchun 

mu nosib  javob,  u  tatbiq 

etilganda, doʻstining takli-

fining kamchiliklarini ta-

ko millashtiradigan joʻyali 

yechimdan iborat boʻlishi 

kerak.  Takomillashtirish 

taklifining  originalligi  u 

odatiy  ekanligi  asosida 

belgilanadi.

---

58

59

139.  Uchinchi va yakuniy vazifada o‘quvchilardan endilikda avtomat 

ravishda harakatlanadigan velosipedning keraksiz boʻlib qolgan pedalini 

boshqa maqsadda foydalanish yoʻllari haqida ijodiy gʻoya berish soʻraladi. 

Bu  vazifa  kompetentlik  modelining  kreativ  gʻoya  berish  jihati  bo‘yicha 

maʼlumot  yetkazadi.  Ushbu  topshiriqdagi  munosib  gʻoya,  pedallardan 

yangicha  foydalanish  yoʻllarini  taklif  qilgan  har  qanday  tatbiq  etilishi 

mumkin  boʻlgan  gʻoyadir.  O‘quvchi  javobining  originalligi  javob  odatiy 

ekanligi  bilan  oʻlchanadi.  Odatiy  javoblar  quyidagilardan  iborat  boʻlishi 

mumkin: 1) pedaldan ilgich sifatida foydalanish (masalan, devorga kiyim 

osib qoʻyish uchun); 2) pedaldan eshik tutqichi sifatida foydalanish; 3) pedal-

dan, masalan, tepadagi tokchadan/ yerdan narsa olishda foydalanish.