Kreativ 2020. indd

Ijtimoiy muammoni hal qilish 
Topshiriq 2/3
SUVNI TEJASH UCHUN ILOVA
G‘oya
Bir necha kundan keyin foydalanuvchilar siz 
ning 
ilovangizdan avvalgidan ko‘ra kamroq foydalanayot-
ganidan xavotirga tushdingiz.
Odamlar ilovangizdan uzoq muddat foydalanishi uchun 
uni takomillashtirishni o‘ylab topa olasizmi?
G‘oyangizni quyida ifodalang.
PISA 2021 Kreativ fikrlash (namuna)
Ijtimoiy muammoni hal qilish 
Topshiriq 3/3
SUVNI TEJASH UCHUN ILOVA
G‘oya
133. 
Birinchi vazifada o‘quvchilar uylarida suvni tejashning uch farqli 
usuli haqida oʻylab koʻrishlari soʻraladi. Bu topshiriq turli g‘oyalarni ishlab 
chiqish jihati boʻyicha maʼlumot beradi. Vazifadagi gʻoyalar munosibligi, 
ular muammoga mantiqli yechim ekanligi va taklif etilgan yechim tatbiq 
etilganda uydagi suvni tejashga olib kelishi bilan oʻlchanadi. Baholashda
(ham kodlovchi, ham o‘quvchining) soha tayyorgarligi taʼsirini kamaytirish 
maqsadida, kodlovchilarga o‘quvchilar javobining samarali va amaliyligini 

---

55
yuqoridagi munosiblik mezonidan ortiq tarzda koʻrib chiqilmaslik haqida 
koʻrsatma beriladi. Boshqacha aytganda, yechim qanday boʻlmasin 
roʻzgʻorda suvni tejashga olib kelsa, boshqa yechimlar undan samaraliroq 
yoki amaliyroq boʻlishidan qatʼi nazar, demak, gʻoya munosib, deb 
hisoblanishi kerak. Goʻyalar turli boʻlishi uchun, ularning amaliyotga tatbiq 
etilishida yo farqli uslub, yo farqli jihoz, yoki bajaruvchi mavjud boʻlishi 
kerak. Kodlashtirish yoʻriqnomasida javoblar biriktirilishi mumkin boʻlgan 
yechim toifalarining batafsil roʻyxati keltiriladi.
134. 
Topshiriqning ikkinchi vazifasi kreativ gʻoyalar berish jihati bora-
sida maʼlumot yigʻadi. Unda suvni tejagan foydalanuvchilarni ragʻbatlanti-
ruvchi smartfon ilovasini yaratish gʻoyasi taqdim etiladi. O‘quvchilar ushbu 
ilovani ehtimoliy foydalanuvchilarga reklama qilishning kreativ usullari 
haqida gʻoya berishlari kerak. Bu vazifadagi munosib gʻoya reklama 
strategiyasi borasidagi joʻyali gʻoya boʻlish bilan bir qatorda, tatbiq etilganda, 
ilovani muvaffaqiyatli reklama qilinishiga olib keladigan gʻoya hisoblanadi. 
Originallikkni belgilashda kodlovchilar yoʻriqnomaning vazifaga tegishli 
qismiga murojaat qilgan holda, o‘quvchining javobi mavzusida yoki yonda-
shuvida noodatiy ekanligini aniqlaydilar. Ushbu topshiriq uchun odatiy 
javoblar quyidagicha boʻlishi mumkin: 1) ilovani reklama qiladigan plakat 
yoki reklama shitlarini o‘rnatish; 2) televideniyada qurgʻoqchilikning salbiy 
oqibatlari va ilova haqida rolik koʻrsatish. O‘quvchining javobi ushbu odatiy 
toifalar qatoriga kiritilganda ham, agar unda noodatiy yondashuv ishlatil-
gan boʻlsa, u original deb baholanishi mumkin. Noodatiy yondashuvlar 
roʻyxati kodlashtirish yoʻriqnomasida keltiriladi.
135. 
Ushbu topshiriqdagi soʻnggi vazifa o‘quvchilardan foydalanuv-
chilarni ushlab qolish (odamlar ilovani yuklab olgandan soʻng undan 
foydalanmasligi) masalasini hal etishga qaratilgan ilova borasida original 
takomillashtirish gʻoyasini berish soʻraladi. Ushbu vazifa kompetensiyaviy 
modelning gʻoyani baholash va takomillashtirish jihati borasida maʼlumot 
beradi. O‘quvchilar foydalanuvchilarning ilovadan foydalanishda davom 
etishlari uchun ragʻbatlantirish kerakligini anglashlari zarur. Shuning 
uchun bu vazifa munosib gʻoya tatbiq etilganda, foydalanuvchi ilovadan 
foydalanishda davom etsa, unga qoʻshimcha ragʻbat beruvchi joʻyali yechim-
dan iboratdir. Takomillashtirish taklifining originalligi taklif etilgan gʻoya 
mavzusi yoki yondashuvida odatiy ekanligi bilan oʻlchanadi. 

---

56
57