Kostyum tarixi

Uchinchi davr(1830-1848yy) 
San’at sohasida 30-yillar romantizimning eng avjiga chiqqan davri hisoblanadi. 
Klassizmning ratsional normalari barbod etilib, romantizm g’alaba qozongan. Amaliy 
san’atda va kostyumda uslublar va nomlar Fransiyadan kelib, Fransiya modaning 
qonundori bo’lgan. Parij esa yevropaning madaniy markazi hisoblangan. Shuning 
uchun san’atda va kostyumda 30-40-yillarda ustunlik qilgan badiiy yo’nalishga 
birinchi marta nemis nomi “
bidermayer
” berilgan. 
Erkaklar kostyumi. 
Erkaklar kostyumida prinsipial o’zgarishlar bo’lmagan. 
Lekin uning harekteri yangi ideallarga moslangan. Jamoa barcha tabaqalarning 
kostyumi bir-xil bo’lgan holda, odamlar bir-birlaridan “yaxshi odatlar” yordamida 
ajralib turishga harakat qilishgan. Angilyada elegantlik to’g’risida yangi tushunchalar 
paydo bo’lgan bo’lib, bu tushuncha kostyum bichimida, matoning sifatida, ichki 
kiyimning oppoqligida va qimmatbaxo buyumlarni mensimaslikda o’z aksini 
topgandi.Umuman, 30-yillarda romantizm modasini modasini “romantik beparvolik” 
tavsiflagan:ataylab tugmalanmagan yoqalar, yoyilgan sochlar va boshqalar. Bunday 
beparvolik bilan kiyinish shaxs intelektualligining muhimligini ko’rsatar 
edi.Bashanglik nuqtai nazaridan qaraganda, frakni har uch haftada, shlyapani-har 

---

90
oyda, oyoq kiyimini-har haftada almashtirish lozim edi. Hammaga ma’lumki, bunday 
dang’illamalikni faqat boylar ko’tarishi mumkin edi. 
Erkaklar frak yoki syurtik kiyishgan ular belga yopishib, bo’ksada kengayib 
turar, yenglari esa sonsimon shaklli, hurpaygan edi. 
Sharq ekzotikasi bilan qiziqish “feska” (turk erkaklar bosh kiyimi), halatlar va 
boshqa kiyimlar kiyishgan. Modali prichoska jingalak sochlardan iborat bo’lib, ular 
peshonadan tepaga ko’tarib qo’yilib xo’roz tojiga o’xshar edi. 
40-yillarda frak va syurtukning bel chizig’i sal pasayib, yengi toraygan edi. 
Nimchalarning bichimi har xil edi. Oq ko’ylaklarning yoqalari oxorlangan edi.(77-
rasm).
77-rasm.Erkaklar kostyumi