Kreativ 2020. indd

Ijtimoiy muammoni hal qilish 

Topshiriq 2/3

SUVNI TEJASH UCHUN ILOVA

G‘oya

Bir necha kundan keyin foydalanuvchilar siz 

ning 

ilovangizdan avvalgidan ko‘ra kamroq foydalanayot-

ganidan xavotirga tushdingiz.

Odamlar ilovangizdan uzoq muddat foydalanishi uchun 

uni takomillashtirishni o‘ylab topa olasizmi?

G‘oyangizni quyida ifodalang.

PISA 2021  Kreativ fikrlash (namuna)

Ijtimoiy muammoni hal qilish 

Topshiriq 3/3

SUVNI TEJASH UCHUN ILOVA

G‘oya

133. 

Birinchi vazifada o‘quvchilar uylarida suvni tejashning uch farqli 

usuli haqida oʻylab koʻrishlari soʻraladi. Bu topshiriq turli g‘oyalarni ishlab 

chiqish jihati boʻyicha maʼlumot beradi. Vazifadagi gʻoyalar munosibligi, 

ular muammoga mantiqli yechim ekanligi va taklif etilgan yechim tatbiq 

etilganda uydagi suvni tejashga olib kelishi bilan oʻlchanadi. Baholashda  

(ham kodlovchi, ham o‘quvchining) soha tayyorgarligi taʼsirini kamaytirish 

maqsadida, kodlovchilarga o‘quvchilar javobining samarali va amaliyligini 

---

55

yuqoridagi munosiblik mezonidan ortiq tarzda koʻrib chiqilmaslik haqida 

koʻrsatma  beriladi.  Boshqacha  aytganda,  yechim  qanday  boʻlmasin 

roʻzgʻorda suvni tejashga olib kelsa, boshqa yechimlar undan samaraliroq 

yoki  amaliyroq  boʻlishidan  qatʼi  nazar,  demak,  gʻoya  munosib,  deb 

hisoblanishi kerak. Goʻyalar turli boʻlishi uchun, ularning amaliyotga tatbiq 

etilishida yo farqli uslub, yo farqli jihoz, yoki bajaruvchi mavjud boʻlishi 

kerak. Kodlashtirish yoʻriqnomasida javoblar biriktirilishi mumkin boʻlgan 

yechim toifalarining batafsil roʻyxati keltiriladi.

134. 

Topshiriqning ikkinchi vazifasi kreativ gʻoyalar berish jihati bora-

sida maʼlumot yigʻadi. Unda suvni tejagan foydalanuvchilarni ragʻbatlanti-

ruvchi smartfon ilovasini yaratish gʻoyasi taqdim etiladi. O‘quvchilar ushbu 

ilovani ehtimoliy foydalanuvchilarga reklama qilishning kreativ usullari 

haqida  gʻoya  berishlari  kerak.  Bu  vazifadagi  munosib  gʻoya  reklama 

strategiyasi borasidagi joʻyali gʻoya boʻlish bilan bir qatorda, tatbiq etilganda, 

ilovani muvaffaqiyatli reklama qilinishiga olib keladigan gʻoya hisoblanadi. 

Originallikkni belgilashda kodlovchilar yoʻriqnomaning vazifaga tegishli 

qismiga murojaat qilgan holda, o‘quvchining javobi mavzusida yoki yonda-

shuvida  noodatiy  ekanligini  aniqlaydilar.  Ushbu  topshiriq  uchun  odatiy 

javoblar quyidagicha boʻlishi mumkin: 1) ilovani reklama qiladigan plakat 

yoki reklama shitlarini o‘rnatish; 2) televideniyada qurgʻoqchilikning salbiy 

oqibatlari va ilova haqida rolik koʻrsatish. O‘quvchining javobi ushbu odatiy 

toifalar qatoriga kiritilganda ham, agar unda noodatiy yondashuv ishlatil-

gan  boʻlsa,  u  original  deb  baholanishi  mumkin.  Noodatiy  yondashuvlar 

roʻyxati kodlashtirish yoʻriqnomasida keltiriladi.

135. 

Ushbu  topshiriqdagi  soʻnggi  vazifa  o‘quvchilardan  foydalanuv-

chilarni  ushlab  qolish  (odamlar  ilovani  yuklab  olgandan  soʻng  undan 

foydalanmasligi) masalasini hal etishga qaratilgan ilova borasida original 

takomillashtirish gʻoyasini berish soʻraladi. Ushbu vazifa kompetensiyaviy 

modelning gʻoyani baholash va takomillashtirish jihati borasida maʼlumot 

beradi. O‘quvchilar foydalanuvchilarning ilovadan foydalanishda davom 

etishlari  uchun  ragʻbatlantirish  kerakligini  anglashlari  zarur.  Shuning 

uchun bu vazifa munosib gʻoya tatbiq etilganda, foydalanuvchi ilovadan 

foydalanishda davom etsa, unga qoʻshimcha ragʻbat beruvchi joʻyali yechim-

dan iboratdir. Takomillashtirish taklifining originalligi taklif etilgan gʻoya 

mavzusi yoki yondashuvida odatiy ekanligi bilan oʻlchanadi. 

---

56

57